Słowa kluczowe
Poznań
inwentaryzacja
dogęszczanie zabudowy
urbanistyka
Jak cytować
Abstrakt
Przestrzeń wielkich osiedli mieszkaniowych w Polsce po 1989 r. podlega dynamicznym przemianom. W wyniku urynkowienia systemu obrotu nieruchomościami obszary, których celowo nie zagospodarowano, bądź te, na których zainwestowanie ze względu na kryzys odłożono w czasie, stają się miejscem presji inwestycyjnej. Nowa zabudowa, która w wyniku tego powstaje, zaburza oryginalne układy urbanistyczne. Celem badania było określenie skali procesu dogęszczania zabudowy na wielkich osiedlach mieszkaniowych w Poznaniu. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą inwentaryzacji, podczas której dokonywano lokalizacji nowej zabudowy powstałej po 1989 r. na wyznaczonych obszarach badawczych obejmujących wielkie osiedla mieszkaniowe. Stwierdzono istnienie zjawiska na 17 z 25 badanych osiedli, gdzie pojawiło się 91 nowych budynków.
Bibliografia
Błaszak-Zbierska A. 1995. Wycieczki po Piątkowie i okolicach. Wydawnictwo ABOS, Poznań.
Borowik I. 2003. Blokowiska – miejski habitat w oglądzie socjologicznym. Studium jakości wrocławskich środowisk mieszkaniowych. Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław.
Bradecki T., Stengel M. 2010. Kształtowanie przestrzeni publicznej nowego zespołu zabudowy śródmiejskiej na przykładzie Goleniowa. Czasopismo Techniczne, Architektura, 5: 41-47.
Celińska-Janowicz D. 2010. Druga młodość czy upadek? Warszawskie osiedle Służew nad Dolinką w okresie transformacji. Studia Regionalne i Lokalne, 1: 89-104.
Chmielewski J.M., Mirecka M. 2007. Modernizacja osiedli mieszkaniowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Cichońska J., Popera K., Snopek K. 2016. Architektura VII Dnia. Fundacja Bęc Zmiana, Wrocław. Degórska B. 2004. Planowanie terenów otwartych w nowej przestrzeni miejskiej (na przykładzie strefy podmiejskiej Warszawy). [W:] M. Kistowski (red.), Studia ekologiczno-krajobrazowe w programowaniu rozwoju zrównoważonego. Przegląd polskich doświadczeń u progu integracji z Unią Europejską. Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Dębowski J. 2012. Cała prawda o budynkach wielkopłytowych. Przegląd Budowlany, 9: 28-35.
Drozda Ł. 2016. Transformacja w przestrzeni. Wpływ modelu deweloperskiego na urbanizację Polski po 1989 roku. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace, 3: 177-192.
Drozda Ł. 2017. Urbanistyka socmodernistyczna na przykładzie polskich blokowisk z lat 70. i 80 XX wieku. Studia Miejskie, 26: 113-124.
Drozda Ł. 2018. Dwa tysiące. Instrukcja obsługi polskiej urbanizacji w XXI wieku. Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa.
Drzewiecki W., Wróbel A. 2007. Ocena wiarygodności fotointerpretacji powierzchni nieprzepuszczalnych na wysokorozdzielczych obrazach satelitarnych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 17: 171-178.
Drzewiecki W. 2008. Monitoring zmian pokrycia i użytkowania terenu na podstawie wieloczasowych obrazów teledetekcyjnych. Rocznik Geomatyki, 3: 131-142.
Głaz J. 2018. Blok w blok. Kronika Miasta Poznania, 4: 80-99.
Górawski B., Wendt J.A. 2019. Socjalizm w architekturze przestrzeni miejskiej. Journal of Innovations in Natural Sciences, 1: 36-41.
Hajduk S., Baran A. 2013. Planowanie przestrzenne gmin a proces inwestycyjny – zagadnienia problematyczne. Optimum, Studia Ekonomiczne, 2: 117-129.
Hołuj D., Hołuj A. 2016. Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym. Studium przypadku krakowskich osiedli Dywizjonu 303 oraz II Pułku Lotniczego. Zarządzanie Publiczne, 3: 249-262.
http://architektura7dnia.com/ (dostęp: 20.01.2021).
http://sip.geopoz.pl/sip/ (dostęp: 20.01.2021).
https://sjp.pwn.pl/szukaj/dog%C4%99szczanie.html (dostęp: 20.01.2021).
Januchta-Szostak A. 2017. Podejście zlewniowe w urbanistyce jako narzędzie zapobiegania powodziom miejskim. Przegląd Budowlany, 9: 30-33.
