Abstrakt
Uwzględniając złożony charakter migracji, artykuł koncentruje się na problemie percepcji kryzysu z punktu widzenia Bałkanów Zachodnich, a przede wszystkim na wskazaniu implikacji kryzysu migracyjnego dla państw tego obszaru. Artykuł nie ma na celu całościowej analizy problemu migracji, koncentruje się jedynie na wybranych kwestiach postrzeganych jako istotne. Implikacje kryzysu migracyjnego dla państw zachodniobałkańskich należy rozpatrywać na kilku poziomach. Po pierwsze, należy mieć na uwadze konsekwencje, jakie wywołuje kryzys migracyjny na poziomie poszczególnych państw, chociażby w kontekście ich bezpieczeństwa. Drugi poziom analizy, to relacje dwustronne i implikacje kryzysu dla ich charakteru i dynamiki. Trzeci, to współpraca regionalna państw Bałkanów Zachodnich. Czwarty zaś, to relacje UE – państwa Bałkanów Zachodnich. Kryzys migracyjny z perspektywy państw Bałkanów Zachodnich skłania do sformułowania kilku wniosków. Po pierwsze, oddziaływanie kryzysu migracyjnego na poszczególne państwa w regionie jest zróżnicowany. Po drugie, kryzys migracyjny uwypuklił mankamenty dotychczasowej współpracy państw regionu, akcentując różnice stanowisk i postaw w kontekście sposobów radzenia sobie z następstwami kryzysu. Po trzecie, żadne z państw regionu nie stanowi punktu docelowego dla imigrantów, a jedynie państwo tranzytowe w ich drodze do zasobniejszych państw zachodnich. Po czwarte, kryzys migracyjny może mieć dynamizujący wpływ na proces integracji z UE z zastrzeżeniem wypełniania przez państwa aspirujące wymogów formalnych.Bibliografia
Asylum decisions in the EU (2017), EU Member States granted protection to more than 700 000 asylum seekers in 2016, http://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/8001715/3-26042017-AP-EN.pdf/05e315db-1fe3-49d1-94ff-06f7e995580e, 12.07.2017.
Asylum quarterly report (2017), http://ec.europa.eu/eurostat/documents/6049358/7005580/Asylum+Quarterly+Report+-+Q3+2016.pdf/2ad7a4f9-495f-4480-9ed9-1d08a54b4611, 12.07.2017.
Austria ostrzega: Szlak bałkański wcale nie jest zamknięty, 11.03.2017, http://fakty.interia.pl/deutschewelle/news-austria-ostrzega-szlak-balkanski-wcale-nie-jest-zamkniety,nId,2367343#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome, 12.07.2017.
Babić M. (2014), Rosja na Bałkanach Zachodnich. Interesy narodowe i wpływy polityczne, w: Bałkany w XXI wieku Problemy konsolidacji i integracji, red. M. Babić, I. Jakimowicz-Ostrowska, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Biernat A., Bałkany wobec kryzysu migracyjnego, https://pulaski.pl/analiza-balkany-wobec-kryzysumigracyjnego/, 11.07.2017.
Bokajło J. (2008), Regionalizacja i europeizacja Bałkanów Zachodnich, w: Regionalizacja w stosunkach międzynarodowych. Aspekty polityczno-gospodarcze, red. K. Jędrzejczyk-Kulniak, L. Kwieciński, B. Michalski, E. Stadmüller, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Bonikowska M., Szczygielski M., Zabielski S. (2016), Unia Europejska na scenie globalnej: zjednoczeni czy nieistotni?, CSM, nr 4.
Borkowski P. (2016), Wymiar polityczny uchodźstwa – wybrane problemy w kontekście europejskiego kryzysu migracyjnego, w: Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. K. A. Wojtaszczyk, J. Szymańska, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Cesarz M. (2016), Kryzys uchodźczy w Europie – zarys problemu, w: Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. K. A. Wojtaszczyk, J. Szymańska, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Czachór Z., Jaskólski A. (2015), Polska wobec kryzysu migracyjnego w Europie, Instytut Obywatelski, http://www.instytutobywatelski.pl/wp-content/uploads/2016/06/Analiza_Polska-wobeckryzyu.pdf, 10.07.2017.
