Wyprowadzić się czy zostać? Preferencje mieszkaniowe z mieście postsocjalistycznym w fazie suburbanizacji
PDF

Słowa kluczowe

udogodnienia miejskie
preferencje mieszkaniowe
cykl życia miasta
cykl życia miasta gospodarstwa domowego
modelowanie preferencji

Jak cytować

Błoch, W., Mackiewicz, M., & Sokołowicz, M. (2023). Wyprowadzić się czy zostać? Preferencje mieszkaniowe z mieście postsocjalistycznym w fazie suburbanizacji. Rozwój Regionalny I Polityka Regionalna, 15(64), 213–231. https://doi.org/10.14746/rrpr.2023.64.13

Abstrakt

Badacze wzorców mobilności miejskiej i  preferencji mieszkaniowych mieszkańców miast zadają często pytanie, czy procesy te mają charakter uniwersalny, czy też są specyficzne dla konkretnych lokalizacji. Jest to interesujące szczególnie w miastach postindustrialnych i postsocjalistycznych w kontekście dynamicznie zachodzących w nich przemian demograficznych i przestrzennych (w tym ich jednoczesnego kurczenia się demograficznego i suburbanizacji). Natomiast w kontekście mieszkalnictwa interesujące jest, na ile cykl życia takich miast jest zbieżny z cyklem życia jego gospodarstw domowych. Aby odpowiedzieć na te pytania, na próbie 1113 osób przeprowadzono badanie deklarowanych preferencji mieszkaniowych trzeciego co do wielkości miasta w Polsce – Łodzi. Pozwoliło ono zidentyfikować czynniki decydujące o chęci wyprowadzenia się lub pozostania w obecnym miejscu zamieszkania, w tym to, w jakim stopniu na preferencje te wpływa otoczenie fizyczne i społeczne nieruchomości, czyli tzw. udogodnienia miejskie. Ponad połowa (56%) respondentów zadeklarowała, że wolałaby mieszkać w innej okolicy niż obecna. Zgodnie z modelem cyklu życia gospodarstwa domowego, głównym czynnikiem oddziałującym na preferencje mieszkaniowe w Łodzi jest wiek, podczas gdy udogodnienia miejskie odgrywają mniej istotną rolę. Najmłodsza grupa wiekowa deklaruje przy tym chęć mieszkania w centrum miasta, natomiast osoby ze średnich i najstarszych grup wiekowych preferują zamieszkiwanie przedmieść. Ponadto mieszkający w domach jednorodzinnych wolą pozostać w obecnej lokalizacji, w przeciwieństwie do osób zamieszkujących inne typy budynków

https://doi.org/10.14746/rrpr.2023.64.13
PDF

Bibliografia

Allen N. 2015. Understanding the importance of urban amenities: A case study from Auckland. Buildings, 5(1): 85–99. DOI: https://doi.org/10.3390/buildings5010085

Alonso W. 1964. Location and land use. Toward a general theory of land rent. Harvard University Press. DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674730854

Bawardi H., Kaplan S., Feitelson E. 2022. The role of individualistic versus collectivist values in shaping the residential choice of Palestinian knowledge-workers. Habitat International, 121: DOI: https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2022.102516

Biggs D., de Ville B., Suen E. 1991. A method of choosing multiway partitions for classification and decision trees. Journal of Applied Statistics, 18(1): 49–62. DOI: https://doi.org/10.1080/02664769100000005

Brueckner J.K., Thisse J.F., Zenou Y. 1999. Why is central Paris rich and downtown Detroit poor? An amenity-based theory. European Economic Review, 43(1): 91–107. DOI: https://doi.org/10.1016/S0014-2921(98)00019-1

Burgess E.W. 1925. The growth of the city: an introduction to a research project. [In:] R.E. Park, E.W. Burgess (Eds.), The City. Chicago University Press, p. 47–62.