Jażdżewska I. 2010. Sakralizacja przestrzeni osiedli blokowych przykład Łodzi i Sankt Petersburga. [W:] I. Jażdżewska (red.), Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast. XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 151-169.
Kimic K. 2016. Ograniczenia w zakresie korzystania z przestrzeni osiedlowej przez seniorów na przykładzie terenu SMB „Imielin” w Warszawie. [W:] Znane i nieznane oblicz starości jako obszar wyzwań dla społeczeństw XXI wieku, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 114-127.
Kodym-Kozaczko G. 2018. Między osiedlem społecznym a blokowiskiem. Kronika Miasta Poznania, 4: 11-32.
Komar B. 2014. Współczesna jakość spółdzielczej przestrzeni osiedlowej w świetle zasad rozwoju zrównoważonego na wybranych przykładach. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Kotus J. 2007. Natura wielkomiejskich sąsiedztw. Analiza subsąsiedzkich i sąsiedzkich terytorialnych podsystemów społecznych w Poznaniu. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Kristiánová K. 2016. Post-Socialist Transformations of Green Open Spaces in Large Scale Socialist Housing Estates in Slovakia. Procedia Engineering, 16: 1863-1867; https://doi.org/10.1016/j.proeng.2016.08.715
Książkiewicz-Bartkowiak D. 2001. Cyrk w zespole jednostek – Kronikę Ratajską (na podstawie archiwalnych „Kronika Miasta Poznania”) spisała Danuta Książkiewicz-Bartkowiak. Kronika Miasta Poznania, 3: 293-307.
Książkiewicz-Bartkowiak D. 2018. Euforia architekta. Kronika Miasta Poznania, 4: 100-119.
Mantey D. 2016. Podmiejskie tereny otwarte – oczekiwania mieszkańców a lokalne dokumenty planistyczne (przykład podwarszawskiej gminy Lesznowola). Prace i Studia Geograficzne, 61: 51-70.
Modrzejewski J. 1998. Metamorfozy zespołu osiedli Piątkowo-Naramowice. Kronika Miasta Poznania, 66: 194-207.
Poznańskie TBS-y dostały grunty pod budowę nowych mieszkań; https://poznan.wyborcza.pl/poznan/1,36001,1056874.html (dostęp: 27.04.2020).
Owczarek P. 2013. Osiedle Gądów Mały – kiedyś, dziś, w przyszłości. Szanse i zagrożenia. Przegląd Administracji Publicznej, 2: 87-95.
Szafrańska E. 2012. Gentryfikacja wielkich osiedli mieszkaniowych – nowe zjawisko czy nadużycie terminologiczne? XXV Konserwatorium Wiedzy o Mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 153-167.
Szafrańska E. 2016. Wielkie osiedla mieszkaniowe w mieście postsocjalistycznym. Geneza, rozwój, przemiany percepcja. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Temelová J., Novák J., Ouředníček M., Puldová P. 2010. Housing Estates in the Czech Republic after Socialism. Urban Studies, 48(9): 1811-1834. DOI: 10.1177/0042098010379279
Tomecka J., Korzeniowska A. 2017. Przestrzeń publiczna na wsi jako miejsce spotkań na przykładzie województwa podkarpackiego. Przestrzeń Urbanistyka Architektura, 1: 329-340.
Uchwała nr LXXX/1202/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie Statutu Miasta Poznania.
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 r., nr 80 poz. 717).
Vasilevska L., Zivkovic J., Vasilevska M., Lalovic K. 2020. Revealing the relationship between city size and spatial transformation of large housing estates in post-socialist Serbia. J. Hous. and the Built Environ., 35: 1099-1121; https://doi.org/10.1007/s10901-020-09734-8
Werner W. 2013. Bariery prawne uzupełniania zabudowy miejskiej. Problemy Rozwoju Miast, 4: 5-9. Węcławowicz G. 2002. Przestrzeń i społeczeństwo współczesnej Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Węcławowicz G. 2003. Geografia społeczna miast. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Węcławowicz G., Wątorska-Dec M. 2013. Polepszanie warunków życia w miastach Polski i Europy Środkowej i w ich postsocjalistycznych dzielnicach według koncepcji projektu ReNewTown. Studia Miejskie, 12: 35-43.
Zagórski Z. (red.) 2008. Nazewnictwo geograficzne Poznania. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Zaniewska H. 2013. Architektoniczno-urbanistyczne i społeczne aspekty dostosowania powojennej zabudowy osiedlowej do standardów XXI wieku. Przegląd Budowlany, 3: 145-148.
Zyga J. 2014. Ocena budownictwa wielkopłytowego przez pryzmat rynku nieruchomości. Budownictwo i Architektura, 13: 57-64.