Dylemat tożsamości Trimarium: konstruktywistyczna perspektywa społecznych podstaw spójności regionalnej
Okładka czasopisma Rocznik Integracji Europejskiej, nr 19, rok 2025
PDF (English)

Słowa kluczowe

Inicjatywa Trójmorza
tożsamość regionalna
konstruktywizm
stosunki międzynarodowe
Europa Środkowa i Wschodnia

Jak cytować

Lorek, A. M. (2025). Dylemat tożsamości Trimarium: konstruktywistyczna perspektywa społecznych podstaw spójności regionalnej. Rocznik Integracji Europejskiej, (19), 387–401. https://doi.org/10.14746/rie.2025.19.23

Abstrakt

W niniejszym badaniu analizuje się, czy sukces Inicjatywy Trójmorza (3SI) zależy od ukształtowania wspólnej tożsamości regionalnej. Opierając się na konstruktywistycznym paradygmacie stosunków międzynarodowych, badanie porusza pomijany wymiar teoretyczny budowania tożsamości w ramach 3SI. Analiza oparta na deklaracjach szczytowych, oficjalnych raportach i literaturze konstruktywistycznej ujawnia rozbieżność między ambicjami gospodarczymi Inicjatywy a brakiem jawnych narracji kształtujących tożsamość. Pomimo rosnącej instytucjonalizacji i praktycznych narzędzi współpracy, takich jak fundusze inwestycyjne i innowacyjne, retoryczne lub symboliczne wyrażanie zbiorowej przynależności jest ograniczone. Wyniki badań sugerują, że wzmacnianie poczucia „my” mogłoby zwiększyć zaufanie, spójność i widoczność zewnętrzną, wzmacniając zarówno wewnętrzną solidarność, jak i atrakcyjność dla inwestorów. W artykule argumentuje się, że tożsamość, budowana poprzez interakcje społeczne i wspólne normy, nie jest produktem ubocznym, ale warunkiem wstępnym zrównoważonego regionalizmu. Proponuje się w nim ścieżki kształtowania tożsamości oparte na dialogu integracyjnym, pojednaniu historycznym i dostosowaniu do wartości europejskich. Perspektywa ta pozycjonuje 3SI nie jako alternatywę, ale jako regionalny filar spójnej Europy.

https://doi.org/10.14746/rie.2025.19.23
PDF (English)

Bibliografia

Joint Declaration of the Eighth Summit of the Three Seas Initiative (2023), https://3si.politic.edu.pl/joint-declaration-of-the-eighth-summit-of-the-three-seas-initiative-bucharest-6-7-september-2023/, 15.04.2025.

Joint Declaration of the Third Summit of the Three Seas Initiative (2018), https://3si.politic.edu.pl/joint-declaration-of-the-third-summit-of-the-three-seas-initiative-bucharest-17-18-september-2018/, 15.04.2025.

Joint Declaration of the Seventh Summit of the Three Seas Initiative (2022), https://3si.politic.edu.pl/wspolna-deklaracja-siodmego-szczytu-inicjatywy-trojmorza-ryga-20-21-czerwca-2022-r/, 15.04.2025.

Joint Declaration of the Sixth Summit of the Three Seas Initiative (2021), https://3si.politic.edu.pl/joint-declaration-of-the-sixth-summit-of-the-three-seas-initiative-sofia-8-9-july-2021/, 15.04.2025.

The Joint Statement on the Three Seas Initiative (the Dubrovnik Statement) (2016), https://3si.politic.edu.pl/the-joint-statement-on-the-three-seas-initiative-the-dubrovnik-statement-25-august-2016/, 15.04.2025.

The Second Summit of the Three Seas Initiative Joint Declaration (2017), https://3si.politic.edu.pl/the-second-summit-of-the-three-seas-initiative-joint-declaration-warsaw-6-7-june-2017/, 15.04.2025.

The Status Report 2024, https://www.projects.3seas.eu, 4.03.2025.

Bauman Z. (2003), O tarapatach tożsamości w ciasnym świecie, “Er(r)go. Teoria – Literatura – Kultura”, no. 6.