Champion T. 2001. Urbanization, Suburbanization, Counterurbanization and Reurbanization. [In:] R. Paddison (Ed.), Handbook of Urban Studies. Sage Publications, p. 143–161. DOI: https://doi.org/10.4135/9781848608375.n9

Chevan A. 1971. Family growth, household density, and moving. Demography, 8(4): 451–458. DOI: https://doi.org/10.2307/2060682

Clark D.E., Herrin W.E., Knapp T.A., White N.E. 2003. Migration and implicit amenity markets: Does incomplete compensation matter? Journal of Economic Geography, 3(3): 289–307. DOI: https://doi.org/10.1093/jeg/3.3.289

Clark W.A.V, van Lierop W.F.J. 1987. Residential mobility and household location modelling. [In:] P. Nijkamp (Ed.), Handbook of Regional and Urban Economics. Vol. 1. 1st ed. Elsevier, p. 97–132. https://econpapers.repec.org/RePEc:eee:regchp:1-03 DOI: https://doi.org/10.1016/S1574-0080(00)80006-1

Clark W.A.V., Blue S.A. 2004. Race, Class, and Segregation Patterns in U.S. Immigrant Gateway Cities. Urban Affairs Review, 39(6): 667–688. DOI: https://doi.org/10.1177/1078087404264217

Clark W.A.V., Onaka J.L. 1983. Life Cycle and Housing Adjustment as Explanations of Residential Mobility. Urban Studies, 20: 47–58. DOI: https://doi.org/10.1080/00420988320080041

Clark W.A.V. 2012. Residential Mobility and the Housing Market. [In:] D.F. Clapham, W.A.V. Clark, K. Gibb (Eds.), The SAGE Handbook of Housing Studies. Sage Publications, p. 66–83. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446247570.n4

Couture V., Handbury J. 2017. Urban Revival in America, 2000 to 2010. National Bureau of Economic Research Working Paper Series, 24084. DOI: https://doi.org/10.3386/w24084

Das A., Das M., Barman H. 2021. Access to basic amenities and services to urban households in West Bengal: Does its location and size of settlements matter? GeoJournal, 86(2): 885–913. DOI: https://doi.org/10.1007/s10708-019-10101-6

de Groot C., van Dam F., van Amsterdam H. 2015. Stedelijke woonvoorkeuren. [In:] F. van Dam (Ed.), De Stad: magneet, roltrap en spons. Bevolkingsontwikkelingen in stad en stadsgewest. Planbureau voor de leefomgeving, pp. 128–136 (https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/PBL_2015_De_stad_magneet_roltrap_en_spons_1610_1.pdf ).

Diamond D.B., Tolley G.S. 1982. The Economic Roles of Urban Amenities. [In:] D.B. Diamond, G.S. Tolley (Eds.), The Economics of Urban Amenities. Academic Press, pp. 3–54. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-214840-8.50006-6

Edwards M.E. 2007. Regional and Urban Economics and Economic Development. Theory and Methods. Auerbach Publications.

Elder G.H. 1985. Perspectives on the life course. [In:] G.H. Elder (Ed.), Course Dynamics: Trajectories and Transitions, 1968–1980. Cornell University Press, p. 23–49.

Em P.P., Ward P. 2021. City profile: Is Pyongyang a post-socialist city? Cities, 108. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2020.102950

Eu‑Consult. 2015. Analiza kryteriów wyboru miejsca zamieszkania przez mieszkańców Łodzi (Analysis of the criteria for the selection of residence by inhabitants of Lodz) (https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/33248/1_Analiza_kryteriow_wyboru_miejsca_zamieszkania_przez_mieszkancow_Lodzi.pdf ).

Foote N., Abu-Lughod J., Foley M.M., Winnick L. 1960. Housing Choices and Housing Constraints. McGraw-Hill.

Galster G.C. 2001. On the nature of neighbourhood. Urban Studies, 38(12): 2111–2124. DOI: https://doi.org/10.1080/00420980120087072

Galster G.C. 2003. Neighbourhood Dynamics and Housing Markets. [In:] K. Gibb, D. Maclennan, A. O’Sullivan (Eds.), Housing Economics and Public Policy. Essays in Honour of Duncan Maclennan. Blackwell Science, p. 153–171. DOI: https://doi.org/10.1002/9780470690680.ch9

Garvill J., Gärling T., Lindberg E., Montgomery H. 1992. Economic and non-economic motives for residential preferences and choices. Journal of Economic Psychology, 13(1): 39–56. DOI: https://doi.org/10.1016/0167-4870(92)90051-8

Gidlöf-Gunnarsson A., Öhrström E. 2007. Noise and well-being in urban residential environments: The potential role of perceived availability to nearby green areas. Landscape and Urban Planning, 83(2–3): 115–126. DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2007.03.003

