Słowa kluczowe
polityka rozwoju
krajowy model polityki rozwoju regionalnego
Polska
Jak cytować
Abstrakt
Celem opracowania jest prezentacja subiektywnych opinii autora na temat procesu kształtowania się polskiej polityki regionalnej w ostatnich trzech dekadach. Szczególną uwagę zwrócono na fakty i prawidłowości istotne z punktu widzenia obecnego i przyszłego funkcjonowania polskiej polityki regionalnej. Opracowanie podzielono na cztery zasadnicze części. W pierwszej zwrócono uwagę na znaczenie polityki regionalnej dla efektywnej realizacji krajowych polityk publicznych, w tym zwłaszcza polityki rozwoju. W drugiej części przedstawiono genezę i najważniejsze przemiany polskiego modelu polityki regionalnej w trzech dekadach jego funkcjonowania. W trzeciej omówiono naj- ważniejsze konsekwencje ostatniej reformy zmierzającej do wdrożenia w Polsce zintegrowanej polityki rozwoju, w podejściu zorientowanym terytorialnie. Całość opracowania zamykają wnioski i rekomendacje dotyczące najważniejszych wyzwań krajowej polityki regionalnej w Polsce.
Bibliografia
Chojnicki Z. 1989. Koncepcja terytorialnego systemu społecznego. Przegląd Geograficzny, 60, 3: 491-510.
Chojnicki Z., Czyż T. 2006. Aspekty regionalne gospodarki na wiedzy. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań.
Churski P. 2014. The Polarization diffusion Model in the Changes to the Cohesion Policy – the Consequences to the Direction of the Growth Policy. [W:] P. Churski (red.), The Social and Economic Growth vs. the Emergence of Economic Growth and Stagnation Areas. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, s. 13-27.
Churski P., Adamiak C., Szyda B., Dubownik A., Pietrzykowski M., Śleszyński P. 2023. Nowa delimitacja miejskich obszarów funkcjonalnych w Polsce i jej zastosowanie w praktyce zintegrowanego podejścia terytorialnego (place based approach). Przegląd Geograficzny, 95, 1: 29-55. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.1.2
Churski P., Czapiewski K., Jakubowski A., Janc K., Kamińska W., Klasik A., Komornicki T., Kudłacz T., Legutko-Kobus P., Lorens P., Markowski T., Nowak M., Nowakowska A., Ochojski A., Szlachta J., Szulczewska B., Śleszyński P., Zaleski J., Zaucha J. 2022. Przestrzenne Zagospodarowanie Kraju – perspektywa długookresowa. Dokument opracowany na potrzeby stanowiska Prezydium Polskiej Akademii Nauk w sprawie polityki przestrzennej państwa i planowania przestrzennego na poziomie kraju. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa (https://www.researchgate.net/publication/ 364652494_Przestrzenne_Zagospodarowanie_Kraju_-_perspektywa_dlugookresowa).
Churski P., Herodowicz T., Konecka-Szydłowska B., Perdał R. 2020. Teoretyczny i praktyczny wymiar polityki rozwoju zorientowanej terytorialnie. Studia KPZK, 9/201.
Churski P., Herodowicz T., Konecka-Szydłowska B., Perdał R. 2021. European Regional Development. Contemporary regional and local perspectives of socio-economic and socio-political changes. Economic Geography Series, Springer (https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-84659-6). DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-84659-6
Churski P., Żuber P. 2022. EU Regional Policy and Its Implications for the Development of Polish Regions. [W:] P. Churski, T. Kaczmarek (red.), Three Decades of Polish Socio-Economic Transformations. Geographical Perspectives. Economic Geography Series, Springer, s. 487–521 (https://link.springer.com/ book/10.1007/978-3-031-06108-0). DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-06108-0_20
Gorzelak G. 2009. Fakty i mity rozwoju regionalnego. Studia Regionalne i Lokalne, 2(36): 5-27.
Gorzelak G. 2021. Różnice regionalne – preferencje polityczne – sprawiedliwość społeczna. Studia Regionalne i Lokalne, 2/84: 117-127.
Jewtuchowicz A. 2016. Terytorium i terytorializacja w europejskiej polityce rozwoju regionalnego. Studia Prawno-Ekonomiczne, 98: 221-235.
Kisilowski M. i in. 2023. Umówmy się na Polskę. Wydawnictwo Znak, Warszawa.
Nowakowska A. 2017. Terytorializacja rozwoju i polityki regionalnej. Biuletyn KPZK PAN, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, 268: 26-38.
Szlachta J. 1990. Gospodarka regionalna w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Restrukturyzacja gospodarki regionalnej i lokalnej, 2. Instytut Planowania, AE w Poznaniu.
Zaucha J., Brodzicki T., Ciołek D., Komornicki T., Mogiła Z., Szlachta J. 2015. Terytorialny wymiar wzrostu i rozwoju. Difin, Warszawa.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Druk Sejmowy 3097 (https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-1175-2023/$file/9-020-1175-2023.pdf).
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 1998 r. nr 91, poz. 576 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz.U. z 1998 r. nr 91, poz. 577 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 1998 r. nr 91, poz. 578 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz.U. z 2000 r. nr 48, poz. 550 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. z 2004 r. nr 116, poz. 1206 z późn. zm.).
Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2006 r. nr 227, poz. 1658 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (Dz.U. z 2008 r. nr 216, poz. 1370 z późn. zm.).
Ustawa o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 1378 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 1079).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Churski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.