Słowa kluczowe
dywersyfikacja
kultura
innowacyjność
kultura ekonomiczna
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie nowatorskiego modelu analizy regionalnego zróżnicowania kultur innowacyjności. Dorobek badawczy socjologii w tym zakresie pozwala na identyfikację trzech nurtów analizy: materialistycznego, ideowego i społecznego. Umożliwia również wyciągnięcie wniosków na temat redukcjonizmów poznawczych wynikających z przyjęcia tylko jednej wybranej perspektywy. Temu też ma się przeciwstawiać proponowany model. Ma on być konceptualną konstrukcją umożliwiającą wielowymiarową diagnozę regionalnej dywersyfikacji kultury innowacyjności. Jednocześnie eksponuje on fakt, że do określenia potencjału innowacyjności służy odpowiednia jednostka analizy (region) i związana z nią kategoria analityczna (kultura). Powiązanie ze sobą tych pojęć konstruuje model, który pozwala określić poziom innowacyjności we współczesnym świecie i jego terytorialne zróżnicowanie. Zgodnie z nim zbadanie innowacyjności polega nie tylko na dotarciu do treści poszczególnych warstw kultury, ale również obejmuje analizę relacji pomiędzy poszczególnymi warstwami nowatorstwa i regionu. Każda ze wskazanych warstw może być diagnozowana w sposób ilościowy i jakościowy. Model ten zbudowany zostanie w trzech etapach. W pierwszym skonstruowana zostanie wielowymiarowa (uwzględniająca aspekt materialny, ideowy i społeczny) jednostka analizy – region. W drugim do jednostki tej dopasowana zostanie prywatna kategoria diagnozy – kultura. Etap trzeci przyniesie finalną konstrukcję modelu.
Finansowanie
The publication was financed from the subsidy granted to the Cracow University of Economics.
Bibliografia
Abernathy W., Clark K. 1985. Innovation: Mapping the Winds of Creative Destruction. Research Policy, 14, 1: 3-22.
Adamski K. 2012. Transhumanizm – między utopią, biotechnologią a gnozą. Rocznik Teologii Moralnej, 4(59): 105-129.
Amecoglu D., Johnsona S., Robinson J. 2001. The Colonial Origins of Comparative Development: An Empirical Investigation. American Economic Review, 91, 5: 1369-1401.
Amecoglu D., Johnson S., Robinson J. 2005. Institution as the Fundamental Cusae of Long-Run Growsth. [In:] Ph. Aghion, S. Durlauf (eds), Handbook of Ecomonic Growth. Vol. 1A. Elsevier-North-Holland, Amsterdam, San Diego, p. 385-472.
Barnett H. 1953. Innovation: The Basis of Cultural Change. McGraww-Hill Company, New York.
Basáñez M.E. 2016. A World of Three Cultures: Honor, Achievement and Joy. University Press, Oxford.
Becattini G. 1990. The Marshallian Industrial Districts as Socio-Economic Notion. [In:] F. Pyke, G. Becattini, W. Sengerberger (eds), Industrial Districts and Inter-Firm Cooperation in Italy. International Institute for Labour Studies, Geneva.
Bourdieu P. 1991. Language and Symbolic Power. Polity, Cambridge.
Bourdieu P., Wacquant L. 2006. Logika pól. [In:] A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (eds), Współczesne teorie socjologiczne. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, p. 651-662.
Brockhaus R. 1982. The Psychology of Entrepreneur. [In:] C. Kent, D.L. Sexton, K.H. Vesper (eds), Encyclopedia of Entrepreneurship. Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ, p. 39-56.
Cassirier E. 1953. The Philosophy of Symbolic Forms. Yale University Press, New Haven.
Chojnicki Z., Czyż T. 1992. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LIV, 2: 1-18.
Coleman J. 1988. Social Capital in the Creation of Human Capital. The American Journal of Sociology. Supplement: Organizations and Institutions. Sociological and Economic Approaches to the Analysis of Social Structure, 94: 95-120.
De Clercq D., Dakhli M. 2003. Human Capital, Social Capital, and Innovation: A Multi Country Study. Vlerick Leuven Gent Management School Working Paper, 18.
Dziewoński K. 1957. Niektóre problemy badania regionów gospodarczych w Polsce. Przegląd Geograficzny, 29: 719-739.
Dziewoński K. 1961. Economic Region in Economic Geography and Long-Range Planning. Problems of Economic Region, Prace IG PAN, 27: 533-613.
Elias N. 2006. Przymus społeczny jako przymus wewnętrzny. [In:] A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (eds), Współczesne teorie socjologiczne. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, p. 1068-1082.
Elias N. 1996. Rozważania o Niemcach. Zmagania o władzę a habitus narodowy i jego przemiany. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Faundez J. 2016. Douglass North’s Theory of Institutions: Lessons for Law and Development. Hague Journal on the Rule of Law, 8: 373-419.
