Budowanie zdolności Unii Europejskiej na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju. Analiza instytucjonalna w świetle teorii wymian. Wstęp analityczny.

Abstrakt

Zdaniem instytucji Unii Europejskiej – co wykazuje niniejszy tekst – konieczność wzajemnie uzupełniających się interwencji w obszarach bezpieczeństwa i rozwoju jest efektem nowych zagrożeń dla Europy. UE konsekwentnie podkreśla, że „bezpieczeństwo jest niezbędnym warunkiem rozwoju” i że „trwały pokój nie jest możliwy bez rozwoju i eliminacji ubóstwa”. Tworzenie i wzmacnianie warunków politycznych, społecznych i gospodarczych dla stabilności ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa i jest warunkiem wstępnym rozwoju. Ta współzależność między bezpieczeństwem i rozwojem odgrywa kluczową rolę w zwiększaniu skuteczności działań zewnętrznych UE. Każde państwo, które dąży do zapewnienia bezpieczeństwa i rozwoju, musi posiadać lub nabyć odpowiednie zdolności we wszystkich istotnych obszarach, w tym w obszarze bezpieczeństwa i obrony. Umożliwi to nie tylko ustabilizowanie sytuacji w danym kraju, ale również przyczyni się w sposób konstruktywny do zaprowadzenia pokoju, uzyskania stabilizacji i zapobiegania kryzysom w jego regionie. Na przestrzeni ostatnich lat UE w coraz większym zakresie wspierała tę współzależność między bezpieczeństwem i rozwojem, prowadząc interwencje w różnych obszarach polityki unijnej i korzystając z różnych instrumentów. Bieżące działania na rzecz budowania zdolności w zakresie bezpieczeństwa w państwach partnerskich obejmują szereg obszarów polityki. W trakcie ich realizacji wykorzystywane są różne instrumenty i kładzie się nacisk na budowanie skutecznych, legalnych i trwałych instytucji, w tym na wydajny system sprawiedliwości i bezpieczeństwa, kontrolę granic oraz straż przybrzeżną. Działania te obejmują m.in. dostęp do instrumentów międzynarodowych, dialog polityczny, współpracę techniczną (w tym wspólne badania naukowe i innowacje), szkolenia (transfer wiedzy oraz rozwój umiejętności) oraz dostarczanie podstawowego sprzętu i materiałów.