Słowa kluczowe
indeks Giniego
dochody ludności
Polska
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza zmian poziomu nierówności dochodów osobistych ludności w Polsce, w układach między- i wewnątrzregionalnych w latach 2004– 2021, m.in. w świetle miar nierówności bazujących na statystyce entropii i indeksie Giniego. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze: jak zmieniał się poziom nierówności wewnątrz- i międzyregionalnych w Polsce w latach 2004–2021 w świetle wartości wskaźnika dochodów osobistych ludności, w jakim stopniu nierówności na poziomie lokalnym wpływają na ogólny poziom nierówności dochodowych w Polsce oraz jakie prawidłowości występują w zakresie zmienności rozkładu przestrzennego nierówności dochodowych w Polsce. W toku postępowania badawczego wykazano, że w badanym okresie poziom nierówności dochodowych w Polsce uległ zmniejszeniu. Nierówności wewnątrzregionalne w większym stopniu kształtują poziom nierówności niż nierówności międzyregionalne. Wśród województw o najwyższym poziomie nierówności są mazowieckie i małopolskie, a o najniższym – opolskie i zachodniopomorskie. W większości województw znacznie szybsze tempo wzrostu dochodów osobistych ludności obserwowano w gminach o relatywnie najniższych dochodach.
Bibliografia
Amin S. 2004. Zmurszały kapitalizm. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
Atkinson A. 2015. Inequality: What Can Be Done? Harvard University Press, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.4159/9780674287013
Churski P., Herodowicz T., Konecka-Szydłowska B., Perdał R. 2020. Teoretyczny i praktyczny wymiar polityki rozwoju zorientowanej terytorialnie. Studia KPZK PAN, 9/201.
Churski P., Herodowicz T., Konecka Szydłowska B., Perdał R. 2021. European Regional Development. Contemporary regional and local perspectives of socio-economic and socio-political changes. Economic Geography Series. Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-84659-6
Ciołek D. 2017. Oszacowanie wartości produktu krajowego brutto w polskich powiatach. Gospodarka Narodowa, 3(289): 55-87. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100738
Cliff A.D., Ord J.K. 1973. Spatial Autocorrelation. Pion, London.
Czyż T. 2012. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego Polski w ujęciu subregionalnym. Przegląd Geograficzny, 84, 2: 219-236. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2012.2.3
Czyż T., Hauke J. 2015a. Spatial entropy in regional analysis. Quaestiones Geographicae, 34(4): 30-47. DOI: https://doi.org/10.1515/quageo-2015-0037
Czyż T., Hauke J. 2015b. Zastosowanie miary entropii do badania zmian w zróżnicowaniu regionalnym Polski. Rozwój Regionalny i Polityka regionalna, 32: 17-30.
Dixon P.M., Weiner J., Mitchell-Olds T., Woodley R. 1987. Bootstrapping the Gini Coefficient of Inequality. Ecology, 68, 5: 1548-1551. DOI: https://doi.org/10.2307/1939238
Domański B. 2021. Sprawiedliwość społeczna a przestrzenne zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego Polski – kilka refleksji dyskusyjnych. Studia Regionalne i Lokalne, 2(84): 109-116.
Drezner T., Drezner Z., Hulliger B. 2014. The Quintile Share Ratio in location analysis. European Journal of Operational Research, 238, 1: 166-174. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ejor.2014.03.001
Dubownik A., Rudnicki R., Szyda B., Adamiak C., Kaliński K. 2018. Fundusze Unii Europejskiej jako czynnik rozwoju regionalnego. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 1/193.
Gorzelak G. (red.) 2022. Terytorialne efekty polityk Unii Europejskiej w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Gorzelak G., Przekop-Wiszniewska E. 2021. European Union Funds in Poland: Sociological, Institutional and Economic Evaluations. Polish Sociological Review, 4(216): 451-471.
GUS 2023. Dochody i warunki życia ludności Polski – raport z badania EU-SILC 2021. Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Społecznych, Warszawa.
Harvey D. 2016. The Ways of the World. Profile Books, London.
Hauke J. 2018. Entropijne porównanie nierówności regionalnych postsocjalistycznych państw członkowskich UE w latach 2000 i 2014. Rozwój Regionalny i Polityka regionalna, 41: 101-110. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2018.41.08
Kołsut B., Bajerski A. 2013. Propozycja wskaźnika dochodów osobistych ludności na poziomie lokalnym w Polsce. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 21: 53-68.
Kossowski T., Motek P. 2021. Zróżnicowanie i polaryzacja przestrzenna dochodów własnych gmin. Wiadomości Statystyczne, 66, 8: 1-23. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.2301
Motek P. 2011. Przestrzenne zróżnicowanie dochodów gmin z podatku rolnego. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 14: 43-56.
Motek P. 2018. Nierówności dochodowe gmin województwa wielkopolskiego w latach 2004-2017. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 44: 9-18.
Novotný J. 2007. On the measurement of regional inequality: does spatial dimension of income inequality matter? The Annals of Regional Science, 41: 563-580. DOI: https://doi.org/10.1007/s00168-007-0113-y
Raczyk A. 2007. Dochodowość i efektywność gospodarki w Polsce w układach lokalnych. [W:] P. Brezdeń, S. Grykień (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Od lokalnego do globalnego wymiaru gospodarowania przestrzenią – nowe jakości przestrzeni społeczno-ekonomicznej. Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, s. 237-248.
Semple R.K., Gauthier H.L. 1972. Spatial-Temporal Trends in Income Inequalities in Brasil. Geographical Analysis, 4, 2: 169-179. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1538-4632.1972.tb00467.x
Shannon C.E. 1948. A mathematical theory of communication. The Bell System Technical Journal, 27: 379-423, 623-656. DOI: https://doi.org/10.1002/j.1538-7305.1948.tb00917.x
Shannon C.E., Weaver W. 1964. The mathematical theory of communication. The University of Illinois Press, Urbana, Illinois.
Silber J. (red.) 1999. Handbook of Income Inequality Measurement. Springer, Netherlands. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-011-4413-1
Stanny M. 2013. Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
Suchecki B. (red.) 2010. Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Theil H. 1972. Statistical decomposition analysis. North Holland, Amsterdam.
Theil H. (red.) 1996. Studies in global econometrics. Advanced Studies in Theorethical and Applied Econometrics, 30. Kluwer Academic Publisher, Dordrecht.
Wójcik P. 2018. Metody pomiaru realnej konwergencji gospodarczej w ujęciu regionalnym i lokalnym. Konwergencja równoległa. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323537298
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Robert Perdał, Martyna Burchardt
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.