Słowa kluczowe
starzejące się społeczeństwo
miasta
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest określenie skali zaawansowania procesu starzenia się ludności miast województwa wielkopolskiego. Wykorzystano do tego podział zaproponowany przez Prochownikową, w którym wyodrębniono siedem stopni starości. Zakres przestrzenny obejmował 108 miast województwa wielkopolskiego. W celu zaobserwowania zmian w czasie badania dotyczyły lat 1995, 2000, 2005, 2010, 2015 oraz 2018. Dynamiczne ujęcie pozwoliło zobrazować skalę i ewaluację problemu starości demograficznej Wielkopolskich miast. Na podstawie wyodrębnionych typów stwierdzono, że do 2010 r. w miastach obserwowano początkowy stan starości. Do 2018 r. odsetek osób starszych przekroczył we wszystkich ośrodkach miejskich 15% (zaawansowany stan starości), a w przypadku Kalisza i Konina 25%, czyli skalę anormalnie wysokiego poziomu starości mieszkańców.
Bibliografia
Abramowska-Kmon A. 2011. O nowych miarach zaawansowania procesu starzenia się ludności. Studia Demograficzne, 1: 3–22.
Ageing in Cities. Policy highlights. 2015. OECD, Paryż.
Ageing in the Twenty-First Century: A Celebration and A Challenge. Executive Summary. 2012. United Nations Population Fund (UNFPA), New York.
Antczak E., Lewandowska-Gwarda K. 2018. Dynamika procesu starzenia się ludności w Polsce. Ocena z wykorzystaniem metod strukturalno-geograficznych. Studia Regionalne i Lokalne, 4: 89–110.
BDL, GUS (https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start; dostęp: 24.01.2020).
Bloom D., Luca D. 2016. The Global Demography of Aging: Facts, Explanations, Future. IZA Discussion Paper, 10163, The Institute for the Study of Labor. Bonn.
Czekanowski P. 2012. Społeczne aspekty starzenia się ludności w Polsce. Perspektywa socjologii starości. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
d’Albis H., Collard F. 2013. Age groups and the measure of population aging. Demographic Research, 29: 617–640.
Długosz Z., Biały S. 2013. Starzenie się ludności Polski na tle Europy w perspektywie 2030 i 2050 r. w świetle wybranych parametrów. [W:] P. Raźniak (red.), Społeczno-ekonomiczne przemiany regionów. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, s. 9–20.
Długosz Z., Rachwał T. 2000. Starzenie się ludności w dużych miastach Polski na tle pozostałych ośrodków i obszarów wiejskich. Prace Geograficzne, 209: 29–37.
Domański B., Noworól A. (red.) 2010. Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim. Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Filas-Przybył S. 2017. Wpływ migracji na rozmieszczenie w przestrzeni miejskiej obszarów (klastrów) o wysokim poziomie starości demograficznej na przykładzie m. Poznania. [W:] J. Hrynkiewicz, A. Potrykowska (red.), Sytuacja demograficzna Wielkopolski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 89–102.
Global age-friendly cities: a guide. 2007. World Health Organization, Genewa.
Głoskowska K. 2015. Rola gminy wobec problemu starzenia się społeczeństwa polskiego. Prace Naukowe WWSZIP, 3: 105–115.
Górecka S., Kozieł R. 2004. Procesy demograficzne w największych miastach Polski w okresie transformacji. [W:] J. Słodczyk, D. Rajchel (red.), Przemiany demograficzne i jakość życia ludności miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 27–40.
Janiszewska A., Dmochowska-Dudek K. 2017. Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności w Łodzi. Space–Society–Economy, 20: 9–22.
Kaplan M., Inguanzo M. 2017. The social, economic, and public health consequences of global population aging: implications for social work practice. Journal of Social Work in the Global Community, 1: 1–12
Kowaleski J.T. 2003. Kwestie metodologiczne w badaniu procesu starzenia się ludności. [W:] Z. Strzelecki (red.), Procesy demograficzne u progu XXI wieku. Polska a Europa. Warszawa, s. 306–312.
Kowaleski J.T., Majdzińska A. 2012. Starzenie się populacji krajów Unii Europejskiej – nieodległa przeszłość i prognoza. Studia Demograficzne, 1: 57–80.
Kurek S. 2008. Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym. Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków.
Labus A. 2013. Odnowa miast a starzejące się społeczeństwa europejskie na wybranych przykładach. Problemy Rozwoju Miast, 2: 11–27.
Lechowska E. 2018. Piesza dostępność wybranych przestrzeni miasta w dobie starzejącego się społeczeństwa na przykładzie Poznania. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 43: 83–108.
Miszczak E. 2015. Starość i starzenie się społeczeństw – przyczyny, uwarunkowania oraz prognozy na przyszłość. Edukacja Etyczna, 9: 5–16.
Podogrodzka M. 2016. Wybrane miary starości demograficznej i ich implikacja dla oceny przestrzennego zróżnicowania tego zjawiska w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 289: 98–108.
Prochownikowa A. 1983. Problem starzenia się ludności wsi (na przykładzie województwa miejskiego krakowskiego). Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
Richert-Kaźmierska A. 2016. Demograficzne starzenie się populacji jako wyzwanie dla samorządu gminnego – doświadczenia gmin województwa pomorskiego. Polityka i Społeczeństwo, 3: 114– 128.
Rosset E. 1967. Ludzie starzy. Studium demograficzne. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Rowland D. 2009. Global Population Aging: History and Prospects. [W:] P. Uhlenberg (red.), International Handbooks of Population, Springer, s. 37–65.
Sanderson W., Scherbov S., Gerland P. 2018. The end of population aging in high-income countries. Vienna Yearbook of Population Research, 16: 163–175.
Sauvy A. 1948. La population: ses lois, ses équilibres. Presses Universitaires de France. Paryż.
Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050. 2014. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Sytuacja osób starszych w Polsce w 2018 r. 2020. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Trzpiot G., Ojrzyńska A. 2014. Analiza ryzyka starzenia demograficznego wybranych miast w Polsce. Studia Ekonomiczne, 178, 14: 235–249.
Urbaniak A. 2017. Procesy starzenia się w środowisku wielkomiejskim w Polsce na początku XXI wieku. Wymiar demograficzny i społeczny. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 3: 103–122.
van Hoof J., Kazak J.K., Perek-Białas J.M., Peek S. 2018. The challenges of urban ageing: making cities age-friendly in Europe. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(11).
Vaupel J., Kistowski K. 2008. Living longer in an ageing Europe: a challenge for individuals and societies. European View, 7: 255–263.
World Population Prospects 2019. 2019. United Nations, New York.
World Population Prospects. The 2010 Revision. Vol. I. Comprehensive Tables. 2011. United Nations, New York.
Żołędowski C. 2012. Starzenie się ludności – Polska na tle Unii Europejskiej. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, 17: 29–43.