Duszczyk M. (2015), Kryzys migracyjny czy kryzys Unii Europejskiej?, http://www.iz.poznan.pl/plik,pobierz,91,c1d90926dcef3f4fd9bc492b52bd8268/1291-Problem-uchodzczy.pdf, 10.07.2017.
El Ghamari M. (2016), Ekspansja Daesh na Bałkanach. Albania, Kosowo i Bośnia zagrożone, http://www.defence24.pl/290363,ekspansja-daesh-na-balkanach-albania-kosowo-i-bosniazagrozone, 11.07.2017.
European Union terrorism situation and Trend Report 2017 (2017), https://www.europol.europa.eu/activities-services/main-reports/eu-terrorism-situation-and-trend-report-te-sat-2017,11.07.2017.
Europejski program w zakresie migracji: Grecja, Włochy, Bałkany Zachodnie (2015), https://www.euractiv.pl/section/polityka-wewnetrzna/press_release/realizacja-europejskiego-programu-w-zaresie-migracji-sprawozdania-z-postepow-grecja-wlochy-i-balkany-zachodnie/, 12.07.2017.
Fiszer J. M. (2015), Kryzys integracji europejskiej czy kryzys Unii Europejskiej? Przesłanki i skutki, „Przegląd Europejski”, nr 3.
Greenhill K. (2016), Open Arms Behind Barred Doors: Fear, Hypocrisy and Policy Schizophrenia in the European Migration Crisis, „European Law Journal”, vol. 22, nr 3.
Hoxha A., Ahmeti A., Musliu A. (2015), Russian Influence in the Western Balkans. Carrot or Stick?, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, r. 13, z. 5.
Izak K. (2013), Radykalny islam na Bałkanach źródłem konfliktów społecznych i terrorystycznego zagrożenia dla Europy, „Rocznik Bezpieczeństwa Wewnętrznego”, nr 9.
Kosowski exodus (2015), „Biuletyn Migracyjny, nr 51, http://biuletynmigracyjny.uw.edu.pl/51-czerwiec-2015/kosowski-exodus, 14.07.2017.
Kotowska M., Pływaczewski W. (2015), Przemyt imigrantów jako obszar zainteresowania członków zorganizowanych grup przestępczych. Studium przypadku, w: Uchodźcy – nowe wyzwania dla bezpieczeństwa europejskiego na tle standardów praw człowieka, red. W. Pływaczewski, M. Ilnicki, Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn.
Kryzys imigracyjny – eldorado dla kryminalistów. Prostytucja, handel narkotykami, kontrola ośrodków dla uchodźców – tak organizacje przestępcze zarabiają na chaosie w Europie (2016), 26.02.2016, https://wiadomosci.wp.pl/kryzys-imigracyjny-eldorado-dla-kryminalistow-prostytucja-handel-narkotykami-kontrola-osrodkow-dla-uchodzcow-tak-organizacje-przestepcze-zarabiaja-na-chaosie-w-europie-6027654785180289a, 12.07.2017.
Kryzys migracyjny. Rosną obawy państw bałkańskich (2016), 25.01.2016, http://www.dw.com/pl/kryzys-migracyjny-rosn%C4%85-obawy-pa%C5%84stw-ba%C5%82ka%C5%84skich/a-19001646, 14.07.2017.
Lindley A. (2014), Exploring crisis and migration: concepts and issues, w: Crisis and Migration. Critical perspectives, red. A. Lindley, Routledge Taylor and Francis Group, Londyn–Nowy York.
Managing the EU migration crisis From panic to planning (2016), http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-managing-the-eu-migration-crisis/%24FILE/ey-managing-the-eu-migration-crisis.pdf, 12.07.2017.