Frangenheim A., Trippl M., Chlebna C. Beyond the Single Path View: Interpath Dynamics in Regional Contexts. Economic Geography, 96, 1.
Fromm E., Maccoby M. 1970. A Social Character in Mexican Village. A Socio-Psychoanalytic Study. Prentice-Hall Inc, Englewood Cliffs, New Jersey.
Galbraith J.K. 1967. The New Industrial State. Oxford & IBH Publishing Company, Oxford. Giddens A. 1984. The Constitution of Society. Polity Press, Cambridge.
Gilbert E. 1960. The Idea of the Region: Herbertson Memorial Lecture. Geography, 45, 3: 157-175.
Goetel W. 1936. Zagadnienia regionalizmu górskiego w Polsce. Wydawnictwo Ziem Górskich, Kraków.
Gradziewicz M., Stążka-Gawrysiak A., Rubaszek M., Growiec J. (eds) 2016. Potencjał innowacyjny gospodarki: uwarunkowania, determinanty, perspektywy. NBP, Warszawa.
Grandona M. 2003. Kulturowa typologia rozwoju gospodarczego. [In:] L.E. Harrison, S.P. Huntington (ed.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań, p. 101-116.
Granovetter M. 1973. The Strength of Weak Ties. American Journal of Sociology, 78(6): 1360-1380.
Granovetter M. 1978. Threshold Models of Collective Behavior. The American Journal of Sociology, 83, 6: 1420-1443.
Granovetter M. 2006. The Impact of Social Structure on Economic Outcomes. Journal of Economic Perspectives, 19(1): 33-50.
Grosse T.G. 2010. Kulturowe podstawy zróżnicowań kapitalizmu w Europie. [In:] J. Kochanowicz, M. Marody (eds), Kultura i gospodarka. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 223-246.
Gumuła W. 2008. Teoria osobliwości społecznych. Zaskakująca transformacja w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Habermas J. 1981. Handlungsrationalitat und gesellschaftliche Rationalisierung. Translated by Thomas McCarthy as The Theory of Communicative Action. Volume One. Reason and the Rationalization of Society. Theorie des kommunikativen Handels, 1.
Hagen E. 1962. On the Theory of Social Change. How Economic Growth Begins. The Dorsey Press Inc., Homewood
Hryniewicz J. 2004. Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Huntington E. 1915. Civilisation and Climate. London University Press, New Haven.
Inglehart R. 1990. Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton University Press, Princeton.
Kłoskowska A. 2007. Socjologia kultury. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kochanowicz J. 2010. Wstęp. [In:] J. Kochanowicz, M. Marody (eds), Kultura i gospodarka. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, p. 7-20.
Kondratiew N. 1935. The Long Waves in Economic Life. The Review of Economic Statistic, 17(6): 100-115.
Kroeber A. 1937. Anthropology. Harcourt, New York.
Kroeber A. 1958. The Personality of Culture. Kroeber Anthropological Society, Berkeley. Kurczewska J. 1997. Technokraci i ich świat społeczny. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Landes D. 1999. The wealth and poverty of nations: why some are so rich and some so poor. Abacus, London.
Linton R. 1936. The Study of Man. Appleton-Century, New York.
Luhmann N. 2013. Soziale Systeme. Akademie Verlag, Berlin.
MacIver R. 1942. Social Causation. Ginn and Company, Boston.
McClelland D. 1961. The Achieving Society. Van Nostrand, Princeton.
McClelland D. 1973. Business Drive and National Achievements. [In:] E. Etzioni-Halevy, A. Etzioni (eds), Social change. Sources. Patterns, and Consequences. Basic Books Inc. Publishers, New York, p. 161-174.
McCloskey D. 2016. Bourgeois Equality: How Ideas, Not Capital or Institutions. Enriched the World. University of Chicago Press, Chicago.
Męczyński M. 2007. Przestrzenne zróżnicowanie i dyfuzja technologii informacyjno-komunikacyjnych. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Merton R.K. 1968. Social Theory and Social Structure. Free Press, New York.
Morgan L. 1944. Ancient Society or Researchers in the Lines of Human Progress from Savagery, through Barbarism to Civilization. First Indian Edition Bharti Library, Booksellers and Publishers, Calcutta.
Narodowy Bank Polski. 2016. Potencjał innowacyjny gospodarki: uwarunkowania, determinanty, perspektywy. Warszawa.
Nassim T. 2020. Czarny łabędź. Jak nieprzewidywalne zdarzenia rządzą naszym życiem. Zysk i Ska, Warszawa.
North D.C. 1981. Structure and Change in Economic History. Norton, New York.
Ogburn W.F. 1964. On Culture and Social Change. Selected Papers. University Press Chicago, Chicago.
