Abstract
Stawiając pytanie o naturę rozwiązań instytucjonalnych przyjętych w Unii Europejskiej, oczywistą odpowiedzią jest ta, iż fundamentem funkcjonowania systemu politycznego samej Unii – podobnie zresztą jak wszystkich jej państw członkowskich – jest demokracja przedstawicielska. Pośrednie instrumenty rządzenia często uzupełniane są formami demokracji bezpośredniej, za pomocą których uprawnieni do głosowania mają możliwość bezpośredniego wpływu na kształt agendy politycznej. Przedmiotem niniejszych rozważań jest zagadnienie roli bezpośrednich mechanizmów decydowania politycznego w procesie integracji europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonującej od 2012 r. europejskiej inicjatywy obywatelskiej. Celem niniejszego tekstu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o rolę i perspektywy rozwoju europejskiej inicjatywy obywatelskiej jako instrumentu wpływu obywateli na decyzje związane z procesami integracji w UE.
References
Aloisio S., Grimaldi G., Morelli U., Padoa-Schioppa A. (2011), The European Citizens’ Initiative: Challenges and Perspectives, w: Democracy in the EU after the Lisbon Treaty, red. R. Matarazzo, Edizioni Nuova Cultura, Rome.
Berg C. (2008), The European Citizen’s Initiative process, ECI Campaign Working Paper, http://wiki.citizens-of-europe.eu/images/a/a7/100209_paper.pdf, 10.10.2014.
Berg C. (2009), EU Commission’s proposal for ECI needs improvement!, ECI CampaignWorking Paper, http://wiki.citizens-of-europe.eu/images/8/8a/091128_eci-news.pdf, 10.10.2014.
Chalmers A. W. (2011), Direct Democracy for the EU. A Place for Interest Grupos in the European Citizens’ Initiative, Working Paper FG 1, 05, SWP Berlin.
Dehousse F., Verhśven D. (2013), The European Citizens’ Initiatove: Next Bog Thing or New False Good Idea?, Egmont Paper 59, Royal Institute for International Relations, Academia Press.
European Citizenship, Standard Eurobarometer 77, Spring 2012, http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb77/eb77_citizen_en.pdf, 11.12.2014.
Europejska inicjatywa obywatelska, Komisja Europejska, http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/basic-facts, 13.03.2014.
Europejska Inicjatywa Obywatelska, MSZ, Warszawa 2011, http://www.cie.gov.pl/HLP/files.nsf/0/FF5CC0636B37D7DEC1257990004D2C98/$file/Europejska_inicjatywa_obywatelska.pdf, 12.06.2014.
Europejska inicjatywa obywatelska. Przewodnik, Komisja Europejska, Luksemburg 2011.
Grecja: będzie referendum w sprawie pakietu pomocowego, 31.10.2011, Wprost.pl, http://www.wprost.pl/ar/268087/Grecja-bedzie-referendum-w-sprawie-pakietu-pomocowego/, 11.10.2012.
García L. B. (2013), The Significance of the European Citizens’ Initiative for Pan-European Participatory Democracy, International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA), Stockholm.
Grecja: referendum w sprawie pakietu?, 3.11.2011, http://www.uniaeuropejska.org/grecja-referendum-w-sprawie-pakietu-ratunkowego, 11.03.2014.
Hassing J., The Citizens’Initiative: A Participatory Cure for Europe? An Early Assessment of the Citizens ’Initiative’, Think Global – Act European (TGAE) Report. Notre Europe, Paris.
Kaufmann B. (2011), Into the Practice – Steps and Structures to Make the European Citizens’Initiative a democratic success story, w: red. J. W. Pichler, B. Kaufmann, The Next Big Thing. Making Europe ready for the Citizens’ Initiative, Intersentia, Wiedeń.
Kużelewska E. (2001), Proces ratyfikacji Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy i jego następstwa, Warszawa.
Kużelewska E. (2006), Referendum w procesie integracji europejskiej, Warszawa.
Mayoral J. (2011), Democratic improvements in the European Union under the Lisbon Treaty Institutional changes regarding democratic government in the EU, European Union Democracy Observatory (EUDO) Robert Schuman Centre for Advanced Studies, European University Institute, http://www.eui.eu/Projects/EUDO-Institutions/Documents/EUDOreport922011.pdf, 10.10.2014.
Musiał-Karg M. (2008), Referenda w państwach europejskich. Teoria, praktyka, perspektywy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Musiał-Karg M. (2012a), Instytucje demokracji bezpośredniej w procesie integracji europejskiej – od referendum ogólnonarodowego do europejskiej inicjatywy obywatelskiej, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 6.
Musiał-Karg M. (2012b), Elektroniczne referendum w Szwajcarii. Wybrane Kierunki zmian helweckiej demokracji bezpośredniej, WNPiD UAM, Poznań.
Nieaktualne inicjatywy, Komisja Europejska, http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/initiatives/obsolete/conditions_not_fulfilled, 25.08.2014.
Premier Papandreu odchodzi. To cena za propozycję referendum. „Grecja nadużyła zaufania Unii”, 7.11.2011, http://wpolityce.pl/polityka/121539-premier-papandreu-odchodzi-to-cena-za-propozycje-referendum-grecja-naduzyla-zaufania-unii, 11.03.2014.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 211/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie inicjatywy obywatelskiej, „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej” L 65/1, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:065:0001:0022:PL:PDF, 13.03.2014.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1179/2011 z dnia 17 listopada 2011 r. ustanawiające specyfikacje techniczne w odniesieniu do systemów zbierania deklaracji on-line na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:301:0003:0009:PL:PDF, 13.03.2014.
Sauron J-L. (201 1), The European Citizens ’Initiative: not such a good idea?, Robert Schuman Foundation Policy Paper, http://www.robert-schuman.eu/doc/questions_europe/qe-192-en.pdf, 10.11.2014.
Trwające inicjatywy, Komisja Europejska, http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/initiatives/ongoing, 25.08.2014.