Abstrakt
Artykuł wpisuje się w nurt badań dotyczących suwerenności państw w międzynarodowych organizacjach integracyjnych, w których uczestnictwo wiąże się z największymi ograniczeniami w zakresie kompetencji i autonomii państw, w porównaniu z udziałem w innego typu organizacjach. Zostaje wyjaśnione pojęcie suwerenności, zwracając uwagę na jej wymiar prawny i polityczny, jak również międzynarodowej organizacji integracyjnej, która występuje tylko w grupie organizacji regionalnych. Artykuł zawiera analizę zróżnicowanego, z punktu widzenia suwerenności, usytuowania państw w organizacjach integracyjnych, w których stosowane są nowego typu rozwiązania instytucjonalne, w tym ponadnarodowe. Badania odnotowują znaczące zróżnicowanie rozwiązań instytucjonalnych, pokazujące, że modele zastosowane w Europie nie znajdują uniwersalnego zastosowania. Widoczne jest odmienne podejście do suwerenności w procesach integracyjnych i organizacjach międzynarodowych na Zachodzie oraz wśród państw rozwijających się, które większą wagę przywiązują do ochrony i zabezpieczenia suwerenności w ramach organizacji.
Finansowanie
Publikacja finansowana w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Dialog” w latach 2019–2021.
Bibliografia
Acharya A. (2016), Regionalism beyond EU – Centrism, w: The Oxford Handbook of Comparative Regionalism, red. T. A. Borzel, T. Risse, Oxford University Press, Oxford.
Czaputowicz J. (2013), Suwerenność, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa.
Czaputowicz J (2018), Teorie integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hawkins D. G., Lake D. A., Nielsen D. L., Tierney M. J. (2006), Delegation under Anarchy: States, International Organizations, and Principal-Agent Theory, w: Delegation and Agency in International Organizations, red. D. G. Hawkins, D. A. Lake, D. L. Nielsen, M. J. Tierney, Cambridge University Press, Cambridge.
Hoefnagels H. (1981), Growth of International Organizations since 1945: Interpretations of Quantitative and Qualitative Evidence, w: R. Jutte, A. Jutte, The Future of International Organizations, London.
Hoffmann S. (1966), Obstinate or Obsolete: The Fate of the Nation-State and the Case of Western Europe, „Daedalus”, nr 95.
Moon Ch. (2016), Economic regionalism, w: Encyclopaedia Britannica, https://www.britannica.com/topic/economic-regionalism, 9.07.2020.
Juncker J.-C. (2018), Orędzie o stanie Unii 2018. Czas europejskiej suwerenności, https://www.elysee.fr/emmanuel-macron/2017/09/26/initiative-pour-l-europe-discours-d-emmanuel-macron-pour-une-europe-souveraine-unie-democratique, 23.06.2020.
Kaczyński P. M. (2019), O suwerenności narodowej i europejskiej, https://ec.europa.eu/polnad/news/190509_kaczynski_suwerennosc_pl, 24.06.2020.
Keohane R., Hoffmann S., Institutional Change in Europe in the 1980s, w: The New European Community: Decisionmaking and Institutional Change, red. R. Keohane, S. Hoffmann, Westview Press, Boulder, CO.
Kranz J. (2013), Przekazanie kompetencji na rzecz organizacji międzynarodowej w świetle praktyki Polski, Niemiec i Francji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Kranz J. (2015), Pojęcie suwerenności we współczesnym prawie międzynarodowym, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Lenz T., Marks G. (2016), Regional Institutional Design, w: The Oxford Handbook of Comparative Regionalism, red. T. A. Borzel, T. Risse, Oxford University Press, Oxford.
Macron E., Initiative pour l ‘Europe Souveraine, Unie, Democratic, Paryż, 26 września 2017 r. https://www.elysee.fr/emmanuel-macron/2017/09/26/initiative-pour-l-europe-discours-d-emmanuel-macron-pour-une-europe-souveraine-unie-democratique, 23.06.2020.
Menkes J., Wasilkowski A. (2017), Organizacje międzynarodowe. Prawo instytucjonalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Mitrany D. (1975), The Functional Theory of Politics, L, London.
Mitrany D. (1966), A Working Peace System, Quadrangle Books, Chicago.
Moon Ch. (2016), Economic regionalism, w: Encyclopaedia Britannica, https://www.britannica.com/topic/economic-regionalism, 9.07.2020.
Popiuk-Rysińska I. (1993), Suwerenność w rozwoju stosunków międzynarodowych, Dom Wydawniczy i Handlowy „ELIPSA”, Warszawa.
Popiuk-Rysińska I. (1995), Suwerenność współczesnych państw – konieczność redefinicji, w: Państwo we współczesnych stosunkach międzynarodowych, red. E. Haliżak, I. Popiuk-Rysińska, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Ruszkowski J. (2010), Ponadnarodowość w systemie politycznym Unii Europejskiej, Oficyna, Warszawa.
Traktat o Unii Europejskiej, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=uriserv:OJ.C_.2012.326.01.0001.01.POL&toc=OJ:C:2012:326:TOC#C_2012326PL.01001301.