Słowa kluczowe
Rada Europejska
system instytucjonalny UE
traktat lizboński
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł skupia się na roli Rady Europejskiej w ramach instytucjonalnych Unii Europejskiej, zgodnie z zapisami traktatu lizbońskiego. W tekście wskazano na jej rosnący wpływ, wykraczający poza sformułowania zawarte w Traktacie, oraz na narastającą krytykę, którą stymuluje ta ewolucja. Dokonując przeglądu krytycznych punktów widzenia odnoszących się do roli, jaką sprawuje, w tekście dokonano analizy czynników warunkujących zmiany formuły funkcjonowania urzędu przewodniczącego Rady Europejskiej. Przedstawione zostały istniejące struktury powiązań międzyinstytucjonalnych warunkujące pełnienie przez niego funkcji. W artykule oparto się na założeniu, iż dotychczasowa zasada korelacji zadań oparta na uzupełnianiu kompetencji uległa modyfikacji. Narastanie sytuacji kryzysowej wpłynęło na zaburzenie dotychczasowej równowagi instytucjonalnej, a jednocześnie zbiegło się z procesem zmian kompetencyjnych.
Finansowanie
Artykuł został przygotowany w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki: „Rada Europejska w procesie kształtowania kompetencji formalnych i nieformalnych w zakresie działań zewnętrznych Unii Europejskiej”, nr 2015/19/B/HS5/00131.
Bibliografia
Aggestam L. (2006), Role theory and European foreign policy: a framework of analysis, w: The European Union’s Roles in International Politics, red. O. Elgström, M. Smith, London–New York.
Barcz J. (2010), Unia Europejska na rozstajach. Traktat z Lizbony. Dynamika i główne kierunki reformy ustrojowej, Warszawa.
Bäckstrand K., Elgström O. (2013), The EU’s Role in Climate Change Negotiations: From Leader to ‘Leadiator’’, “Journal of European Public Policy”, vol. 20, no. 10.
Bocquillon P., Dobbels M. (2014), An elephant on the 13th floor of the Berlaymont? European Council and Commission relations in legislative agenda setting, “Journal of European Public Policy”, vol. 21, issue 1.
Bretherton C., Vogler J. (2006), The European Union as Global Actor, Routledge, London.
Breuning M. (2011), Role theory research in international relations: state of the art and the blind spots’, w: Role Theory in International Relations: Approaches and Analyses, red. S. Harnisch, C. Frank, H. W. Maull, Routledge, London.
Cantir C., Kaarbo J. (2012), Contested Roles and Domestic Politics: Reflections on Role Theory in Foreign Policy Analysis and IR Theory, “Foreign Policy Analysis”, vol. 8, no. 1.
Closa C. (2012), Institutional Innovation in the EU: The ‘Permanent’ Presidency of the European Council, w: The EU’s Lisbon Treaty. Institutional Choices and Implementation, red. F. Laursen, Farnham.
Craig P. (2011), Institutions, Power and Institutional Balance, “Legal Research Paper Series”, 48, University of Oxford., August.
Craig P. (2005), European governance: Executive andadministrative powers under the newconstitutional settlement, „International Journal of Constitutional Law” 3(2–3), June.
Czachór Z. (2013), Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej, Elipsa.
Decyzja Rady Europejskiej z dnia 1 grudnia 2009 w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Europejskiej, 2009/879/UE, Dz. U. UE L 315 z dnia 2 grudnia 2019, s. 48.
Decyzja Rady z dnia 1 grudnia 2009 r. ustanawiająca warunki zatrudnienia Przewodniczącego Rady Europejskiej (2009/909/EU), Dz. U. UE L 322/35, 9.12.2009.
Doliwa-Klepacka A. (2016), Przewodniczący Rady Europejskiej – od rotacji do wyborów, „Białostockie Studia Prawnicze”, styczeń.
Duff A. (2010), Who is Herman Van Rompuy?, „FT.com”, 23 février, http://andrewduff.eu/en/article/2010/042378/who-is-herman-van-rompuy (1.05.2019).
Eggermont F. (2012), The Changing Role of the European Council in the Institutional Framework of the European Union. Consequences for the European Integration Process, Cambridge–Antwerp–Portland.
Hall P. (2013), Tracing the Progress of Process Tracing, “European Political Science”, vol. 12, s. 20–30.
Hix S. (2002), Why the EU Should Have a Single President, and How She Should be Elected, Paper for the Working Group on Democracy in the EU for the UK Cabinet Office, Oct., https://personal.lse.ac.uk/hix/Working_Papers/Why%20the%20EU%20Should%20Have%20a%20Single%20President.pdf.
Hodson D. (2017), Institutions of the European Union, Oxford University Press.
Jańczak J. (2018), The European Council and the European Union’s external activities. Forming relations with eastern neighbors, „Przegląd Politologiczny”.
Janning J. (2005), Leadership coalitions and change: the role of states in the European Union, “International Affairs”, 81 (4), s. 821–833.
