Abstrakt
Suburbanizacja jest jednym z ważniejszych zjawisk kształtujących przestrzeń społeczno-gospodarczą Polski na początku XXI w. Celem artykułu jest próba oceny wpływu suburbanizacji, zachodzącej wokół wielkich miast Polski, na dochody gmin z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych. Oceny tej dokonano za pomocą metod regresji liniowej. Analiza dotyczy lat 2003–2008. Potwierdzone zostało powiązanie dochodów z tego źródła z wielkością napływu ludności na tereny podmiejskie oraz z innymi wskaźnikami rozwoju społeczno-gospodarczego tych obszarów. Podkreślić jednak należy, że osiągnięte wyniki są w znacznej mierze efektem obowiązujących regulacji prawnych w zakresie podziału dochodów podatkowych na poziomie lokalnym.
Bibliografia
Batóg J. 2011. Analiza i prognoza dochodów i wydatków publicznych w Polsce Zachodniej, województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, dolnośląskiego i opolskiego. Ekspertyza do Strategii Polski Zachodniej. Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin.
Beim M. 2000. Modelowanie procesu suburbanizacji w aglomeracji poznańskiej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Będzieszak M., Franek S., Lubińska T. 2008. Potencjał dochodowy samorządu w Polsce na tle zmiany ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Wyd. Difin, Warszawa.
Bontje M.A. 2001. The challenge of planned urbanisation. Urbanisation and national urbanisation policy in the Netherlands in a northwest-European perspective. University of Amsterdam, Faculty of Social and Behavioural Sciences.
Carruthers J.I., Ulfarsson G.F. 2003. Urban sprawl and cost of public services. Environment and Planning B: Planning and Design, 30: 503–522.
Chojnicki Z. 1970. Some theoretical aspects of the application of mathematical models in economic geography. Geographia Polonica, 18: 47–56.
Chojnicki Z. 1967. Modele matematyczne w geografii ekonomicznej. Przegląd Geograficzny, 39: 115– 134.
de Bartolome C.A.M., Ross S.L. 2007. Community income distributions in a metropolitan area. Journal of Urban Economics, 61(3): 496–518.
Degórska B. 2007. Wybrane problemy zagospodarowania i ochrony środowiska związane z rozwojem suburbanizacji. Biuletyn KPZK, 230: 75–88.
Dziewoński K. 1987. Strefa podmiejska – próba ujęcia teoretycznego. Przegląd Geograficzny, 49: 55–63.
Ewing R., Brownson R.C., Berrigan D. 2006. Relationship Between Urban Sprawl and Weight of United States Youth. American Journal of Preventive Medicine, 31(6): 464–474.
Flaga M. 2010. Demographic consequences of suburbanization in selected towns in the eastern borderlands of Poland. Bulletin of Geography, 14.
Follain J., Malpezzi S. 1981. The flight to the suburbs: Insights gained from an analysis of central-city vs. suburban housing costs. Journal of Urban Economic, 9: 381–398.
Goffette-Nagot F., Schaeffer Y. 2011. Income segregation and suburbanization in France: a discrete choice approach. GATE Groupe d’Analyse et de Théorie Économique Lyon St. Étienne, Working Paper, 1112.
Kajdanek K. 2009. Rozwój strefy podmiejskiej w perspektywie socjologii miasta – społeczna charakterystyka przestrzeni miejskiej. [W:] I. Jażdżewska (red.), XXII Konwersatorium Wiedzy o Mieście.
Strefa podmiejska i małe miasta w okresie transformacji. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 23–32.
Komornicki T., Śleszyński P. 2009. Typologia obszarów wiejskich pod względem powiązań funkcjonalnych i relacji miasto–wieś. Studia Obszarów Wiejskich, 16: 9–37.
Korcelli P., Śleszyński P. 2006. Delimitacja Funkcjonalnych Obszarów Miejskich 2006 na potrzeby programu ESPON 1.4.3. Study on Urban Function (mapa opublikowana m.in. w: P. Korcelli, M. Degórski, D. Drzazga, T. Komornicki, T. Markowski, J. Szlachta, G. Węcławowicz, J. Zaleski, J. Zaucha, 2010. Ekspercki projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. KPZK PAN Studia, 78: 27).
Kossowski T., Motek P. 2009. Spatial modeling of the local public finance in Poland. Studia Regionalia, 24: 152–167.
Kubejko E. 2007. Przestrzenne zróżnicowanie dochodów własnych gmin w rzeszowskim obszarze metropolitalnym. Biuletyn KPZK, 230: 165–180.
Lisowski A., Grochowski M. 2009. Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje. [W:] Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008–2033. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa. T. I, s. 221–280.
Liszewski S. 1987. Strefa podmiejska jako przedmiot badań geograficznych. Próba syntezy. Przegląd Geograficzny, 59: 65–79.
Liszewski S. 2005. Delimitacja obszaru metropolitalnego Łodzi. Biuletyn KPZK, 215: 25–47.
Mäding H. 2001. Suburbanisierung und kommunale Finanzen. [W:] K. Bracke, J.S. Dangschaft, G. Herfert (red.), Suburbanisierung in Deutschland – Aktuelle Tendenzen. Leverkusen.
Mierzejewska L. 2008. Zrównoważony rozwój miasta: aspekty planistyczne. Biuletyn IGSEiGP UAM Seria Rozwój Regionalny, 5: 49–69.
Mieszkowski P., Mills E.S. 1993. The causes of metropolitan suburbanization. Journal of Economic Perspectives, 7(3): 135–147.
Mills E.S., Price R. 1984. Metropolitan suburbanization and central city problems. Journal of Urban Economics, 15: 1–17.
Motek P. 2007. Podatki lokalne jako instrument oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Pakulska T. 2002. Zastosowanie modelu grawitacji do wyznaczania stref wpływów ośrodków miejskich (na przykładzie Warszawy). Biuletyn KPZK, 201: 109–134.
Potrykowska A. 1989. Funkcjonalne regiony miejskie w krajowym systemie osadniczym. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 152: 55–76.
Smętkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G. 2009. Obszary metropolitalne w Polsce: problemy rozwojowe i delimitacja. Raporty i Analizy EUROREG.
Smutek J. 2012. Migracje ludności na tereny podmiejskie, a rozwój usług w obszarach metropolitalnych w Polsce w latach 2000–2010. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Seria Ekonomiczne Problemy Usług, 95: 203–216.
Swianiewicz P. 2011. Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja, polityki lokalne. Wyd. Minicipium, Warszawa.
Śleszyński P. 2012. Klasyfikacja gmin województwa mazowieckiego. Przegląd Geograficzny, 84(4): 559–576.
Tarkowski M. 2005. Dzienny system miejski jako metropolitalny obszar statystyczny – propozycja delimitacji. Biuletyn KPZK, 221: 95–104.
Wheeler C.H. 2006. Urban Decentralization and Income Inequality: Is Sprawl Associated with Rising Income Segregation Across Neighborhoods? Federal Reserve Bank of St. Louis Working Paper, 2006-037A.
Więcław-Michniewska J. 2006. Krakowskie suburbia i ich społeczność. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Wixforth J. 2009. Kommunalfinanzen in Suburbia. Das Beispiel der Regionen Hamburg und Berlin. VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden.
Wu J. 2007. How does suburbanization affect local public finance and communities? Review of Agricultural Economics 29(3): 564–571.
Zimnicka A., Czernik L. 2007. Vademecum wsi podmiejskiej. Jakość zagospodarowania przestrzennego. Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego Politechniki Szczecińskiej, Szczecin.