Abstrakt
Intencją autora jest zasygnalizowanie ewolucji bezpieczeństwa zbiorowego – jako emanacji oczekiwań – cywilizacji w minionym wieku kładąc nacisk na doświadczenie Ligi Narodów i okresu międzywojennego oraz procesy nam współczesne w kontekście działalności ONZ na tym polu. Ogląd ten jawi się pesymistycznie i pod pewnymi istotnymi względami obecne 10-lecie zdaje się przypominać roszady międzynarodowe, które prowadziły do konfrontacji zbrojnej w 1939 roku. Najpoważniejszym elementem aktualnej dekompozycji międzynarodowych jest perspektywa kolejnego Monachium (1938 r.) najbardziej widoczna w odniesieniu do Ukrainy. Nacisk na żądania od członków NATO 5% udziału na wydatki wojskowe (ma się rozumieć, że chodzi tylko o obronne!), zapowiada tłok na rynku handlu bronią, który zasili wszelki sprzęt wojskowy z ewentualnej nadprodukcji w skali globalnej oraz koniecznego opróżniania magazynów ze starszych modeli. Jej sprzedaż – nawet rozdawnictwo – jest zawsze korzystniejsze, niż utylizacja na miejscu... To także bardzo zła perspektywa. Uroczysta cisza jest w sprawach rozbrojenia czy ograniczeniu zbrojeń, natomiast wrzawa towarzyszy powszechnemu dozbrajaniu wszystkich, których dotyczy równowaga strachu. Kosztem oczywistych wyrzeczeń społecznych świat godzi się na formułę: Si vis pacem, para bellum…
Bibliografia
Bartnicki A. (1971), Pierwszy front II wojny światowej. Konflikt włosko-etiopski 1935–1936, Warszawa.
Batowski H. (1992), Dramat monachijski 1938 z perspektywy 50 lat, w: Niemcy w polityce międzynarodowej 1919–1939, t. 3: W dobie Monachium, red. S. Sierpowski, Poznań.
Bielawska A. (2019), Koncepcja unii politycznej niemieckiej chadecji na tle politycznego i gospodarczego rozwoju Unii Europejskiej (1990–2017), Poznań.
Budzisz M. (2023), Pauza strategiczna. Polska wobec ryzyka wojny z Rosją, Warszawa.
Budzisz M. (2024), Czy Europa pójdzie na wojnę?, „Angora”, nr 49, 8 grudnia.
Burkman T. W. (2007), Japan and the League of Nations: Empire and World Order 1914–1938, Honolulu.
Ciechanowski J. (2014), Podwójna gra. Rzeczpospolita Polska wobec hiszpańskiej wojny domowej 1936–1939, Warszawa.
Czubiński A. (red.) (1989), Wojna domowa w Hiszpanii 1936–1939 w polityce międzynarodowej, Poznań.
Dobrzycki W. (2000), Stosunki międzynarodowe w Ameryce Łacińskiej – historia i współczesność, Warszawa.
Donald Trump grozi przejęciem przez USA Kanału Panamskiego. Wspomina też o Grenlandii (2024), „Rzeczpospolita” z dnia 23.12.2024, 24.12.2024.
Europosłowie Konfederacji Anna Bryłka i Tomasz Buczek dołączyli wczoraj (1 października) do grupy Patriotów dla Europy w Parlamencie Europejskim (2024), Euractiv, 2.10.2024, https://www.euractiv.pl/section/polityka-wewnetrzna-ue/news/europoslowie-konfederacji-dolaczaja-do-grupy-patriotow-dla-europy-w-pe/, 28.12.2024.
Florczak A. (2004), Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, w: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg, red. T. Łoś-Nowak, wyd. 4, Wrocław.
Journal Officiel, Actes de la Session Extraordinaire de L’Assemblée convoquée en vertu de l’article 15 du Pacte à la demande du Gouvernement Chinois (1933), vol. IV, Supp. Spéc. N° 112, Genève.
Journal Officiel. Sociétè de nations (1939), https://bibliotheque-numerique.diplomatie.gouv.fr/ark:/12148/bpt6k9785610q/f5.item, 28.12.2024.
Kahn D. (2019), Łamacze kodów: historia kryptologii, Poznań.
Kapuściński R. (1978), Wojna futbolowa, Warszawa.
Kiwerska J. (1995), Między izolacjonizmem a zaangażowaniem. Europa w polityce Stanów Zjednoczonych od Wilsona do Roosevelta, Poznań.
Klafkowski A. (1966), Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa.
Koszel B. (1987), Rywalizacja niemiecko-włoska w Europie Środkowej i na Bałkanach w latach 1933–1941, Poznań.
Koszel B. (1991), Hiszpański dramat. Wojna domowa w polityce mocarstw europejskich, Poznań.
Koszel B. (2019), Rola Niemiec w procesach decyzyjnych Unii Europejskiej w XXI wieku, Poznań.
Kozłowski G. (2016), Czy Stany Zjednoczone płacą za dużo? Wydatki obronne państw NATO, „Polski Przegląd Dyplomatyczny”, nr 1.
Łaptos J. (1989), Założenia i próby udoskonalenia systemu bezpieczeństwa zbiorowego w latach 1919–1935, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP Kraków. Prace Historyczne”, z. 14.
Margolin J.-L. (2009), Japonia 1937–1945. Wojna armii cesarza, Warszawa.
Mazur Z. (1978), Pakt czterech, Poznań.
Michałek K. (1991), Na drodze ku potędze. Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1861–1945, Warszawa.
Multan W. (1997), Wizje bezpieczeństwa europejskiego, Warszawa.
„Polski Przegląd Dyplomatyczny” (2016), nr 1.
Rotfeld A. D. (1990), Europejski system bezpieczeństwa in statu nascendi, Warszawa.
Sharp A. (2019), The League of Nations: The „Great Experiment” and the Failure of Collective Security, 1916–1936, Brewminate.
Sierpowski S. (1984), Narodziny Ligi Narodów: powstanie, organizacja i zasady działania, Poznań.
Sierpowski S. (1992), Dokumenty do historii powszechnej okresu międzywojennego, t. 1, Poznań.
Sierpowski S. (2023, 2024), Kryzys Ligi Narodów w latach 1929–1946, vol. 2, Poznań.
Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego (2008), Warszawa.
Stańczyk J. (1996), Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, Warszawa.
Stańczyk J. (2012), System bezpieczeństwa Ligi Narodów w perspektywie teoretycznej nauk o bezpieczeństwie, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka”, nr 4.
Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) (2024), YearBook: Armaments, Disarmaments and International Security, www.sipriyearbook.org, 12.12.2024.
Wiśniewska M. Z. (2017), Bezpieczeństwo – pojęcie, istota, typologia, „Problemy Jakości”, luty.
Zięba R. (2008), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa.
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.