Słowa kluczowe
NGO
rewitalizacja
nowe zarządzanie publiczne
obywatele
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł w warstwie celów traktuje o wpływie działalności organizacji pozarządowych (ang. NGO – non-government organization) na procesy rewitalizacji ośrodków miejskich, w szczególności na terenie wybranych miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM). Organizacje pozarządowe, w kontekście procedur partycypacyjnych w rewitalizacji, analizowane są z punktu widzenia konsultanta, wykonawcy, beneficjenta, a także grupy wpływu na kształt przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Artykuł charakteryzuje kategorie odnoszące się do rewitalizacji, określa znaczenie organizacji pozarządowych we współczesnych rozstrzygnięciach polityk i programów definiujących rozwój (w tym w ujęciu terytorialnym), zawiera również wstępne badanie empiryczne, służące rozpoznaniu rzeczywistej roli, jaką wybrane miasta GZM powierzają organizacjom pozarządowym w procesach rewitalizacji. Metodycznie artykuł oparto na narzędziach analizy danych wtórnych (desk research), analizie statystycznej oraz metodzie kwestionariuszowej prowadzonej techniką indywidualnego wywiadu bezpośredniego (IDI).
Bibliografia
Banaszak B., Bernaczyk M. 2012. Konsultacje społeczne i prawo do informacji o procesie prawotwórczym na tle Konstytucji RP oraz postulatu „otwartego rządu”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, 4: 19.
Boryczka E. 2016. Rewitalizacja jako proces przywracający miasto ludziom. [W:] Z. Przygodzki (red.), EkoMiasto #Zarządzanie. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 168-169. https://doi.org/10.18778/7969-721-2.08 DOI: https://doi.org/10.18778/7969-721-2.08
Bukowski M., Śniegocki A., Wetmańska Z. 2018. Od restrukturyzacji do trwałego rozwoju. Przypadek Górnego Śląska. Wyd. Fundacja WWF Polska, Warszawa.
Defourny J., Develtere P. 2008. Ekonomia społeczna. Ogólnoświatowy trzeci sektor. [W:] J.J. Wygnański (red.), Przedsiębiorstwo społeczne. Antologia kluczowych tekstów. Wyd. Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa, s. 15.
Domański B. 2000. Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach. [W:] Z. Ziobrowski (red.), Rewitalizacja, rehabilitacja i restrukturyzacja – odnowa miast. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, Kraków, s. 3.
Działek J. 2011. Kapitał społeczny – ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza. Studia Regionalne i Lokalne, 3(45).
Godlewska-Majkowska H. 2008. Proces rewitalizacji starych okręgów przemysłowych. [W:] W. Morawski, A. Zawistowski (red.), Stare okręgi przemysłowe. Dylematy industrializacji i deindustrializacji. Wyd. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, s. 146-148.
Hausner J. 2008. Zarządzanie publiczne. Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
Hood Ch. 1991. A Public Management for All Seasons? Public Administration, 69: 5. https://doi.org/10.1111/j.1467-9299.1991.tb00779.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9299.1991.tb00779.x
Jadach-Sepioło A. 2010. Rewitalizacja miast w dokumentach strategicznych w Polsce. Odniesienie do projektu Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, miasta, obszary wiejskie. [W:] K. Skalski (red.), O budowie metod rewitalizacji w Polsce – aspekty wybrane. Wyd. Instytut Spraw Publicznych UJ, Kraków, s. 17.
Kalisiak-Mędelska M. 2011. Partycypacja społeczna – przymus, czy rzeczywista potrzeba. Przestrzeń a Rozwój, 241: 262-264.
Kowalczyk L. 2008. Współczesne zarządzanie publiczne jako wynik procesu zmian w podejściu do administracji publicznej. Zeszyty Naukowe, Refleksje Społeczno-Gospodarcze, 11: 8.
Krut r., Howard K., Howard E., Gleckman H., Pattison D. 1997. Globalization and Civil Society: NGO Influence in International Decision-Making. United Nations Research Institute for Social Development, Genewa.
Krynicka H. 2006. Koncepcja nowego zarządzania w sektorze publicznym. New public management. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie – Instytut Prawa i Administracji, Sulechów.
