Słowa kluczowe
transformacja społeczno-gospodarcza
polaryzacja rozwoju
nierówności regionalne
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jes t określenie i charakterystyka najważniejszych współczesnych społeczno-gospodarczych problemów rozwojowych występujących w Niemczech Wschodnich. W opracowaniu przestrzenny zakres analizy obejmuje obszar byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej, określany w oficjalnej nomenklaturze niemieckojęzycznej mianem nowych krajów związkowych (niem.: Neue Bundeslander). Od ponownego zjednoczenia Niemiec w 1990 r. obszar ten jes t areną ciągłej transformacji, która ze względu na swoją intensywność i skalę nie ma precedensu w całej Europie Środkowo- Wschodniej. W opracowaniu problemy rozwojowe Niemiec Wschodnich rozpatruje się z perspektywy regionalnej. Celem je s t wskazanie na przestrzenne zróżnicowanie natężenia zarówno pozytywnych, jak i negatywnych następstw procesów transformacyjnych w wybranych regionach. Przedmiotem szczególnego zainteresowania autora jes t sytuacja na rynku pracy, tendencje demograficzne oraz przekształcenia struktur miejskich, w tym procesy kurczenia się miast i zjawiska metropolizacji przestrzeni.Bibliografia
Barnick O. 2008. Die schrumpfende Stadt und das Modell der europaischen Stadt. VDM Verlag Dr. Muller e. K. Saarbrucken.
Best H., Holtmann E. 2012. Aufbruch der entsicherten Gesellschaft. Deutschland nach der Wiedervereinigung. Campus-Verlag, Frankfurt am Main.
Buchstein H., Heinrich G. 2011. Rechtsextremismus in Ostdeutschland; Demokratie und Rechtsextremismus im landlichen Raum. Wochenschau-Verlag, Schwalbach am Taunus.
Busch U., Kuhn W., Steinitz K. 2009. Schrumpfung und Entwicklung in Ostdeutschland: aktuelle Probleme im. 20. Jahr der Einheit. VSA-Verlag, Hamburg.
Burkner H.-J. 2011. Marktkonforme Wiedererfindungen des Stadtischen ohne lokale Akteure? [W:] H.-J. Burkner (red.) Berlin zwischen Europaischer Metropolisierung und kreativer Stadtentwicklung.
Imaginationen und Diskurse „von u n ten ”. Praxis Kultur- und Sozialgeographie|PKS 51, Universitatsverlag Potsdam, Potsdam, s. 9-19.
Cassens I., Luy M., Scholz R.D. 2009. Die Bevolkerung in Ost- und W estdeutschland: Demografische, gesellschaftliche und wirtschaftliche Entwicklungen seit der Wende. VS Verlag fur Sozialwissenschaften/GWV Fachverlage GmbH, Wiesbaden.
Dolata M. 2008. Zmiany struktur terytorialno-administracyjnych w niemieckich krajach związkowych położonych przy granicy z Polską. [W:] S. Dołzbłasz, A. Raczyk (red.), Europa bez granic - nowa jakość przestrzeni. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 4: 157-165.
Dolata M. 2011. Regionalne zróżnicowanie struktury gospodarki i rynku pracy w Polsce i w Niemczech. Biuletyn KPZK PAN, 248: 125-154.
Dolata M., Kaczmarek T. 2003. Zmiany podziału terytorialno-administracyjnego Niemiec Wschodnich w latach 1990-2002. Czasopismo Geograficzne, 74, 1-2: 39-57.
GroBmann K., Haase A., Rink D., Steinfuhrer A. 2008. Urban shrinkage in the East-Central Europe. Benefits and limits of a cross-national transfer o f research approaches. [W:] M. Nowak, M. Nowosielski (red.), Declining Cities. Instytut Zachodni, Poznań, s. 77-99.
HauBermann H., Siebel W. 1987. Neue Urbanitat. Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main.
HauBermann H., Siebel W. 1988. Die schrumpfende Stadt und die Stadtsoziologie. [W:] Soziologische Stadtforschung, Kolner Zeitschrift fur Soziologie und Sozialpsychologie, Sonderheft 29.
