Abstrakt
Wskutek globalizacji obecny proces głębokich przemian społeczno-ekonomicznych i przestrzennych kwestionuje zwyczajowe formy myślenia i działania w zakresie organizacji stosunków miejsko-wiejskich wobec równoległych zjawisk, takich jak suburbanizacja i rozprzestrzenianie się miast oraz dezurbanizacja i degradacja obszarów miejskich. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie współczesnego dyskursu z zakresu regionalizacji miasta i umiastowienia krajobrazu w kontekście tworzenia spójnych i zrównoważonych struktur miejskich z perspektywy historycznej. W ten sposób zostanie zatoczony łuk od miejskich utopii z XIX i początku XX w. poprzez koncepcję miasta-ogrodu i miasta modernizmu aż do ukształtowania się miasta pomiędzy oraz koncepcji prawa do miasta i miast samowystarczalnych energetycznie. Okazuje się, że nowoczesne formy „utopijnych” projektów nawiązują do historycznej linii tradycyjnych idei zmierzających do organizacji demokratycznych, spójnych i zdrowych form współżycia.
Bibliografia
Benevolo L. 1991. Die Geschichte der Stadt [Historia miasta]. Campus, Frankfurt/Main.
Bollerey F. 1991. Architekturkonzeptionen der utopischen Sozialisten. Alternative Planung und Architektur für den gesellschaftlichen Prozeß [Koncepcje architektoniczne utopijnych socjalistów. Planowanie i architektura alternatywna społecznym procesem]. Ernst & Sohn, Berlin.
Cieśla A. 2007. City Shrinking as a Challenge for New EU Member States – Learning from the Eastern German Experience. Europa, XXI, 16: 31–38.
Delabre G., Gautier J.-M. 1988. Vers une République du Travail. J.B.A. Godin 1817–1888 [Ku republice pracy. J.B.A. Godin 1817–1888]. La Villette, Paris.
Donnachie I., Hewitt G. 1993. Historic New Lanark. The Dale and Owen Industrial Community since 1785. University Press, Edinburgh.
Epron A. i in. 1982. La familistère Godin à Guise. Habiter l’Utopie [Familister Godina w Guise. Mieszkanie w utopii]. La Villette, Paris.
Harvey D. 2003. The Right to the City. International Journal of Urban and Regional Research, 27 (4): 939–941.
Jenger J. 1999. Le Corbusier. L’architecture pour émouvoir [Le Corbusier. Architektura podbudzająca]. Gallimard, Paris.
Kil W. 2004. Luxus der Leere. Vom schwierigen Rückzug aus der Wachstumswelt [Luksus pustki. O trudnym odwrocie od świata wzrostu]. Müller + Busmann, Wuppertal.
Marcuse P. 2009. From Critical Urban Theory to the Right to the City. City, 13 (2–3): 185–197.
Pawłowski C.K. 1993. Tony Garnier – Pionnier de l’urbanisme du XXème siècle [Tony Garnier – pionier urbanizacji XX wieku]. Les Créations du Pélican, Lyon.
Posener J. 1982. Utopische Sozialisten [Utopijni socjaliści]. Arch+, 63/64: 6–19.
Posener J. 1983. Robert Owen. Arch+, 69/70: 78–85.
Sieverts T. 1998. Zwischenstadt. Zwischen Ort und Welt, Raum und Zeit, Stadt und Land [Miasto pomiędzy. Między miejscem i światem, przestrzenią i czasem, miastem i wsią].
Bauwelt Fundamente, 118. Vieweg & Sohn, Braunschweig–Wiesbaden.
Teller J. 1990. Tomas Morus: Utopia. Reclam, Leipzig.
Ward S.V. 1992. The Garden City introduced. [W:] S.V. Ward (red.), The Garden City. Past, present and future. Taylor & Francis, Oxford, s. 1–27.