Słowa kluczowe
struktura użytkowania ziemi
użytki rolne
własność osób fizycznych niestanowiąca gospodarstw rolnych (do 1 ha)
aglomeracja poznańska
Jak cytować
Abstrakt
Głównym celem niniejszego opracowania jest identyfikacja i ocena zmian zachodzących w zasobach użytków rolnych obszarów wiejskich aglomeracji poznańskiej pod presją dynamicznie rozwijającego się na przełomie XX i XXI w. procesu urban sprawl. Analizie poddano również strukturę własnościową tych zasobów koncentrując się na przedstawieniu skali, dynamiki oraz przestrzennego zróżnicowania zmian w powierzchni użytków rolnych będących własnością prywatną, a niestanowiących gospodarstw rolnych. Podjęto także próbę wyróżnienia czynników determinujących ubytek użytków rolnych z gospodarstw rolnych.Bibliografia
Antrop M. 2004. Landscape change and urbanization process in Europe. Landscape and Urban Planning, 67(1–4): 9–26.
Alig R.J., Kline J.D., Lichtenstein M. 2004. Urbanization on the US landscape: looking ahead in the 21st century. Landscape and Urban Planning, 69: 219–234.
Banai R., DePriest T. 2014. Urban Sprawl: Definitions, Data, Methods of Measurement, and Environmental Consequences. Journal of Sustainability Education, 7 (http://www.jsedimensions.org/wordpress/content/urban-sprawl-definitions-data-methods-of-measurement-and-environmental-consequences_2014_12/).
Bański J. 2008. Strefa podmiejska – już nie miasto jeszcze nie wieś. [W:] A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 29–43.
Barnard C. 2000. Urbanization Affects a Large Share of Farmland. Agriculture and the Rural Economy, 10(2): 57–63.
Bhatta B. 2010. Analysis of Urban Growth and Sprawl from Remote Sensing Data. Springer-Verlag, Heidelberg.
Bhatta B., Saraswati S., Bandyopadhyay D. 2010. Urban sprawl measurement from remote sensing data. Applied Geography, 30(4): 731–740 (http://dx.doi.org/10.1016/j.apgeog.2010.02.002).
Falkowski J. 2009. Zagospodarowanie podmiejskiej przestrzeni geograficznej w Polsce. [W:] I. Jażdżewska (red.), Współczesne problemy przemian strukturalnych przestrzeni geograficznej. Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk, s. 217–232.
Głębocki B. 2008. Zmiany w strukturze własnościowej i użytkowania gruntów w Poznaniu i jego strefie podmiejskiej (1990–2007). [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 177–192.
Głębocki B., Kacprzak E. 2011. Zmiany użytkowania ziemi w aglomeracji poznańskiej w latach 1990–2007. [W:] E. Kacprzak, B. Maćkiewicz (red.), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 16: 41–60.
Głębocki B., Kacprzak E. 2012. Rolnictwo. [W:] Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego aglomeracji poznańskiej. CBM UAM, Poznań, s. 62–82.
Grabowski W. (red.) 2010. Transport w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej 4.
Hayden D. 2004. A Field Guide to Sprawl. W.W. Norton, New York.
Jankowiak J. 2005. Zmiany użytkowania ziemi w okresie transformacji gospodarki w Polsce. [W:] L. Ryszkowski, A. Kędziora (red.), Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN, Poznań, s. 115–125.
Johnson M. 2001. Environmental Impacts of Urban Sprawl: A Survey of the Literature and Proposed Research Agenda. Environment and Planning, 33: 717–735.
Kacprzak E. 2011. Warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w aglomeracji poznańskiej. [W:] E. Kacprzak, B. Maćkiewicz (red.), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 16: 12–26.
Kacprzak E., Głębocki B. 2010. Procesy urbanizacyjne w województwie wielkopolskim w latach 1990–2007. [W:] P. Szmielińska-Pietraszek, W. Szymańska (red.), Przemiany ilościowe i jakościowe w przestrzeni geograficznej. Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk, s. 151–177.
Kacprzak E., Maćkiewicz B. 2011. Wyłączenia użytków rolnych z produkcji rolniczej w powiecie poznańskim w latach 2000–2009. [W:] E. Kacprzak, B. Maćkiewicz (red), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 16: 61–70.
Kacprzak E., Maćkiewicz B. 2013. Farmland conversion and changes in the land-use pattern in the Poznań agglomeration over the years 2000–2009. Quaestiones Geographicae, 32(4): 91–102.
Kaczmarek T., 2008. Aglomeracja poznańska jako region badania i działania. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 15–36.
Kaczmarek L., Mikuła Ł. 2012. Zabudowa mieszkaniowa. [W:] Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego aglomeracji poznańskiej. CBM UAM, Poznań, s. 88–93.
Krasowicz S., Oleszek W., Horabik J., Dębicki R., Jankowiak J., Stuczyński T., Jadczyszyn J. 2011. Racjonalne gospodarowanie środowiskiem glebowym Polski. Polish Journal of Agronomy, 7: 43–58.