Glaeser E.L., Kallal H.D., Scheinkman J.A., Shleifer A. 1992. Growth in Cities. Journal of Political Economy, 100: 1126–1152. DOI: https://doi.org/10.1086/261856

Glaeser E.L., Kolko J., Saiz A. 2001. Consumer city. Journal of Economic Geography, 1(1): 27–50. DOI: https://doi.org/10.1093/jeg/1.1.27

Gontarek L. 2020. Łódź wyludnia się i starzeje. Nie przyciąga nowych mieszkańców, a już na pewno nie młodych. Wyborcza.Pl. (https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,26291825,jest-nas-coraz-mniej-i-jestesmy-coraz-starsi-region-sie-wyludnia.html ).

Gottlieb P.D. 1995. Residential Amenities, Firm Location and Economic Development. Urban Studies, 32(9): 1413–1436 (http://www.jstor.org/stable/43198122 ). DOI: https://doi.org/10.1080/00420989550012320

Grigsby W., Baratz M., Maclennan D. 1987. The dynamics of neighborhood change and decline. Pergamon Press. DOI: https://doi.org/10.1016/0305-9006(87)90011-0

Haase A., Rink D., Grossmann K. 2016. Shrinking cities in post-socialist Europe: what can we learn from their analysis for theory building today? Geografiska Annaler, Series B: Human Geography, 98(4): 305–319.

Hall P. 1971. Spatial structure of metropolitan England and Wales. [In:] M. Chisholm, G. Manners (Eds.), Spatial Policy Problems of the British Economy. Cambridge University Press, p. 96–125. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511735783.005

Hallman H.W. 1984. Neighborhoods : their place in urban life. Sage Publications.

Hirt S., Ferenčuhová S., Tuvikene T. 2016. Conceptual forum: the “post-socialist” city. Eurasian Geography and Economics, 57(4–5): 497–520. DOI: https://doi.org/10.1080/15387216.2016.1271345

Hoyt H. 1939. The structure of growth of residential neighborhoods in American cities. Federal Housing Administration.

Inglehart R. 1977. The silent revolution: Changing values and political styles among western publics. Princeton University Press.

Jacobs J. 1961. The Death and Life of Great American Cities. Modern Library.

Jacobs J. 1969. The Economy of Cities. Random House.

Kass G.K. 1980. An exploratory technique for investigating large quantities of categorical data. Applied Statistics, 29(2): 119–127. DOI: https://doi.org/10.2307/2986296

Keil R. 2018. Suburban Planet. Making The World Urban from the Outside In. Polity Press.

Kim J.H., Pagliara F., Preston J. 2005. The intention to move and residential location choice behaviour. Urban Studies, 42(9): 1621–1636. DOI: https://doi.org/10.1080/00420980500185611

Klaassen L.H., Molle W., Paelinck J.H.P. 1981. Dynamics of Urban Development. Aldershot.

Knox P., Pinch S. 2010. Urban Social Geography: An Introduction. 6th ed. Pearson Education Limited.

Kostinskiy G. 2001. Post-socialist cities in flux. [In:] R. Paddison (Ed.), Handbook of Urban Studies. Sage Publications, p. 451–465. DOI: https://doi.org/10.4135/9781848608375.n28

Lancaster K.J. 1966. A New Approach to Consumer Theory. Journal of Political Economy, 74(2): 132–157. DOI: https://doi.org/10.1086/259131

Lee Y., Circella G., Mokhtarian P.L., Guhathakurta S. 2019. Heterogeneous residential preferences among millennials and members of generation X in California: A latent-class approach. Transportation Research, Part D: Transport and Environment, 76: 289–304. DOI: https://doi.org/10.1016/j.trd.2019.08.001

Lefebvre H. 2003. The urban revolution. University of Minnesota Press.

Lu M. 1998. Analyzing Migration Decisionmaking: Relationships between Residential Satisfaction, Mobility Intentions, and Moving Behavior. Environment and Planning, A: Economy and Space, 30(8): 1473–1495. DOI: https://doi.org/10.1068/a301473

Marcińczak S., Sagan I. 2011. The socio-spatial restructuring of Łódź, Poland. Urban Studies, 48(9): 1789–1809. Marshall A. 2013. Principles of Economics. Principles of Economics. DOI: https://doi.org/10.1177/0042098010379276

Mathur V.K., Stein S.H. 2005. Do amenities matter in attracting knowledge workers for regional economic development? Papers in Regional Science, 84(2): 251–269. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1435-5957.2005.00016.x

Michaelson W. 1977. Environmental Choice, Human Behavior, and Residential Satisfaction. Oxford University Press.

