Słowa kluczowe
sztuka w przestrzeni publicznej
rozwój miasta
kapitał kulturowy
ekonomiczna i symboliczna wartość przestrzeni miejskiej
Jak cytować
Abstrakt
Sztuka w przestrzeni publicznej odgrywa coraz istotniejszą rolę nie tylko w kształtowaniu tożsamości kulturowej miast, lecz także jako impuls rozwoju gospodarki kreatywnej. Celem artykułu jest analiza wpływu działań artystycznych realizowanych w przestrzeni miejskiej na rozwój lokalnych podmiotów kreatywnych, przyciąganie inwestorów oraz aktywizację społeczności. W pracy przedstawiono teoretyczne ramy gospodarki kreatywnej oraz studia przypadków z Wrocławia, takie jak neonowe podwórko przy ul. Ruskiej 46, klub Vertigo i galeria Sztuka na Miejscu. Uzupełnieniem jest wywiad ekspercki z twórcami i organizatorami kultury, wskazujący na realny wpływ sztuki publicznej na rozwój miasta. Wyniki badań pozwalają sformułować rekomendacje dla miast, które chcą wykorzystać potencjał sztuki publicznej do wspierania innowacyjności, integracji społecznej oraz rozwoju gospodarki kreatywnej.
Bibliografia
Adamus J., Przygodzki Z. 2022. Ekonomiczna wartość przestrzeni publicznych: Kapitał, wycena, zarządzanie. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
Castells M. 1996. The rise of the network society. Blackwell, Oxford.
Departament Spraw Społecznych Urzędu Miasta Wrocławia. 2023. Diagnoza samorządowego pola wrocławskiej kultury za lata 2019-2023+.
Dziadzia B., Głyda-Żydek B., Piskorek-Oczko S. 2015. Sztuka w przestrzeni publicznej. Artystyczne wymiary wytwarzania kapitału społecznego i kulturowego. Fundacja Animacji Społeczno-Kulturalnej, Poznań.
Evans G. 2009. Creative Cities, Creative Spaces and Urban Policy. Urban Studies, 46(5-6): 1003-1040.
fDi Intelligence. 2019. Polish Cities of the Future 2019/20. Financial Times Ltd., London ( https://www.fdiintelligence.com ; dostęp: 29.04.2025).
Florida R. 2002. The rise of the creative class: And how it’s transforming work, leisure, community and everyday life. Basic Books, New York.
Howkins J. 2001. The creative economy: How people make money from ideas. Penguin Books, London.
Kasperczyk-Brodecka Z. 2023. Tymczasowe użytkowanie na cele kultury jako narzędzie miastotwórcze wspierające aktywizację społeczno-przestrzenną. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 68(1): 1-15.
Klasik A. 2009. Miasta kreatywne – koncepcja i wyzwania. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Klasik A., Kuźnik F., Ochojski A. 2023. Wehikuły rozwoju miejskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Kowalski P., Nowak M. 2021. Wartość symboliczna przestrzeni publicznej w miastach. Analiza przypadków. Studia nad Gospodarką Przestrzenną, 32(2): 45-60.
KPZK PAN. 2018. Polska metropolia: diagnoza i kierunki rozwoju. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Landry C. 2008. The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators. Earthscan, London.
Lindström Sol H., Gibson R., Lind T. 2022. Bonding and bridging: Social cohesion in collaborative cultural practices in shared local spaces. Nordic Journal of Arts, Culture and Health, 4(1): 31-45.
Markusen A. 2013. Fuzzy Concepts, Proxy Data: The Problems of Measuring Creative Placemaking. Humphrey School of Public Affairs, Minneapolis.
Miasto jako galeria sztuki – spotkanie z nowoczesnymi instalacjami (https://travelalert.pl/miasto-jako-galeria-sztuki-spotkanie-z-nowoczesnymi-instalacjami/; dostęp: 29.04.2025).
Miasto jako wystawa. 2017. Dwutygodnik (https://www.dwutygodnik.com/artykul/7268-miasto-jako-wystawa.html; dostęp: 29.04.2025).