Lisowski A., Grochowski M. 2007. Procesy suburbanizacji.
Uwarunkowania, formy i konsekwencje. Opracowanie przygotowane na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa (www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/poziom.../Lisowski.pdf).
Maćkiewicz B. 2007. Rynek nieruchomości niezabudowanych w Poznaniu i powiecie poznańskim w latach 1995–2000. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 155.
Maćkiewicz B. 2008. Ceny nieruchomości niezabudowanych jako kryterium zmian funkcjonalno przestrzennych w aglomeracjach miejskich. Studia Obszarów Wiejskich, 13: 89–101.
Maćkiewicz B. 2010. Obrót gruntami w aglomeracji poznańskiej. [W:] M. Słupińska (red.), Innowacyjna metropolia konkurencyjny region, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geografica SocioOeconomica, 256: 189–201.
Maćkiewicz B. 2011. Obrót gruntami niezabudowanymi w aglomeracji poznańskiej w latach 1999–2009. [W:] E. Kacprzak, B. Maćkiewicz (red.), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej, Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 16: 71–70–89.
Maćkiewicz B. 2012. Rynek nieruchomości. [W:] T. Kaczmarek (red.), Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego aglomeracji poznańskiej, Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań, s. 82– 87.
Maćkiewicz B. 2016. Gospodarka gruntami. [W:] T. Kaczmarek, Ł. Mikuła (red.), Koncepcja kierunków rozwoju przestrzennego Metropolii Poznań, Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań, s. 171–179.
Maćkiewicz B., Kacprzak E. 2015. Policies of farmland use in the agglomeration of Poznań. Studia Regionalia, 41–42: 115–128.
Maćkiewicz B., Świderski A. 2004. Procesy suburbanizacyjne na obszarze powiatu poznańskiego w latach 1995–2000. [W:] J. Parysek (red.), Rozwój regionalny i lokalny w Polsce w latach 1995–2002. Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Poznań.
Maćkiewicz B., Świderski A. 2006. Zmiany cen gruntów rolnych w powiecie poznańskim w latach 1995–2000. [W]: B. Głębocki, E. Kacprzak (red.), Przemiany na obszarach wiejskich – sukcesy i niepowodzenia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 233–241.
Miasta jutra – wyzwania, wizje, rozwiązania. 2011. Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej, Komisja Europejska, Luksemburg (http://ec.europa.eu/regional_policy/conferences/ citiesoftomorrow/index_en.cfm).
Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków. 2015 (Dz.U. 2015 poz. 542) (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000542).
Parysek J.J. 2007. Urban development and urban governance. [W:] J. J Parysek, A. Toelle (red.), Urban development and urban governance. Quaestione Geographicae, 26 B: 7–14.
Parysek J.J. 2008. Procesy suburbanizacyjne w aglomeracji poznańskiej. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 71–90.
Parysek J.J., Wojtasiewicz L., Gruchman B. 2010. Wyzwania i kierunki rozwoju aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 4.
Raszeja E., Wilkaniec A., de Mezer E. 2010. Krajobraz i dziedzictwo kulturowe wsi w aglomeracji poznańskiej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Scorsone E.A. 2004. Rural Development and Urban Sprawl: Converging Interests or Opposing Sides?, Southern Rural Development Center, 7(1): 3–10
(http://www.greaterlansingurbanservice.org/documents/Rural%20Development%20Urban%20Sprawl.pdf).
Stuczyński T., Łopatka A. 2009. Prognoza przekształceń gruntów rolnych na cele związane z urbanizacją w perspektywie roku 2030. Studia i Raporty IUNG – PIB 14: 259–271.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 2015. Gmina Suchy Las. Cz. B (http://www.bip.suchylas.pl/115/studium-uwarunkowan-i-kierunkow-zagospodarowania-przestrzennego/).
Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego aglomeracji poznańskiej. 2012. CBM UAM, Poznań, s. 270.
Świderski A. 2007. Geoinformcyjne modele prognozowania użytkowania ziemi. Expol, P. Rybiński, J. Dąbek sp.j., Poznań.
Świderski A. 2008. Prognozowanie zmian użytkowania ziemi powiatu poznańskiego. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 193–206.
Urban Sprawl in Europe – The ignored challenge. 2006. Report No 10. European Environment Agency, Copenhagen (http://www.eea.europa.eu/publications/eea_report_2006_10).
Wilson B., Chakraborty A. 2013. The Environmental Impacts of Sprawl: Emergent Themes from the Past Decade of Planning Research. Sustainability, 5: 3302–3327.
Wytyczne dotyczące najlepszych praktyk w zakresie ograniczania, łagodzenia i kompensowania procesu zasklepiania gleby. 2012. Komisja Europejska, Luksemburg (http://ec.europa.eu/environment/soil/pdf/guidelines/pub/soil_pl.pdf).
Zasada I., Loebl W., Köstl M., Piorr A. 2013. Agriculture under human influence: a spatial analysis of farming systems and land use in european rural-urban-regions. Europ. Countrys., 1: 71–88.