Słowa kluczowe
województwa
dynamiczny wskaźnik poziomu rozwoju
Jak cytować
Abstrakt
Celem pracy jest przedstawienie zmian poziomu rozwoju gospodarczego województw w okresie 2010–2019. Utrzymujące się od lat dysproporcje przestrzenne w zakresie rozwoju jednostek terytorialnych uzasadniają potrzebę takich badań, zwłaszcza w kontekście polityki wyrównywania regionalnych różnic rozwojowych. Badania prze- prowadzono na podstawie danych GUS. Zastosowano metodę porządkowania liniowego obiektów wielowymiarowych w ujęciu dynamicznym. Na podstawie dynamicznego miernika syntetycznego, który obejmował 13 wybranych cech diagnostycznych, sporządzono rankingi województw oraz obliczono skalę zmian w poziomie rozwoju województw.
Badania potwierdzają dysproporcje w rozwoju gospodarczym województw. W 2019 r. najlepsza sytuacja pod względem przyjętego zestawu cech diagnostycznych panowała w województwach: mazowieckim, śląskim, dolnośląskim, pomorskim i wielkopolskim, a najniższe wskaźniki odnotowano w województwach: lubelskim, podlaskim, warmińsko--mazurskim i świętokrzyskim. We wszystkich województwach poziom rozwoju gospodarczego wzrósł w badanym okresie, ale skala zmian była nierównomierna. Największy wzrost wskaźnika poziomu rozwoju nastąpił w województwach o najwyższym poziomie rozwoju, w wyniku czego wzrosły dysproporcje między województwami pod względem badanego zjawiska.
Bibliografia
Bożek J. 2002. O niektórych metodach porządkowania liniowego. Wiadomości Statystyczne, 9: 10-16.
Bożek J., Szewczyk J. 2021. Ocena poziomu rozwoju społecznego powiatów województwa małopolskiego z zastosowaniem dynamicznego miernika syntetycznego. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 66(4): 45-63. DOI: 10.5604/01.3001.0014.8325
Bożek J., Szewczyk J., Jaworska M. 2021. Zmiany w poziomie rozwoju społecznego województw w latach 2010 i 2019 z zastosowaniem dynamicznego miernika syntetycznego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 65(1): 109-123. DOI: 10.15584/nsawg.2021.1.6
Chrzanowska M., Drejersk N. 2016. Ocena rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa mazowieckiego z wykorzystaniem metody analizy wielowymiarowej. Wiadomości Statystyczne, 6: 59-69.
Czyż T. 2012. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego Polski w ujęciu subregionalnym. Przegląd Geograficzny, 84(2): 219-236
Dębkowska K., Jarocka M. 2013. The impact of the methods of the data normalization on the result of linear ordering. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomika, 286: 181-188.
Drożyński T., 2009, Przyczyny regionalnych nierówności gospodarczych w świetle wybranych teorii. Studia Prawno-Ekonomiczne, 80: 179-199.
Dyba W.M., Stryjakiewicz T. 2012. Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa wielkopolskiego w świetle realizacji polityki intraregionalnej. Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM w Poznaniu, Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 19.
Gawlikowska-Hueckel K., Szlachta J. (red.) 2014. Wrażliwość polskich regionów na wyzwania współczesnej gospodarki. Implikacje dla polityki rozwoju regionalnego. Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa
Grabiński T., Wydymus S., Zeliaś A. 1989. Metody taksonomii numerycznej w modelowaniu zjawisk społeczno-gospodarczych. PWN, Warszawa.
Jarocka M. 2015. Wybór procedury normalizacyjnej w analizie porównawczej obiektów wielocechowych. Economics and Management, 1: 113-126, DOI: 10.12846/j.em.2015.01.08
Józefowicz K., Smolińska K. 2019. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego w powiatach województwa wielkopolskiego. Turystyka i Rozwój Regionalny, 1: 37-49.
Kudełko J. 2005. Rozwój regionalny a konkurencyjność regionów. [W:] Z. Zioło (red.), Uwarunkowania rozwoju i konkurencyjności regionów. Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Kraków-Rzeszów, s. 57.
Kukuła K. 2000, Metoda unitaryzacji zerowanej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kukuła K. 2017. Zanieczyszczenia środowiska a działalność proekologiczna w Polsce w 2015 r. w świetle wielowymiarowej analizy porównawczej. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 17(3): 226-238 (https://doi. org/10.22630/PRS.2017.17.3.69).
Łapińska J., Escher I., Kądzielawski G., Brzustewicz P. 2020. Ocena zakresu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju w przemyśle cementowym w Polsce z zastosowaniem wielowymiarowej analizy porównawczej. Cement Wapno Beton, 25: 39-44. DOI: 10.32047/CWB.2020.25.1.4
Łuczak A., Wysocki F. 2012. Zastosowanie uogólnionej miary odległości GDM oraz metody TOPSIS do oceny poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa wielkopolskiego. Przegląd Statystyczny, 59(2): 298-311.
Malina A. 2020. Analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski w latach 2005-2017. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 61: 138-155.
Marciniak S. 1997. Innowacje i rozwój gospodarczy. Ośrodek Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, Warszawa,s. 50.
Michoń D. 2017. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw ze względu na realizację celów polityki spójności. Wiadomości Statystyczne, 12(679): 80-94.
Miłek D. 2018. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa świętokrzyskiego. Wiadomości Statystyczne, 6(685): 39-56.
Nazarczuk J. 2013. Potencjał rozwojowy a aktywność inwestycyjna województw i podregionów Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
Pawełek B. 2008. Metody normalizacji zmiennych w badaniach porównawczych złożonych zjawisk ekonomicznych. Zeszyty Naukowe, Seria Specjalna, Monografie, 187.
Parysek J. 2018. Rozwój społeczno-gospodarczy oraz czynniki i uwarunkowania rozwoju. [W:] P. Churski (red.), Teoretyczne i aplikacyjne wyzwania współczesnej geografii społeczno-ekonomicznej. Studia KPZK PAN: 37-56.
Piszczek S. 2013. Zróżnicowanie przestrzenne poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich województwa kujawsko-pomorskiego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 31: 334-346.
Prus B., Król K. 2017. Ocena zastosowania wybranych metod taksonomicznych do klasyfikacji zjawisk społeczno-gospodarczych. Acta Scientiarum Polonorum, Formatio Circumiectus, 16(2): 179-197.
Siudek T., Drabarczyk K., Jakubiec A. 2017. Rozwój gospodarczy powiatów i podregionów województwa mazowieckiego. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 117: 33-46.
Stec M. 2012. Analiza porównawcza rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa podkarpackiego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 25: 180-190.
Wojewodzic T. 2002. Ocena poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa małopolskiego. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Agrobiznes, 941: 483-487.
Ziemiańczyk U. 2010. Ocena poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w województwie małopolskim. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 14: 31- 40.
Zioło M., Jaworska M. 2007. Zróżnicowanie banków spółdzielczych woj. lubelskiego pod względem wskaźników efektywności. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 9(3): 247-251.