Metcalfe-Hough V. (2015), The migration crisis? Facts, challenges and possible solutions, 20.10.2015, https://www.odi.org/publications/9993-migration-crisis-facts-challenges-andpossible-solutions, 10.07.2017.
Nemanja R., Jarecka A., Szlak bałkański i nowe trasy uchodźców do UE, 18.02.2016, http://www.dw.com/pl/szlak-ba%C5%82ka%C5%84ski-i-nowe-trasy-uchod%C5%BAc%C3%B3w-doue/a-19054894, 11.07.2017.
Niekontrolowane migracje do Unii Europejskiej (2015), red. P. Sasnal, Warszawa, listopad 2015, https://www.pism.pl/files/?id_plik=20992. 14.07.2017.
Pachocka M. (2016), OECD wobec kryzysu migracyjnego i uchodźczego w Europie, „Komentarze”, nr 20, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej”, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/10264/OECD_wobec_kryzysu_migracyjnego_i_uchodz.pdf?sequence-=1&isAllowed=y, 10.07.2017.
Podgórzańska R. (2014), Polityka zagraniczna Polski wobec państw obszaru pojugosłowiańskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Podgórzańska R. (2015), Problemy społeczne Bałkanów Zachodnich i ich implikacje dla procesu integracji europejskiej, w: Społeczne oblicza Europy XXI wieku, red. B. Koszel, D. Mierzejewski, Z. Popławski, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile, Piła.
Podgórzańska R. (2016), Implikacje kryzysu migracyjnego dla polityki rozszerzenia UE o Bałkany Zachodnie, w: Zagrożenia dla integracji europejskiej w XXI wieku, red. B. Koszel, D. Mierzejewski, Z. Popławski, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile, Piła.
Premier Słowenii ostrzega przed wojną w Europie: „Gdyby szlak Bałkański został z powrotem otwarty,wybuchłby poważny konflikt w regionie” (2016), 7.09.2016, http://wpolityce.pl/swiat/307492-premier-slowenii-ostrzega-przed-wojna-w-europie-gdyby-szlak-balkanski-zostal-zpowrotem-otwarty-wybuchlby-powazny-konflikt-w-regionie, 12.07.2017.
Przestępczość zorganizowana na Bałkanach (2007), http://przestepczosczorganizowana.pl/index.php?go=45, 12.07.2017.
Raczyński R. (2015), Wpływ migracji międzynarodowych na bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka”, nr 2.
Saryusz-Wolski J. (2013), Unia Europejska wobec kryzysu, „Nowa Europa. Przegląd Natoliński”, nr 2.
Sprawozdanie ze spotkania międzyparlamentarnego na temat migracji przez Bałkany Zachodnie (2015), Sprawozdanie nr 10, Bruksela, 10 listopada br., Kancelaria Senatu, Przedstawiciel Kancelarii Senatu przy Unii Europejskiej, https://www.senat.gov.pl/senat-i-ue/sprawozdania-stalego-przedstawiciela-kancelarii-senatu-przy-ue/wspolne-spotkania-miedzyparlamentarne/, 12.07.2017.
Stępniewski T. (2015), Russia in Global Politics in the Context ofthe Western Balkans, „Rocznik Instytytu Europy Środkowo-Wschodniej”, r. 13, z. 5.
Szpala M. (2016), Macedonia: pozorna demokracja w cieniu kryzysów, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2016-04-01/macedonia-pozorna-demokracja-w-cieniukryzysow, 11.07.2017.
Szpala M. (2017), Bałkany Zachodnie coraz dalej od UE, http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/E816F0D7A6E9A093C125812200434AD8/$file/Infos_229.pdf, 12.07.2017.
Szpala M., Frymark K. (2017), Uszczelnianie zachodniobałkańskiego szlaku migracyjnego, 2.03.2016, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-03-02/uszczelnianie-zachodniobalkanskiego-szlaku-migracyjnego, 12.07.2017.