Mulder C.H., van Ham M. 2005. Migration histories and occupational achievement. Population, Space and Place, 11(3): 173–186. DOI: https://doi.org/10.1002/psp.365

Naylor T.D., Florida R. 2003. The Rise of the Creative Class: And How It’s Transforming Work, Leisure, Community and Everyday Life. Canadian Public Policy/Analyse de Politiques, 29(3): 378. DOI: https://doi.org/10.2307/3552294

Niedomysl T. 2008. Residential preferences for interregional migration in Sweden: Demographic, socioeconomic, and geographical determinants. Environment and Planning, A, 40(5): 1109–1131. DOI: https://doi.org/10.1068/a39177

Niedziałkowski K., Beunen R. 2019. The risky business of planning reform – The evolution of local spatial planning in Poland. Land Use Policy, 85: 11–20. DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.03.041

Nowak M.J., Śleszyński P., Legutko-Kobus P. 2022. Spatial Planning in Poland. Law, Property Market and Planning Practice. 1st ed. Springer International Publishing. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-96939-4_1

Partridge M.D. 2010. The duelling models: NEG vs amenity migration in explaining US engines of growth. Papers in Regional Science, 89(3): 513–536. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1435-5957.2010.00315.x

Pobłocki K. 2012. Knife in the water: the struggle over collective consumption in urbanizing Poland. [In:] P. Bren, M. Neuburger (Eds.), Communism unwrapped: consumption in Cold War Eastern Europe. Oxford University Press, p. 68–90. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199827657.003.0003

Pobłocki K. 2020. Suburbanization of the Self: Religious Revival and Socio-Spatial Fragmentation in Contemporary Poland. International Journal of Urban and Regional Research. DOI: https://doi.org/10.1111/1468-2427.12947

Redding S.J. 2022. Suburbanization in the USA, 1970–2010. Economica, 89(S1): S110–S136. DOI: https://doi.org/10.1111/ecca.12387

Roberts S. 1991. A critical evaluation of the city life cycle idea. Urban Geography, 15(5): 431–449. 3638.12.5.431 DOI: https://doi.org/10.2747/0272-3638.12.5.431

Rogerson R.J. 1999. Quality of Life and City Competitiveness. Urban Studies, 36(5–6): 969–985. DOI: https://doi.org/10.1080/0042098993303

Rossi P.H. 1980. Why Families Move. 2nd ed. Sage Publications.

Sokołowicz M.E. 2017. Udogodnienia miejskie – element publicznego wymiaru zasobów mieszkaniowych. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 6(332): 125–143. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.332.09

Speare A.J., Goldstein S., Frey W.H. 1974. Residential Mobility, Migration, and Metropolitan Change. Ballinger.

van der Panne G. 2004. Agglomeration externalities: Marshall versus Jacobs. Journal of Evolutionary Economics, 14: 593–604. DOI: https://doi.org/10.1007/s00191-004-0232-x

van Ham M. 2012a. Economics of Housing Choice. [In:] International Encyclopedia of Housing and Home. Elsevier, p. 42–46. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-08-047163-1.00094-1

van Ham M. (2012b). Housing behaviour. [In:] D.F. Clapham, W.A.V. Clark, K. Gibb (Eds.), The SAGE Handbook of Housing Studies. Sage Publications, p. 47–65. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446247570.n3

van Vuuren A. 2022. Is there a diminishing value of urban amenities as a result of the Covid-19 pandemic? Working Papers in Economics, 818 DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4114555

Webster C., Lai L.W.-C. 2003. Property Rights, Planning and Markets. Managing Spontaneous Cities. Edward Elgar.

Zasina J., Sokołowicz M.E., Nogalski S. 2020. Lodz City Tour: The Changing Nature of the Urban Restructuring of a Post-Socialist Industrial City. DISP, 56(2): 8–10. DOI: https://doi.org/10.1080/02513625.2020.1794119