Abstrakt
W pierwszej części artykułu zostały przedstawione trzy koncepcje teoretyczne ukazujące wpływ dużych przedsiębiorstw na rozwój regionalny: efektów mnożnikowych, zakorzenienia oraz społecznej odpowiedzialności biznesu. W drugiej części analizie przestrzennej i pod względem rodzaju działalności zostały poddane największe przedsiębiorstwa w województwie wielkopolskim. Podmioty wyznaczono pod kątem przychodów ze sprzedaży na podstawie ogólnopolskiego rankingu „Lista 500” „Polityki”. W końcowej części artykułu opisany został wpływ największych przedsiębiorstw na rozwój województwa wielkopolskiego na przykładzie Volkswagena Poznań.
Bibliografia
Bernatt M. 2009. Społeczna odpowiedzialność biznesu. Wymiar konstytucyjny i międzynarodowy. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Chądzyński A, Nowakowska A., Przygodzki Z. 2007. Region i jego rozwój w warunkach globalizacji. CeDeWu Wydawnictwa Fachowe, Warszawa.
Chojnicki Z., Czyż T. 2004. Główne aspekty regionalnego rozwoju społeczno-gospodarczego. [W:] J.J. Parysek (red.), Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1989–2002. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 13–24.
Churski P. 2008. Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w okresie integracji z Unią Europejską. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Domański B. 2001. Kapitał zagraniczny w przemyśle Polski. Prawidłowości rozmieszczenia, uwarunkowania i skutki. Inst. Geogr. i Gospod. Przestrz. UJ, Kraków.
Domański B. 2002. Problemy metod badań inwestycji zagranicznych w układach przestrzennych. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 197–206.
Domański B. 2004. Local and regional embeddedness of foreign industrial investors in Poland. [W:] M. Paszkowski (red.), Effectiveness, geographical space, quality of life. Prace Geograficzne, 114: 37–54.
Domański B., Gwosdz K. 2010. Multiplier effects in local and regional development. Quaestiones Geographicae 29(2): 27–37.
Domański B., Gwosdz K., Huculak M., Wiedermann K. 2005. Oddziaływanie SSE Euro-Park Mielec na otoczenie lokalne. Powiązania firm i efekty mnożnikowe. [W:] Dziesięć lat doświadczeń pierwszej polskiej specjalnej strefy ekonomicznej Mielec 1995–2005. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, ARP o. Mielec, Kraków.
Domański R. 2002. Gospodarka przestrzenna. PWE, Warszawa.
Dyba W.M., Stryjakiewicz T. 2012. Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa wielkopolskiego w świetle realizacji polityki intraregionalnej. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM. Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Dziewoński K. 1967. Teoria rozwoju ekonomicznego. Przegląd Geograficzny, 39, 1: 33–50.
Gaczek W.M. 2002. Struktura innowacyjności przemysłu Poznania i Wielkopolski jako czynnik konkurencyjności regionu. [W:] K. Szołek (red.), Aglomeracja miejska i jej znaczenie dla konkurencyjności miast i regionów. Biblioteka Regionalistyki, Wrocław, s. 15–32.
Grabher G. (red.) 1993. The embedded firm: On the socioeconomics of industrial networks. Routledge, London.
Granovetter M. 1973. The strength of weak ties. American Journal of Sociology, 78, 6: 1360–1380.
Grzeszczak J. 1999. Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej. Prace Geograficzne, 173.
Kuciński K. 2011. Polska na globalnym rynku lokalizacji. [W:] K. Kuciński (red.), Glokalizacja. Wyd. Diffin, Warszawa, s. 29–43.
Matykowski R., Tobolska A. 2006. Działalność przemysłowa w warunkach wzrastającej internacjonalizacji i globalizacji na przykładzie wybranych produktów. [W:] Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Międzynarodowe uwarunkowania rozwoju przemysłu. Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, 8: 47–59.
Micek G. 2011. Estimating multiplier effects on the local scale. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 252.
Milewski R., Kwiatkowski E 2005. Podstawy ekonomii. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Moretti E. 2012. The new geography of jobs. Houghton Mifflin Harcourt Publishing Company, New York.
Niedziółka M. 2011. Lokalne implikacje globalizacji. [W:] K. Kuciński (red.), Glokalizacja. Wyd. Diffin, Warszawa, s. 234–257.
Polanyi K. 1957. The Economy as Instituted Process. [W:] K. Polanyi, C.M. Arensberg, H.W. Pearson (red.), Trade and Market in the Early Empiers. Collier Macmillan London, s. 243–270.
Rachwał T., Wiederman K. 2008. Multiplier effects in regional development: the case of the motor vehicle industry in Silesian voivodeship (Poland). Questiones Geographicae, 27B/1: 68–80.
Robertson R. 1995. Glocalization: Time-space and Homogenity-heterogenity. [W:] M. Featherstone i in. (red.), Global Modernities. Sage, London, s. 25–44.
Rudzki R., Piechola I. 2013. „Firmy z listkiem” społecznej odpowiedzialności biznesu na „Liście 500” „Polityki”. Polityka, 17/18.
Schamp E.W. 1996. Globalizierung von Produktionsnetzen und Standortsystemen. Geogr. Zeitschrift, 84, 3–4: 205–219.
Stachowiak K. 2011. Rola koncepcji zakorzenienia w geograficznych badaniach nad globalizacją. Podstawowe idee i koncepcje w geografii, t. 5, s. 83–99.
Stryjakiewicz T. 1999. Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Stryjakiewicz T. (red.) 2004. Wpływ inwestorów zagranicznych na rozwój regionalny i lokalny na przykładzie GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A. w Poznaniu. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Tobolska A. 2010. Miejsce inwestora zagranicznego w przestrzeni lokalnej i regionalnej na przykładzie Sweedwood w Chlastawie. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Wiedermann K. 2008. Koncepcja efektów mnożnikowych w wyznaczaniu wpływu przedsiębiorstw na otoczenie społeczno-gospodarcze. [W:] Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG 11: 98–106.
Zioło Z. 2009. Procesy kształtowania się światowych korporacji i ich wpływ na otoczenie. [W:] Z. Zioło, T. Rachwał (red.), Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG 12: 11–32.
Źródła internetowe:
Centrum Prasowe Sieci Jeronimo Martins Dystrybucja SA (www.biedronka.pl/str/4/i/1359.php).
Główny Urząd Statystyczny (www.stat.gov.pl).
Lista 500 Polityki (www.lista500.polityka.pl).
Strona internetowa Volkswagena Poznań (www.volkswagen-poznan.pl).
Strony rządowe poświęcone Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (Przedsiębiorstw) (www.csr.gov.pl, www.mg.gov.pl/node/10892).
Zielona Księga Komisji Europejskiej na temat społecznej odpowiedzialności biznesu (www.ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=331&langId=en).