Palicki S., Stachowska P. 2016. Estetyzacja artystyczna w procesach rewitalizacji miast. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 418.
Pięta-Kanurska M. 2013. Wpływ sektora kreatywnego na kształtowanie się polskich metropolii. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
Pięta-Kanurska M. 2011. Proces gentryfikacji w miastach. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 152: 395-405.
Pięta-Kanurska M. 2019. Przestrzeń publiczna współczesnego miasta – istota, rodzaje i czynniki jej atrakcyjności. [W:] T. Klasik (red.), Budowanie atrakcyjności przestrzeni miejskich. Studia KPZK PAN, 194: 35-52.
Polski Instytut Ekonomiczny. 2023. Rola przemysłów kreatywnych w gospodarce i możliwości wsparcia publicznego. Warszawa.
Porębski J. 2023. Miasto jako przestrzeń kultury. Formy (https://formy.xyz/abstrakt/miasto-jako-przestrzen-kultury/; dostęp: 29.04.2025).
PwC. 2015. Wrocław – miasto perspektyw. PwC, Polska, październik (https://www.pwc.pl/pl/pdf/wroclaw-miasto-perspektyw.pdf; dostęp: 29.04.2025).
Rada ds. Przedsiębiorczości. 2019. Przedsiębiorczy Wrocław 2030. Urząd Miejski Wrocławia, Wrocław.
Rembeza M. 2019. Creative placemaking in Poland. Can art become an effective tool of urban regeneration? Gdańsk University of Technology, Gdańsk.
Rewers E. 2010. Miasto w sztuce – sztuka miasta. Universitas, Kraków.
Porębski J. 2023. Miasto jako przestrzeń kultury. Formy (https://formy.xyz/abstrakt/miasto-jako-przestrzen-kultury/; dostęp: 29.04.2025).
Rogowska M. 2013. Przestrzeń publiczna w rozwoju kreatywnych miast. Biblioteka Regionalisty, 13: 179-188.
Rogowska M. 2014. Jakość przestrzeni publicznej w rozwoju aglomeracji miejskich. Prace Naukowe UE Wrocław, 341: 245-253.
Ruska46 (https://www.ruska46.pl ; dostęp : 29.04.2025).
Sneha V., Kavitha R. 2024. Exploring the economy of creativity and culture in the light of Industry 5.0: a systematic literature review of the setup of creative industries. Journal of Strategy and Management.
Stachowiak K. 2015. Przestrzenny wymiar sektora kreatywnego. [W:] A. Klasik (red.), Sektor kreatywny jako katalizator przemian strukturalnych w regionie. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 144-162.
Święcicki I., Ilnicki R., Krawczyk S., Włodarczyk A., Biga B., Wojnar K. 2023. Rola przemysłów kreatywnych w gospodarce i możliwości wsparcia publicznego. Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
Szalwa A. 2022. Sztuka wizualna w procesach rewitalizacyjnych miasta Wrocław. [W:] K. Solarek, C. Głuszek (red.), Architektura i urbanistyka wobec sytuacji kryzysowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, s. 153-166.
Sztuka na miejscu 2021. Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu (https://www.asp.wroc.pl/sites/default/files/documents/sztuka_na_miejscu_2021.pdf; dostęp: 29.04.2025).
Szultka S. 2012. Klastry w sektorach kreatywnych – motory rozwoju miast i regionów. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa.
Throsby D. 2008. The economics of cultural policy. Cambridge University Press, Cambridge.
Vertigo Jazz Club & Restaurant. n.d. (https://www.vertigojazzclub.pl ; dostęp: 29.04.2025).
Wali A., Severson R., Longoni M. 2002. Informal Arts: Finding Cohesion, Capacity and Other Cultural Benefits in Unexpected Places. Chicago Center for Arts Policy at Columbia College, Chicago.
Zukin S. 1995. The Cultures of Cities. Blackwell.
Zukin S. 2010. Naked City: The Death and Life of Authentic Urban Places. Oxford University Press, Oxford.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Małgorzata Pięta-Kanurska, Dominika Kuźniar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.