Słowa kluczowe
zewnętrzne granice Unii Europejskiej
pogranicze polsko-rosyjskie
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie liberalizacji reżimu wizowego na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na granicę polsko-rosyjską. Ruch bezwizowy na pograniczu polsko-rosyjskim stanowi interesujący problem badawczy, ze względu na pilotażowy charakter obwodu kaliningradzkiego w relacjach unijno-rosyjskich. Ponadto pozostaje niewykorzystanym narzędziem integracji transgranicznej i rozwoju zmarginalizowanych obszarów przygranicznych. Artykuł został opracowany na podstawie przeglądu literatury oraz badań własnych autorek, które zostały przeprowadzone w latach 2012–2014 na obszarze włączonym do ruchu bezwizowego. Badaniem objęto przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych oraz przedsiębiorców zarówno z polskiej, jak i rosyjskiej strefy przygranicznejBibliografia
Anisiewicz R. 2008. Zmiany natężenia i struktury ruchu granicznego z obwodem kaliningradzkim w okresie poakcesyjnym. [W:] S. Dołzbłasz, A. Raczyk (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Europa bez granic – nowa jakość przestrzeni. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, s. 141–148.
Anisiewicz R. 2009. Ruch graniczny pomiędzy Polską i obwodem kaliningradzkim w kontekście Europy Bałtyckiej bez granic. [W:] T. Studzienicki (red.), Granice, współpraca i turystyka w Europie Bałtyckiej. Akademia Europa Nostra, Gdynia, s. 88–102.
Anisiewicz R. 2014. Mały ruch graniczny – nowy etap kształtowania powiązań transgranicznych na pograniczu polsko-rosyjskim. [W:] S. Ciok, S. Dołzbłasz (red.), Współczesne wyzwania polityki regionalnej i gospodarki przestrzennej. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 147–158.
Anisiewicz R., Palmowski T. 2014. Small border traffic and cross-border tourism between Poland and the Kaliningrad Oblast of the Russian Federation. Queastiones Geographicae, 33: 79–85.
Cichocki B. 2004. Wschodnia granica zewnętrzna rozszerzonej Unii Europejskiej. Prace OSW, Warszawa.
Doliwa-Klepacka A. 2011. Możliwości odstąpienia od reżimu wizowego przy przekraczaniu zewnętrznej granicy Unii Europejskiej. [W:] M. Zdanowicz (red.), Przyjazna granica niezbędnym elementem wzmacniania stosunków społeczeństw Polski i Rosji. Białostockie Studia Prawnicze, Białystok, s. 142–157.
Drugie sprawozdanie z wdrażania i funkcjonowania przepisów dotyczących małego ruchu granicznego wprowadzonych rozporządzeniem nr 1931/2006. 2011. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady, Bruksela.
Dudzińska K., Dyner A. 2013. Mały ruch graniczny między obwodem kaliningradzkim a Polską – wyzwania, szanse i zagrożenia. Policy Paper, PISM, Warszawa.
Fomina J. 2012. Umowa o małym ruchu granicznym z obwodem kaliningradzkim: sukces polskiej prezydencji oraz budowanie zaufania między Polską a Rosją. Analiza Fundacji Batorego, Warszawa.
Jaroszewicz M. 2012. Niemożliwe uczynić możliwym. Perspektywy ruchu bezwizowego pomiędzy UE a wschodnimi partnerami. Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa.
Kamiński K. 2013. Mały ruch graniczny – pół roku od wejścia w życie umowy, Nowa Europa Wschodnia (http://www.new.org.pl/2Ul3-03-03,maly_ruch_graniczny.html).
Moraczewska A. 2008. Transformacja funkcji granic Polski. UMCS, Lublin.
Palmowski T. 2008. Wybrane problemy pogranicza polsko-rosyjskiego po wprowadzeniu Układu z Schengen. [W:] S. Dołzbłasz, A. Raczyk (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Europa bez granic – nowa jakość przestrzeni. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, s. 131–139.
Palmowski T. 2013. Kaliningrad – szansa czy zagrożenie dla Europy Bałtyckiej? Wydawnictwo Bernardinum, Gdańsk–Pelplin.
Rogoża J. Wierzbowska-Miazga A., Wiśniewska I. 2012. Wyspa na uwięzi. Kaliningrad między Moskwą a UE. OSW, Warszawa.
Rozporządzenie (WE) nr 1931/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia
r. ustanawiające przepisy dotyczące małego ruchu granicznego (Dz.U. UE 2006, L 405).
Sprawozdanie dotyczące wdrażania i funkcjonowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1342/2011 zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1931/2006 w sprawie włączenia obwodu kaliningradzkiego i niektórych polskich okręgów administracyjnych do obszaru uznawanego za strefę przygraniczną oraz dotyczące dwustronnej umowy zawartej w związku z tą zmianą między Polską a Federacją Rosyjską. 2014. Komisja Europejska, Bruksela.
Straż Graniczna. 2016 (https://www.strazgraniczna.pl/pl/granica/statystyki-sg/2206,Statystyki-SG.html).
Studzińska D. 2014. Ruch bezwizowy a rozwój turystyki na pograniczu polsko-rosyjskim. Przegląd Geograficzny, 86: 525–540.
Studzińska D., Nowicka K. 2014. Mały ruch przygraniczny z perspektywy władz lokalnych i mieszkańców. Przykład granicy polsko-rosyjskiej. Prace i Studia Geograficzne, 54: 275–288.
Umowa między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską o ułatwieniach w wydawaniu wiz obywatelom Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskie, nr 22007A0517(01).
Umowa o zasadach małego ruchu granicznego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej (Dz.U. 2012, poz. 814).
Wenerski Ł. 2014. Mały ruch graniczny pisany cyrylicą. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Wenerski Ł., Kaźmierkiewicz P. 2013. Krajobraz pogranicza. Perspektywy i doświadczenia funkcjonowania małego ruchu granicznego z obwodem kaliningradzkim. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Zdanowicz M., Doliwa-Klepacka A. 2010. Możliwości liberalizacji reżimu wizowego w ramach współpracy państw w Partnerstwie Wschodnim. [W:] M. Zdanowicz, T. Dubowski, A. Piekutowska (red.), Partnerstwo Wschodnie: Wymiary realnej integracji. Oficyna Wydawnicza ASPRA JR, Warszawa, s. 142–157.
Żęgota K. 2014. Polityczne i prawnomiędzynarodowe uwarunkowania polsko-rosyjskiej umowy o małym ruchu granicznym. Przegląd Polityczny, 8: 213–227.