Symboliczny awans czy realna korzyść? Ekonomiczne efekty uzyskania statusu miasta na przykładzie gmin z województwa wielkopolskiego
Okładka czasopisma Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 77, rok 2025, tytuł Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
PDF

Słowa kluczowe

status miasta
lokalny rozwój gospodarczy
gminy
województwo wielkopolskie
metoda syntetycznej kontroli

Jak cytować

Herman, S., & Kisiała, W. (2025). Symboliczny awans czy realna korzyść? Ekonomiczne efekty uzyskania statusu miasta na przykładzie gmin z województwa wielkopolskiego. Rozwój Regionalny I Polityka Regionalna, (77), 121–138. https://doi.org/10.14746/rrpr.2025.77.07

Abstrakt

Celem artykułu było wyjaśnienie, czy i w jakim stopniu nadanie statusu miasta miało wpływ na lokalny rozwój gospodarczy. Badaniu poddano cztery gminy województwa wielkopolskiego, których siedziby w latach 2014–2017 przekształcono w miasta (Dobrzyca, Chocz, Jaraczewo i Opatówek). W analizie empirycznej ekonomicznych efektów awansu administracyjnego wykorzystano rozszerzoną metodę syntetycznej kontroli. Uzyskane wyniki wskazują, że w badanych gminach zmiana statusu administracyjnego siedziby gminy ze wsi na miasto nie przekładała się na poprawę kondycji gospodarek lokalnych. Wyniki te mogą stanowić głos w debacie publicznej na temat zasadności nadawania statusu miasta małym miejscowościom, zwłaszcza jeśli decyzje takie motywowane są oczekiwaniami szybkiego wzrostu gospodarczego lub poprawy sytuacji na rynku pracy.

https://doi.org/10.14746/rrpr.2025.77.07
PDF

Bibliografia

Abadie A. 2021. Using synthetic controls: Feasibility, data requirements, and methodological aspects. Journal of Economic Literature, 59(2): 391-425. DOI: https://doi.org/10.1257/jel.20191450

Abadie A., Diamond A., Hainmueller J. 2010. Synthetic Control Methods for Comparative Case Studies: Estimating the Effect of California’s Tobacco Control Program. Journal of the American Statistical Association, 105(490): 493-505. DOI: https://doi.org/10.1198/jasa.2009.ap08746

Abadie A., Diamond A., Hainmueller J. 2015. Comparative Politics and the Synthetic Control Method. American Journal of Political Science, 59(2): 495-510. DOI: https://doi.org/10.1111/ajps.12116

Abadie A., Gardeazabal J. 2003. The economic costs of conflict: A case study of the Basque country. American Economic Review, 93(1): 113-132. DOI: https://doi.org/10.1257/000282803321455188

Ben-Michael E., Feller A., Rothstein J. 2021. The Augmented Synthetic Control Method. Journal of the American Statistical Association, 116(536): 1789-1803. DOI: https://doi.org/10.1080/01621459.2021.1929245

Campos N.F., Coricelli F., Moretti L. 2019. Institutional integration and economic growth in Europe. Journal of Monetary Economics, 103: 88-104. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jmoneco.2018.08.001

Cieślak B., Nagler P., van Oort F. 2024. How administrative degradation affects middle-sized cities: lessons from Poland’s 1998 regional reform. Regional Studies, 58(12): 2518-2533. DOI: https://doi.org/10.1080/00343404.2024.2328154

Cudo M. 2022. Development of new towns in Poland. A case study of local labor markets. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 58(58): 129-139. DOI: https://doi.org/10.12775/bgss-2022-0038

Drobek W. 1999. Rola małych miast zdegradowanych w sieci osadniczej Śląska. PIN Instytut Śląski w Opolu, Opole.

Gabriel R.D., Pessoa A.S. 2024. Adopting the euro: A synthetic control approach. European Journal of Political Economy, 83, 102537. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2024.102537

Graczyk R. 2014. Wpływ odzyskania statusu miasta na rozwój miast wielkopolskich: Nekli i Obrzycka. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, Architektura i Urbanistyka, 31: 11-18.

Jóźwik J. 2024. Przesłanki miejskości i rola nadawania statusu miasta w rozwoju jednostek osadniczych we współczesnej Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Kisiała W., Kudłak R. 2024. Local car markets in an emerging economy: exploring the dichotomous nature of car ownership growth. European Transport Research Review, 16: 22. DOI: https://doi.org/10.1186/s12544-024-00645-1

Kołsut B., Stryjakiewicz T. 2021. Do spatial differences in the personal car market reflect a centre-periphery structure? The case of Poland. European Transport Research Review, 13: 40. DOI: https://doi.org/10.1186/s12544-021-00494-2

Konecka-Szydłowska B. 2012. Szanse i zagrożenia rozwoju nowo utworzonych małych miast. Studia Miejskie, 7: 123-134.

Konecka-Szydłowska B. 2015. Społeczno-gospodarcze uwarunkowania rozwoju miast restytuowanych. [W:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland. Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. University of Gothenburg, Gothenburg, s. 119-138.