Szpala M., Jaroszewicz M., Macedonia a kryzys migracyjny, 26.08.2015, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015-08-26/macedonia-a-kryzys-migracyjny, 11.07.2017.
Szymański A. (2009), Teoretyczny i metodologiczny aspekt badań nad rozszerzeniem UE, w: Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, red. A. Antoszewski, B. Krauz-Mozer, A. Dumała, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Szymański A. (2016), Kryzys uchodźczy a przyszłość unijnej polityki rozszerzenia, w: Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. K. A. Wojtaszczyk, J. Szymańska, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Szymczyński T. R. (2016), Brexit a wyzwania identyfikacyjne w odniesieniu do procesu integracji europejskiej z perspektywy hermeneutycznej, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 10.
The Balkan Route: A Train passes through! (2015), 28.10.2015, http://www.dw.com/en/the-balkanroute-a-train-passes-through/a-18809756, 12.07.2017.
Uchodźcy? Nie mogą wzniecić konfliktów na Bałkanach (2015), 21.10.2015, http://www.rp.pl/Uchodzcy/151029856-Uchodzcy-Nie-moga-wzniecic-konfliktow-na-Balkanach.html#ap-1,12.07.2017.
UE straci Wielką Brytanię, ale zyska kraje bałkańskie? (2016), 5.07.2016, http://www.polskieradio.pl/7/1696/Artykul/1639830,UE-straci-Wielka-Brytanie-ale-zyska-kraje-balkanskie, 12.07.2017.
Weber B. (2017), The EU-Turkey Refugee Deal and the Not Quite Closed Balkan Route, http://library.fes.de/pdf-files/bueros/sarajevo/13436.pdf, 12.07.2017.
Western Balkans Quarterly Quarter 4, October–December 2016 (2017), http://frontex.europa.eu/publications/, 14.07.2017.
Wojciechowski S. (2016), Uchodźcy a zagrożenie terrorystyczne na przykładzie Unii Europejskiej, w: Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, red. K. A. Wojtaszczyk, J. Szymańska, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Wojna na Bałkanach? Kryzys migracyjny dzieli kraje byłej Jugosławii (2015), 27.10.2015, http://www.polskieradio.pl/7/1696/Artykul/1537156,Wojna-na-Balkanach-Kryzys-migracyjnydzieli-kraje-bylej-Jugoslawii, 12.07.2017.
Wojtaszczyk K. A, Nadolska J., Czub J. F. (2014), Kryzysy w procesie integracji europejskiej i sposoby ich przezwyciężania – wprowadzenie do problematyki badań, „Przegląd Europejski”, nr 3.
Wyzwania 2017. Imigracja i terroryzm (2016), http://ec.europa.eu/poland/news/161222_eurobarometer_pl, 12.07.2017.
Zięba R. (2016), Współczesne wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations”, t. 52, nr 3.
Żornaczuk T. (2015), Bałkańskie domino: niepewna przyszłość nowego szlaku migracyjnego przez Chorwację i Słowenię, „Biuletyn PISM”, nr 92, 22.10.2015.
Дачић: србија не може сама да реши проблем избеглица (2015), 1.10.2015, http://mfa.gov.rs/sr/index.php/pres-servis/vesti-od-znacaja?year=2015&month=10&day=01&modid=77&lang=cyr, 12.07.2017.
Мигрантска криза, као безбедносна претња републици србији (2017), 29.01.2017, http://www.fsksrb.ru/fond-strateske-kulture/politika/migrantska-kriza-kao-bezbednosna-pretnjarepublici-srbiji/, 12.07.2017.
Пронаћи заједничко решење за мигрантску кризу (2017), 19.05.2017, http://www.srbija.gov.rs/vesti/vest.php?pf=1&id=293299&url=%2Fvesti%2Fvest.php%3Fpf%3D1%26id%3D293299, 12.07.2017.