Słowa kluczowe
strategie lokalnych grup działania
strategie rozwoju ponadlokalnego
rozwój społeczno-gospodarczy
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest porównanie strategii rozwoju gmin miejsko-wiejskich i wiejskich ze strategiami rozwoju wielkopolskich lokalnych grup działania w kontekście ustawy z 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, które z elementów strategii rozwoju gmin i lokalnych strategii rozwoju (LGD) mogą być implementowane w przyszłych strategiach rozwoju ponadlokalnego, a które należy zmienić. Analizie poddano 161 gminnych strategii wiejskich i miejsko-wiejskich oraz 31 strategii lokalnych grup działania, które obowiązywały w 2020 r. Na tej podstawie wyciągnięto wnioski dotyczące opracowania przyszłych ponadlokalnych strategii rozwoju województwa wielkopolskiego. Można dostrzec podobieństwa między strategiami, porównując ich konstrukcję, w tym ustalone w nich cele. Główna różnica między strategiami gmin i grup dotyczy ich zakresu problemowego i przestrzennego. Trudno znaleźć lokalną strategię rozwoju, która zawierałaby wszystkie cele odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do gmin, mimo że w większości przypadków można zaobserwować pokrywanie się celów strategii, co świadczy o ich zgodności i współzależności. Wzorem LGD i zgodnie z przepisami ustawowymi należy tworzyć związki międzygminne, których celem jest nie tylko wypracowanie wspólnej, zintegrowanej terytorialnie strategii, ale także prowadzenie zintegrowanych działań inwestycyjnych, gospodarczych, społecznych, ekologicznych i promocyjnych. W przyszłości zintegrowane działania gmin mogą przynieść lepsze efekty rozwojowe. Kilku gminom zrzeszonym w związkach łatwiej będzie negocjować, znajdować partnerów i fundusze.
Bibliografia
Abramowicz J., Borowczak A., Grabowska I., Polańska Z. 2019. Raport. Określenie optymalnego modelu funkcjonowania Lokalnych Grup Działania w nowej perspektywie finansowej oraz ocena jakości i efektywności ich funkcjonowania. Evaluation for Government Organizations, Warszawa. Adamus W., Ptaszek P. 2012. Modele rozwoju gmin w ujęciu wielokryterialnego procesu decyzyjnego. Studia Regionalne i Lokalne, 3(49): 85–106.
Allaire Y., Firsirotu M. 2000. Myślenie strategiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Babbie E. 2013. Podstawy badań społecznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bąkowska E., Kaczmarek T., Jankowski P., Zwoliński Z., Mikuła Ł., Czepkiewicz M., Brudka C. 2016. Geo-questionnaire in urban planning – preliminary results of the experimental application in Poland. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 35: 9–26.
Bednarowska Z. 2015. Desk research – wykorzystanie potencjału danych zastanych w prowadzeniu badań marketingowych i społecznych. Marketing i Rynek, 7: 18–26.
Filipiak B. 2008. Strategie finansowe jednostek samorządu terytorialnego. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Futymski A., Kamiński R. 2008. Budowanie lokalnej strategii rozwoju w ramach osi 4. Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Warszawa, s. 11–20.
Górka K., Łuszczyk M. 2014. „Zielona gospodarka” i gospodarka oparta na wiedzy a rozwój trwały. Optimum. Studia Ekonomiczne, 3(69): 22–30.
Herodowicz T. 2020. Znaczenie polityki regionalnej Unii Europejskiej w kształtowaniu środowiskowego wymiaru rozwoju zrównoważonego w Polsce. Studia i Prace z Geografii 84. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Jakubowska A. 2013. Partnerstwo publiczno-prywatne i jego konsekwencje dla rozwoju lokalnego. Studia Ekonomiczne, 156.
Kistowski M. 2003. Regionalny model zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska Polski a strategie rozwoju województw. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kłodziński M. 2009. Znaczenie i potrzeba tworzenia strategii rozwoju gminy. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2: 33–47.
Kondratowicz-Pozorska J. 2018. Długofalowe działania władz gminy wpływające na rozwój społeczno-gospodarczy na przykładzie gminy Dobra. Socio-Economic Research. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Kowalska J. 2003. Społeczno-ekonomiczne wyznaczniki strategii rozwoju lokalnego w dobie czwartej fali cywilizacyjnej. [W:] Strategia rozwoju lokalnego. Aspekty instytucjonalne. T. 1. Wydawnictwo SGGW, s. 101–108.
Krupski R. 2010. Horyzont planowania strategicznego w polskich przedsiębiorstwach. [W:] R. Krupski (red.), Zarządzanie strategiczne Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości. Wałbrzych: 189–196.
Makowska M. 2013. Desk Research. [W:] M. Makowska. Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa: 80–103.
Markowski T. 2008. Teoretyczne podstawy rozwoju lokalnego i regionalnego. [W:] Z. Strzelecki (red.), Gospodarka regionalna i lokalna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 13–28.
Marks-Bielska R., Lizińska W., Wojarska M. 2017. Sprawność instytucjonalna versus lokalny rozwój gospodarczy – czynniki kształtujące i interakcje. Raport z wykonania projektu badawczego (Institutional efficiency versus local economic development – shaping factors and interactions. Report on the implementation of the research project). UWM, Olsztyn.
Musioł-Urbańczyk A., Sorychta-Wojsczyk B. 2016. Analiza procesu formułowania strategii rozwoju w miastach na prawach powiatu województwa śląskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego: 109: 35–45.
Parysek J.J. 2001. Podstawy gospodarki lokalnej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Skrzypczak B., Jordan P. 2003. Kim jest animator społeczny? Szkoła Animatorów Społecznych, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, Warszawa.
Sztando A. 2009. Planowanie lokalnego rozwoju gospodarczego w strategii rozwoju gminy. [W:] A. Bartczek, A. Lorek, A. Rączaszek (red.), Polityka gospodarcza w Polsce i Unii Europejskiej. Akademia Ekonomiczna w Katowicach: 211–221.
Strahl D. 2006. Metody oceny rozwoju regionalnego. Uniwersytet Ekonomiczny, Wrocław.
Tölle A. 2014. Zintegrowane formy planowania i zarządzania rozwojem lokalnym a instrumentarium planistyczne. System polski na tle systemu niemieckiego. Studia Regionalne i Lokalne, 57(3): 60–75.
Tutaj J. 2020. Myśl strategiczna w polskiej gminie. European Journal of Management and Social Science, 1: 28–32.
Ustawa o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności z dnia 20 lutego 2015 r. (Dz.U. 2015 poz. 378).
Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.U. 2020 poz. 713).
Ustawa o związku metropolitalnym w województwie śląskim z dnia 9 marca 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 730).
Ustawa o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw z dnia 15 lipca 2020 r. (Dz.U. 2020 poz. 1378).
Wiatrak A.P. 2011. Strategie rozwoju gmin wiejskich. Podstawy teoretyczne, ocena przydatności i znaczenie w przemianach strukturalnych obszarów wiejskich. Wyd. Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Wiatrak A.P. 2018. Finansowe uwarunkowania przygotowania i realizacji strategii rozwoju lokalnego.
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 56(4): 53–63.
Wit B., de. Meyer R. 2007. Synteza strategii. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. Ziółkowski M. 2015. Strategiczne zarządzanie rozwojem gminy. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 77, 1: 145–163.