Kulesza M., Sześciło D. 2013. Polityka administracyjna i zarządzanie publiczne. Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa.
Oramus M. 2015. Model współzarządzania (governance) i problemy dotyczące jego wdrażania w administracji publicznej. Rocznik Administracji Publicznej, 2015: 185-186.
Peters B.G. 1996. The future of governing: four emerging models. University Press of Kansas, Lawrence.
Rącka I., Wenerska B. 2018. Partycypacja społeczna w procesie rewitalizacji. [W:] J. Przywojska, P. Morawski (red.), Zarządzanie procesem rewitalizacji. Społeczna Akademia Nauk, Łódź-Warszawa, s. 40.
Rogaczewska K. 2015. Organizacje pozarządowe w polityce międzynarodowej. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
Rytel-Warzocha A. 2010. Partycypacja społeczna w sprawach budżetowych. Model Porto Alegre jako pierwowzór rozwiązań europejskich. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 1: 93-97. https://doi.org/10.15804/ppk.2010.01.07 DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2010.01.07
Siciński A. 1996. O idei społeczeństwa obywatelskiego. Wiedza i Życie, 6(28): 35.
Stroup S.S., Wong W.H. 2013. Come Together? Different Pathways to International NGO Centralization. International Studies Review, 15: 163. DOI: https://doi.org/10.1111/misr.12022
Turner L. 2005. From Transformation to Revitalization: A New Research Agenda for a Contested Global Economy. Work and Occupations, 32(4): 386. https://doi.org/10.1177/0730888405279071 DOI: https://doi.org/10.1177/0730888405279071
Warczewska B. 2012. Społeczny aspekt rewitalizacji – przykład wrocławski. Problemy Rozwoju Miast, 1: 64.
Gminny program rewitalizacji miasta Ruda Śląska do 2030 roku.
Karta Narodów Zjednoczonych. 1945. San Francisco.
Kłosowski W. Wymogi wobec Lokalnych Programów Rewitalizacji pod kątem ich zgodności z wymogami Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (www.umwd.dolnyslask.pl/zporr/konkursy/dokumentacja-konkursowa/erdf/; dostęp: 4.01.2021).
Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483).
Lorens P. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Płocka – Przedsięwzięcia rewitalizacyjne (prezentacja z warsztatów organizowanych przy UM Płocka) (https://docplayer.pl/44899177-Lokalny-program-rewitalizacji-miasta-plocka.html; dostęp: 17.03.2022).
Milczyńska-Hajda D. (red.), Kipta A., Kulpa-Jarocka G., Muzioł-Węcławowicz A., Hajda B., Podbrez L. 2018. Powrót do miasta. Manifest (nie) polityczny, przygotowany przez ekspertów – członków Stowarzyszenia Forum Rewitalizacji (www.forumrewitalizacji.pl/uploads/file/informacje_ogloszenia/Manifest_powrot_do_miasta[1].pdf; dostęp: 17.03.2022).
New Leipzig Charter: Transformative power of cities for the good of good.
Opinia 2011a. – Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie polityki regionalnej jako czynnika przyczyniającego się do inteligentnego rozwoju w ramach strategii „Europa 2020” (2011/C 318/13).
Opinia 2011b. – Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie kryzysu, edukacji i rynku pracy (2011/C 318/08).
Sprawozdanie 2020a. – Sprawozdanie z wykonania Programu Współpracy Miasta Gliwice z Organizacjami Pozarządowymi na rok 2019.
Sprawozdanie 2020b. – Sprawozdanie z realizacji Programu Współpracy Miasta Sosnowca z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami pożytku publicznego za 2019 rok.
Strategia rozwoju miasta. Zabrze 2030.
Supernat J. 2014. Administracja publiczna w świetle koncepcji New Public Management (www.supernat.pl/artykuly/administracja_publiczna_w_swietle_koncepcji_new_public_management.html; dostęp: 17.03.2022).
Toledo Informal Ministerial Meeting on Urban Development Declaration.
Traktat o Unii Europejskiej 1993. Maastricht.
Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej 2009. Lizbona.