Heydemann G. 2005. Die Innenpolitik der DDR. Enzyklopadie Deutscher Geschichte, Band 66. Oldenbourg Wissenschaftsverlag, Oldenburg.
Kaczmarek T. 2005. Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich. Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Geografia 70.
Kaczmarek T., Mikuła Ł. 2007. Ustroje terytorialno-administracyjne obszarów metropolitalnych w Europie. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kaczmarek T., Mikuła Ł. 2008, Planowanie przestrzenne i zarządzanie w obszarach metropolitalnych
Niemiec. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 371-384.
Kohler H. 2002. Deutschland au f dem Weg zu sich selbst. Eine Jahrhundertgeschichte. Hohenheim-Verlag, Stuttgart.
Lang T., Tenz E. 2003. Von der schrumpfenden Stadt zur Lean City. Prozesse und Auswirkungen der Stadtschrumpfung in Ostdeutschland und deren Bewaltigung. Dortmunder Vertrieb fur Bau- und Planungsliteratur, Dortmund.
Ortelt B. 2011. Raumbilder im Wandel? Empirische Erkundungen in der Metropolregion Berlin-Brandenburg. [W:] H.-J. Burkner (red.), Berlin zwischen Europaischer M etropolisierung und kreativer Stadtentwicklung. Imaginationen und Diskurse „von u n ten ”. Praxis Kultur- und Sozialgeographie |PKS 51, Universitatsverlag Potsdam, Potsdam, s. 21-56.
ReiBig R. 2007. Ostdeutschland im Wandel und Umbruch - neu denken und gestalten. [W:] R. Woderich (red.), Im Osten nichts Neues? Struktureller Wandel in peripheren Raumen. Texte aus dem Brandenburg-Berliner In stitu t fur
Sozialwissenschaftliche Studien (2), Berlin, s. 23-38.
Scurell B., Bruckner H. 2014. Dessau - koncepcja przebudowy miasta związana z procesem kurczenia się: „centra miejskie - strefy krajobrazowe”. [W:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 51-60.
Slawinski U. 1996. Arbeitsmarkt in landlichen Raumen Mecklenburg-Vorpommerns. Rostocker Beitrage zur Regional- und Strukturforschung (4). Univ. Forschungsgruppe Mecklenburg-Vorpommern, Rostock.
Stryjakiewicz T. i in. 2014. Kurczenie się miast w postsocjalistycznych krajach Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej. [W:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 29-38.
Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., Rumpel P., Siwek T., Slach O. 2014. Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast. [W:] T Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 9-14.
Thomas M., Woderich R. 2007. Regionale Disparitaten und Sozialkapital. [W:] R. Woderich (red.), Im Osten nichts Neues? Struktureller Wandel in peripheren Raumen. Texte aus dem Brandenburg-Berliner In stitu t fur Sozialwissenschaftliche Studien (2), Berlin, s. 39-62.
Vertrag zwischen der Bundesrepublik Deutschland und der Deutschen Demokratischen Republik uber die Herstellung der Einheit Deutschlands (Einigungsvertrag), 30.08.1990 (BGBl. 1990 II
S. 889).
Wehler H.U. 2008. Deutsche Gesellschaftsgeschichte. Band 5: Bundesrepublik und DDR 1949-1990.
Verlag C.H. Beck oHG, Munchen.
Werz N., Nuthmann R. 2004. Abwanderung und Migration in Mecklenburg-Vorpommern. VS Verlag fur Sozialwissenschaften, Wiesbaden.
Wiechmann T., Wolff M. 2014. Skala i przestrzenne zróżnicowanie procesu kurczenia się miast w Europie na przełomie XX i XXI wieku. [W:] T Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 15-27.
Winkler H. A. 2005. Der lange Weg nach W esten. Band 2: Deutsche Geschichte vom Dritten Reich bis zur W iedervereinigung. Verlag C.H. Beck oHG, Munchen.