Abstrakt
Przestrzeń publiczna w Polsce w ostatnich latach podlega postępującej prywatyzacji i fragmentaryzacji. Jest to zjawisko bardzo niekorzystne ze względu na funkcje, jakie przestrzeń ta pełni w strukturze przestrzennej miast i wsi, decydując o możliwości zaspokojenia różnego rodzaju potrzeb, w tym przede wszystkim społecznych, mieszkańców, i wpływając tym samym na jakość ich życia. Nasilaniu się tych niekorzystnych procesów sprzyja z pewnością odreagowanie polskiego społeczeństwa na realny socjalizm w nowo ukształtowanych warunkach neoliberalizmu i gospodarki rynkowej, ale także polskie prawodawstwo w zakresie planowania przestrzennego ułatwiające komercjalizację przestrzeni miast i wsi oraz zawłaszczanie przestrzeni publicznej w różnej formie. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie różnych sposobów pojmowania i znaczenia przestrzeni publicznych, mechanizmu kształtowania takich przestrzeni w Polsce, a także miejsca, jakie przestrzeń publiczna zajmuje na nowo budowanych osiedlach w strefie podmiejskiej Poznania.
Bibliografia
Bauman Z. 2007. Płynne życie. Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Beim M., Töelle A. 2008. Motywacje migracji rezydencjalnych w obszarze aglomeracji poznańskiej. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, s. 121–138.
Bródka S., Markuszewska I. 2008. Zmiany użytkowania terenu w strefie podmiejskiej Poznania. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań: 159–175.
Habermas J. 2007. Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. [W:] J. Habermas (red.), Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. PWN, Warszawa, s. 306–330.
Kopel J. 2009. Problem odpowiedniego zarządzania przestrzenią publiczną. Niby-miejsca i miejsca, czyli o miastach i autostradach. [W:] Zarządzanie – racjonalność a etyczność. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas, Oficyna Wydawnicza Humanitas Sosnowiec (http://www.sbc.org.pl/Content/10323/kopel_1.pdf).
Kowalczyk J. 2009. Paradygmaty zmian w przestrzeni publicznej kobiet. Teka Kom. Politol. i Stos. Międzynar. – OL PAN, 4: 18–28.
Lipiec P. 2009. Przestrzeń publiczna, prywatna czy społeczna (http://lipiec.waw.pl/380/przestrzen-publiczna-prywatna-czy-spoleczna/).
Lisowski A. (2005) ‘Janusowe oblicze suburbanizacji. [W:] I. Jażdżewska (red.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Lódzkiego: 91–100.
Lisowski A., Grochowski M. 2007. Procesy suburbanizacji, uwarunkowania, formy I konsekwencje. Opracowanie przygotowane na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego http://www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/poziom_krajowy/polska_polityka_przestrzenna/prace_nad_KPZK_2008_2033/Documents/Lisowski.pdf.
Mill J.S. 1999. O wolności. Akme, Warszawa.
Nawratek K. 2005. Ideologie w przestrzeni. Próby demistyfikacji. Wyd. Universitas, Kraków.
Parysek J.J. 2005. Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Parysek J.J. 2008a. Suburbanizacja i reurbanizacja: dwa bieguny polskiej urbanizacji. [W:] J.J. Parysek, T. Stryjakiewicz (red.), Region społeczno-ekonomiczny i rozwój regionalny. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, s. 261–286.
Parysek J.J. 2008b. Procesy suburbanizacyjne w aglomeracji poznańskiej. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 71–90.
Parysek J.J., Mierzejewska L. 2005a. Między dezurbanizacją a reurbanizacją. Nowe oblicze urbanizacji w Polsce. [W:] I. Jażdżewska (red.), Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 47–56.
Parysek J.J., Mierzejewska L. 2005b. Two stages in Postwar Urbanisation in Poland: From Socialist to Postmodern Urbanisation. [W:] Y. Murajama, G. Du (red.), Cities in Global Perspective: Diversity and Transition. Rikkyo University with IGU Urban Commision, Tokyo, s. 72–82.
Raszeja E., Wilkaniec A., de Mezder E. 2010. Krajobraz i dziedzictwo kulturowe wsi w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej 3. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Rawls J. 1998. Liberalizm polityczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ropela R., Grzesiak Ł., Łopatka P. 2009. Zieleń – zapomniany wymiar gospodarki przestrzennej. Przegląd Komunalny, 8: 30–34.
Zastawniak B., Podolakowa E., Tomlinson G., Clarke P., Barret E., Jedge E. 1994. Miejscowe planowanie przestrzenne. [W:] Gospodarka przestrzenna gmin. Poradnik. T. III. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Brytyjski Fundusz Know-How – Fundusz Współpracy. IGPIK, Kraków, s. 1–119.