Słowa kluczowe
COVID-19
percepcja przestrzeni
zachowania przestrzenne
Jak cytować
Abstrakt
Sytuacja kryzysowa wywołana pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 doprowadziła do zmian w funkcjonowaniu miejskich otwartych przestrzeni publicznych, które z jednej strony stały się obiektem obostrzeń i ograniczeń rządowych, a z drugiej przedmiotem lęków i strachu ich użytkowników przed przebywaniem w dużych skupi- skach ludzi. Zdaniem autorów wpływ pandemii widoczny jest przede wszystkim w zmianie odczuć i emocji związanych z przebywaniem w przestrzeni publicznej, zachowań przestrzennych użytkowników oraz sposobów jej postrzegania. Głównym celem artykułu jest określenie wpływu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na postrzeganie oraz użytkowanie miejskich otwartych przestrzeni publicznych. Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI (n=317), uzupełnione o treści z indywidualnych wywiadów pogłębionych.
Bibliografia
Bańka A. 2002. Społeczna psychologia środowiskowa. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Bierwiaczonek K. 2016. Społeczne znaczenie miejskich przestrzeni publicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bierwiaczonek K., Dymnicka M., Kajdanek K., Nawrocki T. 2017. Miasto, przestrzeń, tożsamość: studium trzech miast: Gdańsk, Gliwice, Wrocław. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bresnihan P., Byrne M. 2015. Escape into the city: Everyday practices of commoning and the production of urban space in Dublin. Antipode, 471: 36–54.
Carmona M. 2008. The Option of Urbanism: Investing in a new American Dream.
Carmona M. 2015. Re-theorising contemporary public space: a new narrative and a new normative. Journal of Urbanism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 84: 373–405.
Carmona M., De Magalhaes C., Hammond L. 2008. Public space: the management dimension. Routledge.
Carmona M., Tiesdell S. (red.) 2007. Urban design reader. Routledge.
Carr S., Stephen C., Francis M., Rivlin L.G., Stone A.M. 1992. Public space. Cambridge University Press.
Cohen M.S., Corey L. 2020. Combination prevention for COVID-19.
Couclelis H. 2020. There will be no Post-COVID city. Environment and Planning B: Urban Analytics and City Science, 477: 1121–1123.
Drozdowski R., Gronbeck C., Feng H. 2021. Evaluating the Impact of the COVID-19 Pandemic and State Restrictions on Public Interest in Tanning: A Google Trends Analysis. Clinical and Experimental Dermatology.
Esakandari H., Nabi-Afjadi M., Fakkari-Afjadi J., Farahmandian N., Miresmaeili S.M., Bahreini E. 2020. A comprehensive review of COVID-19 characteristics. Biological Procedures Online, 22: 1–10.
Florida R., Rodríguez-Pose A., Storper M. 2021. Cities in a post-COVID world. Urban Studies.
Gallo Marin B., Aghagoli G., Lavine K., Yang L., Siff E.J., Chiang S.S.,... & Michelow I.C. 2021. Predictors of COVID-19 severity: A literature review. Reviews in Medical Virology, 31(1): 1–10.
Gärling T., Golledge R.G. 1989. Environmental perception and cognition. [W:] Advance in environment, behavior, and design. Springer, Boston, MA, s. 203–236.
Gehl J. 2009. Życie między budynkami. Wydawnictwo RAM, Kraków.
Gehl J. 2011. Three Types of Outdoor Activities, Life Between Buildings, and Outdoor Activities and the Quality of Outdoor Space: from Life Between Buildings: Using Public Space 1987. [W:] The City Reader. Routledge, s. 586–608.
Gehl J. 2013. Cities for people. Island Press.
Goffman E. 1978. The presentation of self in everyday life. Vol. 21. Harmondsworth, London.
Golledge R.G., Stimson R.J. 1987. Analytical behavioural geography. Routledge Kegan & Paul.
Golledge R.G., Stimson R.J. 1997. Spatial behaviour: A geographic perspective. New York.
Gottdiener M. 2010. The social production of urban space. University of Texas Press.
Haleem A., Javaid M., Vaishya R. 2020. Effects of COVID-19 pandemic in daily life. Current Medicine Research and Practice, 102: 78.
Hall E.T. 1966. The hidden dimension. Doubleday, Garden City, NY.
Honey-Rosés J., Anguelovski I., Chireh V.K., Daher C., Konijnendijk van den Bosch C., Litt J.S., Nieuwenhuijsen M.J. 2020. The impact of COVID-19 on public space: an early review of the emerging questions – design, perceptions and inequities. Cities & Health, 1–17.
Hossain M.M. 2020. Current status of global research on novel coronavirus disease Covid-19: A bibliometric analysis and knowledge mapping.
Iranmanesh A., Alpar Atun R. 2021. Reading the changing dynamic of urban social distances during the COVID-19 pandemic via Twitter. European Societies, 872–886.
Ittelson W.H. (red.) 1973. Environment and Cognition. Seminar Press, New York.
Jałowiecki B. 2000. Percepcja przestrzeni Warszawy. Studia regionalne i Lokalne, 1(02): 79–100. Jałowiecki B. 2011. Miejsce, przestrzeń, obszar. Przegląd Socjologiczny, 60(2–3): 9–28.