Lewis J. (2015), The Council of the European Union and the Council, w: Routledge Hanbook of European Politics, red. J. M. Magone, London–New York.
Ławniczak K. (2018), Śledzenie procesu w badaniach politologicznych. Warianty i potencjał zastosowania, „Przegląd Politologiczny”, vol. 1, s. 49–61.
Metcalfe D. (1998), Leadership in European Union negociations: the Presidency of the Council, “International Negociation”, nr 3, s. 413–434.
Mintrom M. (1997), Policy Entrepreneurs and the Diffusion of Innovation, “American Journal of Political Science”, vol. 41, nr 3, s. 738–770.
Mintrom M., Norman P. (2009), Policy Entrepreneurship and Policy Change, “Policy Studies Journal”, vol. 37, nr 4, s. 649–667.
Nugent N., Rhinard M. (2016), Is the European Commission Really in Decline?, “Journal of Common Market Studies”, vol. 54, issue 5, September.
Pernice I. (2004), Democratic Leadership in Europe. The European Council and the President of the Union, w: The Government of Europe: Which Institution Design for the European Union, red. J. M. Beneuyto Pérez, I. Pernice, Baden-Baden.
Phinnemore D. (2013), The Treaty of Lisbon. Origins and Negotiation, Palgrave Macmillan.
Powell G. Bingham (2000), Elections as Instruments of Democracy, Yale University Press.
Przybylska-Maszner B. (2011), Polska prezydencja w obszarze Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Uwarunkowania. Mechanizm działania, założenia, w: Priorytety polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, red. Z. Czachór, T. Szymczyński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Przybylska-Maszner B. (2012), Przewodniczący Rady Europejskiej między strategią polityczną a rutyną pracy urzędnika, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 6.
Puetter U. (2014), The European Council and the Council: new intergovernmentalism and institutional change, Oxford University Press.
Rewizorski M., Przybylska-Maszner B. (2013), System instytucjonalny Unii Europejskiej po traktacie z Lizbony. Aspekty polityczne i prawne, Warszawa.
Rüger C. (2011), A Position under Construction: Future Prospects of the High Representative after the Treaty of Lisbon, w: The High Representative for the EU Foreign and Security Policy – Review and Prospects, red. G. Müller-Brandeck-Bocquet, C. Rüger, Nomos.
Ritleng D. (2016), Independence and Legitimacy in the Institutional System of the European Union, Oxford University Press.
Schoutheete Ph. de (2006), The European Council, in: The Institutions of the European Union, red. J. Peterson, M. Shackleton, Oxford.
Sus M. (2019), Wysoki Przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa jako przedsiębiorca polityczny. Propozycja podejścia badawczego, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 13.
Stacey J., Rittberger B. (2003), Dynamic of formal and informal institutional change in the EU, “Journal of European Public Policy” 10(6), s. 858–883.
Szczerba-Zawada A. (2014), Przewodniczący Rady Europejskiej, czyli o postlizbońskiej formule przewodnictwa w Radzie Europejskiej, „Przegląd Sejmowy”, nr 4(123).
Świeboda P., Przewodniczący Rady Europejskiej – polityk czy urzędnik?, http://ec.europa.eu/polska/news/opinie/080627_pl.htm, 1.05.2012.
Tallberg J. (2008), Bargaining Power in the European Council, “Journal of Common Market Studies”, vol. 46. no. 3.
Thaler P. (2016), The European Commission and the European Council: Coordinated Agenda setting in European energy policy, „Journal of European Integration”, vol. 38.
Tömmel I. (2017), The standing president of the European Council: intergovernmental or supranational leadership?, “Journal of European Integration”, vol. 39, issue 2.
Tömmel I., Verdun A. (2017), Political Leadership in the European Union: An Introduction, “Journal of European Integration”, vol. 39, no. 2.
Treaty of Lisbon amending the Treaty on European Union and the Treaty establishing the European Community, signed at Lisbon, 13 December 2007 Official Journal of the European Union, 2007.
Węc J. J. (2011), Reforma Wspolnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczenstwa Unii Europejskiej w traktacie lizbonskim, „Politeja”, vol. 15, s. 193–210.
Werts J. (2008), The European Council, London.
Wessels W. (2016), The European Council, London–New York.
Witkowska-Chrzczonowicz K. M. (2014), Dynamika rozwoju Rady Europejskiej w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej, Toruń.
Wojtowicz K. (2004), Projekt Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy – podstawy ustroju i porządku prawnego Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy”, nr 2.
Waele H. de, Broeksteeg H. (2012), The Semi-Permanent European Council Presidency: Some Relections on the Law and Early Practice, “Common Market Law Review”, vol. 49.
Wurzel R. K., Liefferink D., Lullo Di M. (2019), The European Council, the Council and the Member States: changing environmental leadership dynamics in the European Union, “Enviromental Politics”, vol. 28.
Vicere M. G. A. (2016), The roles of the President of the European Council and the High Representative in leading EU foreign policy on Kosovo, “Journal of European Integration”, vol. 38, issue 5.