Konecka-Szydłowska B. 2019. Nowe miasta w systemie osadniczym województwa wielkopolskiego. Space-Society-Economy, 28: 7-27. DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.28.01

Konecka-Szydłowska B., Perdał R. 2017. Rola nowych miast w lokalnym rozwoju społeczno-gospodarczym. Wiadomości Statystyczne, 3(670): 28-48. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.0880

Konecka-Szydłowska B., Trócsányi A., Pirisi G. 2018. Urbanisation in a formal way? The different characteristics of the ‘newest towns’ in Poland and Hungary. Regional Statistics, 8(2): 135-153. DOI: https://doi.org/10.15196/RS080202

Konecka-Szydłowska B., Woźniak M. 2023. Wykorzystanie analizy czynnikowej do oceny sytuacji społeczno-gospodarczej nowych miast. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 65: 69-90. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2023.65.06

Kulczyńska K., Konecka-Szydłowska B., Danielová K., Horňák M. 2025. Different faces of urbanity of new towns in Poland and Slovakia. Cities, 158: 105695. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2024.105695

Krzysztofik R. 2006. Nowe miasta w Polsce w latach 1980-2007. Geneza i mechanizmy rozwoju. Próba typologii. Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec.

Krzysztofik R., Dymitrow M. 2015. Miasta zdegradowane i restytuowane. Istota problemu i zakres badań. [W:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland. Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. University of Gothenburg, Gothenburg, s. 5-36.

Kurniewicz A., Swianiewicz P., Łukomska J. 2019. Wpływ statusu stolicy wojewódzkiej na rozwój miast – przypadek reform w latach 1975 i 1999 w Polsce. Studia Regionalne i Lokalne, 1(91): 23-42.

Kurniewicz A., Swianiewicz P., Łukomska J. 2024. Why regional capital status only sometimes enhances the growth of cities: Comparison of 1975 and 1998 Polish reforms. Cities, 144, 104642. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2023.104642

Kwiatkowski E. 2011. Kryzys globalny a rynek pracy w Polsce i innych krajach Grupy Wyszehradzkiej. Ekonomista, 1: 37-53.

Olejniczak J. 2016. Shares in central government income taxes as a revenues source of urban municipalities in Poland. [W:] D. Procházka (red.), New Trends in Finance and Accounting: Proceedings of the 17th Annual Conference on Finance and Accounting. Springer International Publishing, Cham, s. 239-250. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-49559-0_22

Raczyk A. 2009. Metody badania przedsiębiorczości oparte na rejestrze podmiotów gospodarki narodowej. Przedsiębiorczość-Edukacja, 5: 133-146. DOI: https://doi.org/10.24917/20833296.5.11

Sokołowski D. 2014. New towns in Poland. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 23: 149-160. DOI: https://doi.org/10.2478/bog-2014-0010

Sokołowski D. 2015. Zróżnicowanie funkcjonalne miast zdegradowanych i restytuowanych na tle miast i wsi podobnej wielkości w Polsce Wschodniej. [W:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland. Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. University of Gothenburg, Gothenburg, s. 251-269.

Sokołowski D. 2022. Miasta zdegradowane w województwie wielkopolskim jako potencjalne nowe miasta. Czasopismo Geograficzne, 93(1): 53-81. DOI: https://doi.org/10.12657/czageo-93-03

Swianiewicz P., Gendźwiłł A., Łukomska J., Kurniewicz A. 2016. Wielkość gmin i powiatów a sprawność ich funkcjonowania. Hipotezy wielkoludów i liliputów. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Szmytkie R. 2015. Miasta zdegradowane w Polsce jako potencjalne nowe miasta. [W:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland. Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. University of Gothenburg, Gothenburg, s. 299-318.

Szmytkie R. 2018. Kryteria morfologiczne w procedurze administracyjnej nadawania statusu miasta. Wiadomości Statystyczne, 63(12): 40-56. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.0728

Szmytkie R., Krzysztofik R. 2011. Idea miejskości w Polsce. [W:] B. Namyślak (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. T. 2. Zmiany funkcjonalno-przestrzenne miast i obszarów wiejskich. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 25-39.

Szymańska J. 2021. Przekształcenia siedzib gmin wiejskich w miasta – oczekiwania władz lokalnych w kontekście urbanizacji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 3(354): 56-80. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.354.04

Szymańska D. 2013. Geografia osadnictwa. Wydanie drugie zmienione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Wytrążek W. 2020. Administracyjnoprawny charakter nadania statusu miasta na wniosek gminy. Roczniki Nauk Prawnych, 30(2): 153-171. DOI: https://doi.org/10.18290/rnp20302-10

Zaniewska H. 2004. Miasteczka Wielkopolski w przededniu przystąpienia do Unii Europejskiej. Przegląd Zachodni, 3: 129-143.

Zaniewska H., Thiel M., Dąbkowski N. 2015. Problemy kształtowania nowej tożsamości restytuowanych małych miast. [W:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland. Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. University of Gothenburg, Gothenburg, s. 321-346.