James A.C. 2020. Don’t stand so close to me: Public spaces, behavioral geography, and COVID-19. Dialogues in Human Geography, 10(2): 187–190.
Jasiński A. 2020. Public space or safe space – remarks during the COVID-19 pandemic. Technical Transactions. e2020020 (https://doi. org/10.37705/TechTrans/e2020020).
Kenyon G.N., Sen K.C. 2016. Perception of Quality. Springer London Limited.
Khosrawipour V., Lau H., Khosrawipour T., Kocbach P., Ichiib H., Bania J., Mikolajczyk A. 2020. Failure in initial stage containment of global COVID-19 epicenters. Journal of Medical Virology, 927: 863–867.
Kleinschroth F., Kowarik I. 2020. COVID-19 crisis demonstrates the urgent need for urban greenspaces. Frontiers in Ecology and the Environment, 186: 318.
Kuc-Czarnecka M. 2020. COVID-19 and digital deprivation in Poland. Oeconomia Copernicana, 415– 431.
Lai S., Bogoch I.I., Ruktanonchai N.W., Watts A., Lu X., Yang W., Tatem A.J. 2020. Assessing spread risk of Wuhan novel coronavirus within and beyond China, January–April 2020: a travel network-based modelling study. MedRxiv.
Lang J. 2006. Urban design. Routledge.
Lian L., Ren H., Cao R., Hu Y., Qin Z., Li C., Mei S. 2020. The effect of COVID-19 on youth mental health. Psychiatric Quarterly, 913: 841–852.
Libura H. 1990. Percepcja przestrzeni miejskiej. Rozwój Regionalny, Rozwój Lokalny, Samorząd Terytorialny, 31.
Low S., Smart A. 2020. Thoughts about public space during COVID-19 pandemic. City & Society, Washington, DC, s. 321.
Lynch K. 1960. The image of the city. Vol. 11. MIT press.
Madanipour A. (red.) 2013. Whose public space?: International case studies in urban design and development. Routledge.
Madanipour A. 1996. Urban design and dilemmas of space. Environment and planning D: Society and Space, 143: 331–355.
Madanipour A. 2003. Public and private spaces of the city. Routledge.
Madanipour A. 2019. Rethinking public space: between rhetoric and reality. Urban Design International, 241: 38–46.
Markvica K., Richter G., Lenz G. 2019. Impact of urban street lighting on road users’ perception of public space and mobility behavior. Building and Environment, 154: 32–43.
Maugeri G., Castrogiovanni P., Battaglia G., Pippi R., D’Agata V., Palma A., Musumeci G. 2020. The impact of physical activity on psychological health during Covid-19 pandemic in Italy. Heliyon, 66.
Mawani, Vrushti 2020. Vulnerability and public space governance in the post-covid city. Center for Open Science. DOI: 10.31219/osf.io/aj9bz.
Mehta V. 2013. The street: a quintessential social public space. Routledge. Mehta V. 2014. Evaluating public space. Journal of Urban Design, 191: 53–88.
Mehta V., Bosson J.K. 2010. Third places and the social life of streets. Environment and Behavior, 426: 779–805.
Newman D. 1996. Shared spaces – separate spaces: the Israel-Palestine peace process. GeoJournal, 394: 363–375.
Okhrimenko O., Zrobok O. 2021. Evaluation of the effectiveness of national policies of minimization of consequences COVID-19 pandemics. Technology Audit and Production Reserves, 14, 57.
Rampini A.A. 2020. Sequential lifting of COVID-19 interventions with population heterogeneity. National Bureau of Economic Research.
Rismanbaf A. 2020. Potential treatments for COVID-19; a narrative literature review. Archives of Academic Emergency Medicine, 8(1).
Salama A.M. 2020. Coronavirus questions that will not go away: interrogating urban and socio-spatial implications of COVID-19 measures. Emerald Open Research, 2.
Salzberger B., Glück T., Ehrenstein B. 2020. Successful containment of COVID-19: the WHO-Report on the COVID-19 outbreak in China.
Scala A., Flori A., Spelta A., Brugnoli E., Cinelli M., Quattrociocchi W., Pammolli F. 2020. Time, space and social interactions: exit mechanisms for the Covid-19 epidemics. Scientific Reports, 101: 1–12.
Siddika A., Hossain S.A. 2019. Social Interaction and Social needs in a Public Open Space: A Review. Research & Reviews: Journal of Architectural Designing, 11, 2, 3.
Szkurłat E. 2004. Więzi terytorialne młodzieży z miastem: uwarunkowania, przemiany. Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego.
Trzebiński J., Cabański M., Czarnecka J.Z. 2020. Reaction to the COVID-19 pandemic: the influence of meaning in life, life satisfaction, and assumptions on world orderliness and positivity. Journal of Loss and Trauma, 256–257: 544–557.
Tuan Y.F. 1987. Przestrzeń i miejsce. Państwowy Instytut Wydawniczy.
Ugolin F., Massetti L., Calaza-Martínez P., Cariñanos P., Dobbs C., Ostoić S.K., Sanesi G. 2020. Effects of the COVID-19 pandemic on the use and perceptions of urban green space: An international exploratory study. Urban Forestry & Urban Greening, 56.
Warren W.H. 2006. The dynamics of perception and action. Psychological Review, 1132, 358. Whyte W.H. 1980. The social life of small urban spaces.
Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii.