Słowa kluczowe
wideogrametria
krajobraz
Braga
dokumentacja
Jak cytować
Abstrakt
Niniejszy artykuł dowodzi słuszności koncepcji wykorzystywania bezzałogowego statku powietrznego (UAV) jako narzędzia badawczego w planowaniu krajobrazu. Pozyskane dane mogą być zastosowane również w archeologii, badaniach krajobrazu kulturowego i dziedzictwa w celu stworzenia wielowymiarowego podejścia do zrozumienia relacji pomiędzy cennymi elementami i zachowania podstawowych cech krajobrazu. Przeprowadzono ocenę, czy UAV jest odpowiedni jako narzędzie badawcze (przez dostępność sprzętu, oprogramowania i metodyki pracy) zdolne do dostarczenia zróżnicowanych ujęć krajobrazu, które mogłyby być wykorzystane w podejmowaniu decyzji planistycznych. Jako przykład zbadano Torto, rzekę w Bradze w Portugalii, od jej przecięcia z rzymską drogą Via XIX.
Badania mają na celu pokazanie, że dokumentacja dronem może prowadzić do zwiększenia świadomości na temat zanikającej ciągłości elementów krajobrazu oraz wartości istniejących relacji przestrzennych, które nie są brane pod uwagę w procesach urbanizacji takich miejsc, jak obszar sąsiadujący z ośrodkami S. Frutuoso i Dume, w pobliżu popularnego szlaku pielgrzymkowego Camino de Santiago.
Możliwość identyfikacji i refleksji nad elementami zapewniającymi spójność krajobrazu jest odnotowywana za pomocą wideografii rejestrowanej w trybie visual line of sight (VLOS). Przeanalizowano również różne warunki, które należy wziąć pod uwagę, przygotowując się do badań i rejestrując informacje (np. lokalne przepisy, warunki pogodowe, oczekiwane rezultaty), oraz zaproponowano metodologię planowania i wykonywania lotów z najbardziej optymalnymi ustawieniami, z których wybrane zostały: kąt –15° dla uchwycenia elementów krajobrazu i ich relacji oraz –90° dla fotogrametrii i wideogrametrii (tu uchwyconych na maksymalnych wysokościach dopuszczalnych dla obszaru badań, nieprzekraczających granicy 75 i 120 m).
Bibliografia
Ancin-Murguzur F., Munoz L., Monz C., Hausner V. 2019. Drones as a tool to monitor human impacts and vegetation changes in parks and protected areas. Remote Sensing in Ecology and Conservation, 6: 105–113. DOI: https://doi.org/10.1002/rse2.127
Araújo M.A. 2020. Landscapes and landforms of Portugal. [In:] G. Vieira, J.L.Z. Zêzere, C. Mora (Eds.), Landscapes and Landforms of Colombia. Springer Nature Switzerland.
ATLAS DO AMBIENTE – Notícia Explicativa I.4.1. and I.4.2. 1984. Comissão Nacional do Ambiente, Lisbon.
AUTORIDADE NACIONAL DA AVIAÇÃO CIVIL. 2016. Regulamento n.º 1093/2016. Condições de operação aplicáveis à utilização do espaço aéreo pelos sistemas de aeronaves civis pilotadas remotamente (“Drones”).
Bedla D., Halecki W. 2021. The value of river valleys for restoring landscape features and the continuity of urban ecosystem functions – A review. Ecological Indicators, 129: 107871. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2021.107871
Brito S., da Silva M.P., Carvalho H., Labastida M. 2021. Thinking architectural intervention within a process of geographical significance: The Roman road to Lucus Augusti nearby Braga. Tradition and Innovation, 247–254. DOI: https://doi.org/10.1201/9780429297786-37
Brito S., Corais F., Pinto da Silva M., Labastida M., Carvalho H. 2022. Palimpsesto e simultaneidade. A estrutura viária do sistema urbano de Braga. Conformações e oportunidades da rede micro e capilar. Identidades e dinâmicas de reconfiguração urbana na Era Digital – PNUM 2021, ed. Alexandra Alegre et al. Instituto Superior Técnico. Lisbon, p. 473–486.
Carvalho H.P.A. de 2008. O povoamento romano na fachada ocidental do Conventus Bracarensis. I, 1–458; 1–165 (http://hdl.handle.net/1822/8755).
Carvalho H. (bd.). A Centuriação do Território de Bracara Augusta Helena Carvalho.
Commission Implementing Regulation (EU) 2019/947 of 24 May 2019 on the rules and procedures for the operation of unmanned aircraft (Text with EEA relevance) (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02019R0947-20220404#M4-1; access: October 2022).
Crutchley S., Crow P. 2018. Using Airborne Lidar in Archaeological Survey: The Light Fantastic. Historic England Guidance, 98 (https://www.liverpooluniversitypress.co.uk/books/id/52296).
Cureton P., Shilton M., Schroth O., Glover L. (Eds.) 2022. Drones in Landscape Practice. 2 nd ed. The Landscape Institute, Lancaster.
Decreto nº 33 587, DG, I Série, nº 63 de 27 março 1944 / ZEP, Portaria nº 624/2014, DR, 2.ª série, n.º 143 de 28 julho 2014.