Uchwała 2015a. – Uchwała Rady Ministrów nr 198 z dnia 20 października w sprawie przyjęcia Krajowej Polityki Miejskiej (M.P. Dz.U.R P. 2015, U.R.M. nr 198, poz. 1235).
Uchwała 2015b. – Uchwała XIX/365/15 Rady Miasta Katowice z dnia 17 grudnia Strategia rozwoju miasta. Katowice 2030.
Uchwała 2017. – Uchwała Rady Ministrów nr 8 z dnia 14 lutego w sprawie przyjęcia Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) (M.P. Dz.U.R.P. 2017, U.R.M. nr 8, poz. 260).
Uchwała 2018a. – Uchwała nr XLI/907/2018 Rady Miasta Gliwice z dnia 8 listopada w sprawie programu współpracy z organizacjami pozarządowymi na 2019 rok.
Uchwała 2018b. – Uchwała nr 948/LXX/2018 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 25 października w sprawie przyjęcia „Programu Współpracy Miasta Sosnowca z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2019 rok”.
Uchwała 2019a. – Uchwała Rady Ministrów nr 102 z dnia 17 września w sprawie przyjęcia „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030” (M.P. Dz.U.R.P. 2019, U.R.M. nr 102, poz. 1060).
Uchwała 2019b. – Uchwała nr XII/272/19 Rady Miasta Katowice z dnia 26 września w sprawie przyjęcia „Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2016-2022”.
Uchwała 2020a. – Uchwała nr XXVI/609/20 Rady Miasta Katowice z dnia 22 października w sprawie „Programu współpracy miasta Katowice z organizacjami pozarządowymi na 2021 rok”.
Uchwała 2020b. – Uchwała nr 396/XXI/2020 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 30 stycznia Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Sosnowca na lata 2016-2023.
Urban agenda for the EU. Pact of Amsterdam.
Ustawa 1990. – Ustawa z dnia 8 marca o samorządzie gminnym (Dz.U. z 1990 r., nr 16, poz. 95).
Ustawa 2003. – Ustawa z dnia 24 kwietnia o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2003 r., nr 96, poz. 873).
Ustawa 2015. – Ustawa z dnia 9 października o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r., poz. 1777).
Ustawa 2017. – Ustawa z dnia 15 września o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (Dz.U. z 2017 r., poz. 1909).
www 1 – https://forsal.pl/artykuly/888899,soroka-polska-po-1989-r-doswiadczyla-katastrofy-przemyslowej-musimy-odbudowac-nasz-potencjal.html; dostęp: 17.03.2022.
www 2 – https://www.rp.pl/Polityka/190209975-Prezes-NIK-Polska-jest-najbardziej-zanieczyszczo-
nym-panstwem-Europy.html; dostęp: 17.03.2022.
www 3 – https://unhabitat.org/events/the-eleventh-session-of-the-world-urban-forum-wuf11; dostęp: 17.03.2022.
www 4 – https://www.undp.org/content/undp/en/home/sustainable-development-goals/goal-11-
sustainable-cities-and-communities.html; dostęp: 17.03.2022.
www 5 – https://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/Podstawowe,pojecia,380.html; dostęp: 17.03.2022.
www 6 – https://ngo.slaskie.pl/content/uchwalono-program-wspolpracy-z-ngo-na-2021-rok-2020
; dostęp: 17.03.2022.
www 7 – http://bytomodnowa.pl/gminny-program-rewitalizacji; dostęp: 17.03.2022.
Załącznik 2008. – Załącznik do uchwały nr XXIX/201/2008 Rady Powiatu Gliwickiego z dnia 27 listopada Strategia Rozwoju Powiatu Gliwickiego na lata 2005-2020.
Załącznik 2020a. – Załącznik do uchwały nr 932/122/VI/2020 Zarządu Województwa Śląskiego z dnia 29 kwietnia Sprawozdanie z realizacji Programu współpracy Samorządu Województwa Śląskiego z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w artykule 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za rok 2019.
Załącznik 2020b. – Załącznik do uchwały nr XIX/454/20 Rady Miasta Katowice z dnia 23 kwietnia Sprawozdanie z realizacji programu współpracy miasta Katowice z organizacjami pozarządowymi na 2019 r.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Jakub Miracki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.