Paasi A. 2001. Europe as a Social Process and Discourse. Considerations of Place. Boundaries and Identity. European Urban and Regional Studies, 8(1): 7-28.
Parker S.C. 2011. Intrapreneurship or entrepreneurship? Journal of Business Venturing, 26(1): 19-34.
Parsons T., Shils E., Olds J. 2006. Kategorie orientacji i organizacji działania. [In:] A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (eds), Współczesne teorie socjologiczne. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, p. 376-389.
Parsons T. 1971. The Systems of Modern Societies. Prentice Hall, Englewood Cliffs. Parsons T. 2009. System społeczny. Nomos, Kraków.
Pawłowski S. 1938. Geografia jako nauka i przedmiot nauczania. Książnica – Atlas, Lwów-Warszawa.
Pobłocki K. 2017. Kapitalizm. Historia krótkiego trwania. Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa.
Polanyi K. 2001. The Economy as Instituted Process. [In:] M. Granovetter, R. Swedberg (eds), The Sociology of Economic Life. Westview Press, Cambridge.
Polanyi K. 1957. The great transformation. The Political and Economic Origins of Our Time. Beacon Press, Boston.
Poniedziałek J. 2015. Wybrane koncepcje regionu w socjologii polskiej. Sprawy Narodowościowe, Seria Nowa, 46: 85-106.
Regional Innovation Scoreboard. 2017. European Commission Report. Maastricht University (Maastricht Economic and Social Research Institute on Innovation and Technology – MERIT).
Rogers E. 1983. Diffusion of Innovation. The Free Press, New York.
Rykiel Z. 2011. Teorie regionu społecznego. [In:] M. Szczepański, A. Śliz, R. Geisler, B. Cymbrowski (red.), Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, p. 67-107.
Rysiewicz Z. (ed.) 1968. Słownik wyrazów obcych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. Schumpeter J. 1980. Theory of Economic Development. Taylor & Francis Inc., London.
Sharp L. 1952. Steel Axes for Stone – Age Australians. [In:] E.H. Spicer (ed.), Human Problems in Technological Change. Russell Sage, New York.
Simmel G. 1971. On Individual and Social Forms. The University of Chicago Press, Chicago.
Skąpska G. 2007. Niklas Luhmann i teoria systemów społecznych. Wstęp do wydania polskiego. [In:] N. Luhmann (ed.), Systemy społeczne. Nomos, Kraków, p. VII-XVIII.
Smith D.M. 2000. Moral Geography. Edinburgh University Press, Edinburgh. Sombart W. 2001. The Jews and Modern Capitalism. Batoche Books, Kitchener.
Sorokin P. 1998. Social mobility. Taylor & Francis, London.
Spencer H. 1972. On Social Evolution. University of Chicago Press, Chicago.
Suttles W. 1951. The Early Diffusion of the Potato among Coast Salish. Journal of Anthropology, 7(3): 272-288.
Szacki J. 2012. Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Szczepański M., Śliz A., Geisler R. 2011. Region i społeczności lokalne. Słowo wprowadzające. [In:] M. Szczepański, A. Śliz, R. Geisler, B. Cymbrowski (eds), Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia. Wydawnictwo Uniwersytetu, Opole, p. 7-24.
Szczepański M. 1989. Modernizacja, rozwój zależny, rozwój endogenny. Socjologiczne studium teorii rozwoju społecznego. Uniwersytet Śląski, Katowice.
Sztompka P. 2020. Słownik socjologiczny 100 pojęć. Znak Horyzont, Kraków.
Thrift N. 1983. On the Determination of Social Action in Space and Time. Environment and Planning, Society and Space, 1: 23-57.
Tian M., Deng P., Zhang Y., Salmador M.P. 2018. How does culture influence innovation? A systematic literature review. Management Decision, 56(1); https://doi.org/10.1108
Veblen T. 1924. Absentee Ownership and Business Enterprise in Recent Times. The Case of America.
Allen & Unwin, London.
Wakar W. 1929. Podział Polski na okręgi gospodarcze. Ekonomista, p. 78-107.
Weber A. 1927. Ideen zur Staats und Kultursoziologie. Braun, Karlsruhe.
Weber M. 2001. The Protestant ethic and the spirit of capitalism. Fitzroy Dearborn Publishers, Chicago-London.
White L. 1949. The Science of Culture. Farrar, Straus, New York.
Whittlesey D. 1954. The Regional Concept and the Regional Method. [In:] P.E. James, C.F. Jones (eds), American Geography: Inventory and Prospect. Syracuse University Press, Syracuse, p. 30-37.
Wissler C. 1923. Man and Culture. Crowell Company, New York.
Wróbel A. 1965. Pojęcie regionu ekonomicznego a teoria geografii. Prace Geograficzne, 48.
Zdun M. 2018. (Super)Nowe Atlantydy. Regionalna dywersyfikacja kultur rozwoju gospodarczego. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.