Diário da República, 2.ª série – N.º 143 – 28 de julho de 2014, Despacho n.º 9660/2014.
Earley-Spadoni T. 2017. Spatial History, deep mapping and digital storytelling: archaeology’s future imagined through an engagement with the Digital Humanities. Journal of Archaeological Science, 84: 95–102. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jas.2017.05.003
European Commission. 2020. Commission Delegated Regulation (EU) 2020/1058 of 27 April 2020 amending Delegated Regulation (EU) 2019/945 as regards the introduction of two new unmanned aircraft systems classes C/2020/1991.
European Commission. 2022. Commission Delegated Regulation (EU) 2022/851 of 22 March 2022 correcting the Portuguese language version of Delegated Regulation (EU) 2019/945 on unmanned aircraft systems and on third-country operators of unmanned aircraft systems C/2022/1608.
Fontes L.F.O. 1989. S. Frutuoso Revisitado ou a Recente Revitalizacao do Monumento. Revista Fórum.
Fox J.S. 2022. Drones: Foreseeing a “risky” business? Policing the challenge that flies above. Technology in Society, 71(May): 102089. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2022.102089 DOI: https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2022.102089
Haanpää M., Salmela T., García-Rosell J.C., Äijälä M. 2020. The disruptive ‘other’? Exploring human-animal relations in tourism through videography. Tourism Geographies, 23(1–2): 97–117. DOI: https://doi.org/10.1080/14616688.2019.1666158
Historic England. 2017. Photogrammetric Applications for Cultural Heritage. Guidance for Good Practice, p. 1–124 (HistoricEngland.org.uk/advice/technical-advice/recording-heritage/).
Huang H., Lischinski D., Hao Z., Gong M., Christie M., Cohen-Or D. 2016. Trip synopsis: 60km in 60 sec. Computer Graphics Forum, 35(7): 107–116. DOI: https://doi.org/10.1111/cgf.13008
IPMA. 2019. Normal Climatológica de Braga (http://www.ipma.pt/pt/oclima/normais.clima/004/).
Kleinschroth F., Banda K., Zimba H., Dondeyne S., Nyambe I., Spratley S., Winton R.S. 2022. Drone imagery to create a common understanding of landscapes. Landscape and Urban Planning, 228(September): 104571. DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2022.104571
Kokalj Ž., Hesse R. 2017. Airborne Laser Scanning Raster Data Visualization. A Guide to Good Practice. In Prostor, Kraj, Čas, 14, 5. DOI: https://doi.org/10.3986/9789612549848
Perry E.E., Xiao X., Iretskaia T.A., Li P., Manning R.E., Valliere W.A., Reigner N.P. 2022. A review of digitalization and sustainability in parks and recreation indicators and thresholds research. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 39 (May 2021): 100550. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jort.2022.100550
Purcar C. 2019. Photography, Railways and Landscape in Transylvania, Romania – Case Studies in Digital Humanities. [In:] Mapping Landscapes in Transformation Multidisciplinary Methods for Historical Analysis, p. 149–174. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvjsf4w6.9
Ribeiro M.C. 2008. Braga entre a época romana e a Idade Moderna. Uma metodologia de análise para a leitura da evolução do espaço urbano. PhD thesis. Universidade do Minho, Braga (http://hdl.handle.net/1822/8113 ).
Ribeiro M.C., Martins M. 2016. O papel das vias romanas na formação e desenvolvimento periférico da cidade de Braga, desde a época romana até à actualidade. Os Espaços da Morfologia Urbana. Atas da 5a Conferência Internacional da Rede Lusófona de Morfologia Urbana – PNUM 2016. Guimarães: Lab2P, Escola de Arquitectura da Universidade do Minho, p. 27–38.
Shu C.-X. 2019. Digital Humanities and GIS for Chinese Architecture: Mapping Landscapes in Transformation, p. 301–346. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctvjsf4w6.16
Slámová M., Jančura P., Daniš D. 2013. Methods of historical landscape structures identification and implementation into landscape studies. Ekologia Bratislava, 32(3): 267–276. DOI: https://doi.org/10.2478/eko-2013-0023
Stöcker C., Bennett R., Koeva M., Nex F., Zevenbergen J. 2022. Scaling up UAVs for land administration: Towards the plateau of productivity. Land Use Policy, 114 (November 2021). DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105930
Szuster B., Needham M.D., Lesar L., Chen Q. 2020. From a drone’s eye view: indicators of overtourism in a sea, sun, and sand destination. Journal of Sustainable Tourism, 0(0): 1–18.
Vujičić M.D., Kennell J., Stankov U., Gretzel U., Vasiljević Đ.A., Morrison A.M. 2022. Keeping up with the drones! Techno-social dimensions of tourist drone videography. Technology in Society, 68(October 2021). DOI: https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101838
Xing L., Lockley M.G., Romilio A., Klein H., Zhang J., Chen H., Zhang J., Burns M.E., Wang X. 2018. Diverse sauropod-theropod-dominated track assemblage from the Lower Cretaceous Dasheng Group of Eastern China: Testing the use of drones in footprint documentation. Cretaceous Research, 84: 588–599. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cretres.2017.12.012
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Marta Orszt, Ivo Oliveira, Sandra Brito, Paulo Bernardes
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.