Kurczenie się miast Polski – analiza i pomiar zjawiska
PDF

Słowa kluczowe

kurczenie się miast
depopulacja
miasta Polski

Jak cytować

Musiał-Malago’, M. (2018). Kurczenie się miast Polski – analiza i pomiar zjawiska. Rozwój Regionalny I Polityka Regionalna, (42), 91–102. Pobrano z https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rrpr/article/view/16535

Abstrakt

Kurczenie się miast jest jednym z ważniejszych zjawisk społecznych, gospodarczych i przestrzennych, które zachodzą na obszarach miejskich. Determinantami mającymi największy wpływ na proces kurczenia się miast są te związane z transformacją ekonomiczną i restrukturyzacją tzw. przemysłu tradycyjnego oraz z konsekwencjami drugiego przejścia demograficznego. Zjawisko kurczenia się odnosi się do ośrodków miejskich, w których obserwuje się straty ludności, spadek zatrudnienia i przedłużający się kryzys gospodarczy. Miasta dotknięte tym procesem charakteryzują się ujemnym przyrostem naturalnym i saldem migracji oraz transformacją struktury gospodarki miejskiej. Proces kurczenia się miast w przyszłości będzie postępował i miał duży wpływ na ich rozwój. Skutki tego procesu są zróżnicowane i w większości przypadków negatywne. Depopulacja miast ciągle się pogłębia i w przyszłości zjawisko to będzie się nasilać. Obecne prognozy demograficzne GUS wskazują na spadek liczby ludności miast, spadek liczby ludzi młodych i osób w wieku zdolności do pracy oraz starzenie się populacji. W opracowaniu podjęto próbę pomiaru kurczenia się miast w Polsce. Szczegółowej analizie poddano miasta duże liczące powyżej 100 tys. mieszkańców.
PDF

Bibliografia

Bank Danych Lokalnych. GUS (www.stat.gov.pl).

Bański J. 2008. Wiejskie obszary problemów demograficznych. [W:] Wybrane zagadnienia systemów informacji przestrzennej i obszarów problemowych rolnictwa w Polsce. Studia i Raporty IUNG–PIB, 12. IUNG, Puławy.

Ciesiółka P., Jaroszewska E. 2010. Strategie rewitalizacji w „kurczących się miastach” – doświadczenia europejskie. Kwartalnik Problemy Rozwoju Miast Zeszyt 3. Instytut Rozwoju Miast, Kraków.

Dziewoński K., Kosiński L. 1967. Rozwój i rozmieszczenie ludności Polski w XX wieku. PWN, Warszawa.

Haase A. 2013. No one-size-fits-all. O różnorodności kurczących się miast w Europie. [W:] B. Domański (red.), Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020), Kancelaria Senatu, Warszawa.

Harańczyk A. 2015. Uwarunkowania i konsekwencje procesu kurczenia się miast w Polsce. CeDeWu.

Kałuża H. 2011. Zróżnicowanie wskaźnika przedsiębiorczości w gminach powiatu siedleckiego. [W:] B. Filipiak (red.), Finanse publiczne i rozwój przedsiębiorczości w regionach. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, 38.

Kantor-Pietraga I. 2014. Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku. Uniwersytet Śląski, Katowice.

Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge J., Spórna T. 2014. Problemy zarządzania miastem kurczącym się na przykładzie Bytomia. [W:] T. Markowski, D. Stawasz (red.), Społeczna odpowiedzialność w procesach zarządzania funkcjonalnymi obszarami miejskimi. Biuletyn KPZK PAN, 253.

Kurek S., Wójtowicz M. 2013. Przestrzenne zróżnicowanie zmian zaludnienia w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym w okresie 1988–2011. Studia Miejskie, 12.

Kurkus M. 1984. Przewodnik do ćwiczeń z geografii ludności. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Musiał-Malagó M. 2015. Przemiany gospodarcze w miastach Polski. [W:] A. Harańczyk (red.), Uwarunkowania i konsekwencje procesu kurczenia się miast w Polsce. CeDeWa, Warszawa.

Musiał-Malagó M. 2016. The process of urban skrinking in Poland. Studia Miejskie, 2.

Musiał-Malagó M. 2017. Przestrzenne zróżnicowanie procesu kurczenia się miast w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 467.

Prognoza ludności na lata 2014–2050. 2014. GUS, Warszawa.

Runge J. 2007. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Stryjakiewicz T., Jaroszewska E. 2011. Kurczące się miasta (shrinking cities) i strategie ich regeneracji (https://www.researchgate.net/profile/Tadeusz_Stryjakiewicz/publication/308899213_Kurczace_sie_miasta_shrinking_cities_i_strategie_ich_regeneracji/links/57f60d7508ae91deaa5dde55/Kurczace-sie-miasta-shrinking-cities-i-strategie-ich-regeneracji.pdf).

Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., Rumpel P., Siwek T., Slach O. 2014. Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast. [W:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

Śleszyński P. 2016. Delimitacja miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, opracowano dla potrzeb Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.

Wiechmann T., Wolff M. 2014. Skala i przestrzenne zróżnicowanie procesu kurczenia się miast w Europie na przełomie XX i XXI wieku. [W:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.

Wu T., Martinez-Fernandez C. 2009. Shrinking Cities: A global Overview and Concerns about Australian Cases. [W:] K. Pallagst i in. (red.), The future of shrinking cities – problems, patterns and strategies of urban transformation in a global context. IURD, Berkeley.

Zeliaś A. 2000. Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym. Akademia Ekonomicza w Krakowie, Kraków.