Castells O. M. (2008), Siła tożsamości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw.

d’Orville H. (2022), The Warsaw-Bucharest axis and Romania’ s place in the Three Seas Initiative? Polish-Romanian Leadership in the Three Seas Initiative (3SI), “Wschó d Europy. Studia humanistyczno-społeczne”, no. 7, issue 2.

Finnemore M., Sikkink K. (1998), International Norm Dynamics and Political Change, “International Organization”, no. 52.

Grgić G., Kolar Đ., Bašić M. (2022), Infrastructure diplomacy and strategic signalling within the Three Seas Initiative, “Southeast European and Black Sea Studies”, no. 23, issue 2.

Hopf T. (1998), The Promise of Constructivism in International Relations Theory, “International Security”, vol. 23, no. 1.

Jong Seung K., Yongdeog K. (2021), A Study on the Three Seas Initiative as a Emerging Regional Partnership in Eastern Europe, “Tonghap yureop yeon-gu”, no. 13, issue 2.

Kratochwil F. (1989), Rules, Norms and Decisions, On the Conditions of Practical and Legal Reasoning in International Relations and Domestic Affairs, Cambridge University Press, Cambridge.

Lebow R. N. (2008), Identity and International Relations, “International Relations”, vol. 22, no. 4.

Lorek A. M. (2021), A System for Securing the Durability and Effectiveness of the Three Seas Initiative, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, no. 3.

Onuf N. (2013), Making Sense, Making Worlds Constructivism in Social Theory and International Relations, Routledge, London.

Orzelska-Stączek A. (2019), Inicjatywa Trójmorza w świetle teorii realizmu. Polityczne aspekty nowej formy współpracy dwunastu państw, „Sprawy Międzynarodowe”, no. 72, issue 1.

Orzelska-Stączek A. (2022), Od Europy Środkowo-Wschodniej ku Europie Środkowej: nazwa regionu w polskim dyskursie akademickim, in: Wschód Zachodu? Szukając tożsamości Europy Środkowej, ed. A. Orzelska-Stączek, ISP PAN, Warsaw.

Pawłuszko T. (2023), Trójmorze jako proces budowania regionu, in: T. Pawłuszko, et al., Trójmorze. Budowanie regionu, Institute of New Europe, Warsaw.

Popławski K., Jakóbowski J. (2020A), Building closer connections. The Three Seas region as an economic area, Polski Instytut Ekonomiczny, Warsaw.

Popławski K., Jakóbowski J. (2020B), Trójmorze jako odpowiedź Europy Środkowej na globalne i unijne wyzwania, „Sprawy Międzynarodowe”, no. 73, issue 2.

Ramdani S., La pandémie de Covid-19, un outil discursif au service des objectifs géopolitiques de l’Initiative des Trois Mers, in: L’Europe centrale face à la pandémie de Covid-19, ed. K. Torbicka, University of Warsaw, Warsaw.

Reginia-Zacharski J. (2020), Obszary bezpieczeństwa Inicjatywy Trójmorza, „Sprawy Międzynarodowe”, no. 73, issue 2.

Stark Urrestarazu U. (2015), ‘Identity’ in International Relations and Foreign Policy Theory, in: Theorizing Foreign Policy in a Globalized World, Palgrave Studies in International Relations Series, eds. G. Hellmann, K. E. Jørgensen, Palgrave Macmillan, London.

Tamaki T. (2010), Identity Theorizing in International Theories, in: Deconstructing Japan’s Image of South Korea, ed. T. Tamaki, Palgrave Macmillan, New York.

Tyrrell M. (2007), Homage to Ruritania: nationalism, identity, and diversity, “Critical Review”, vol. 19, no. 4.

Wendt A. (1992), Anarchy is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics, “International Organization”, vol. 46, no. 2.

Wendt A. (1999), Social Theory of International Politics, Cambridge University Press, Cambridge.

Wilczek J., Rudowski A. (2021), Fundusz Trójmorza. W stronę instytucjonalizacji Inicjatywy?, Warszawa.