Słowa kluczowe
ścieżka rozwoju
Saint-Étienne
Wałbrzych
Jak cytować
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie ścieżek powojennego rozwoju dwóch starych miast przemysłowych – Saint-Étienne we Francji oraz Wałbrzycha w Polsce, w oparciu o niektóre elementy koncepcji zależności od ścieżki (path dependence). W pierwszej części artykułu omówiono przemiany starych miast przemysłowych związane z upadkiem dominujących zakładów przemysłowych, w tym jego główne przyczyny i skutki, oraz rolę koncepcji zależności od ścieżki w wyjaśnianiu przebiegu i kierunku rozwoju tego typu miast. W drugiej części artykułu podjęto próbę chronologicznej analizy najważniejszych wydarzeń, wyborów i decyzji od zakończenia II wojny światowej, mających wpływ na przemiany tytułowych miast. Artykuł kończy podsumowanie, w którym dokonano porównania ścieżek rozwoju analizowanych miast.Bibliografia
Arthur B. 1994. Increasing Returns and Path Dependence in the Economy. University of Michigan Press, Ann Arbor.
Beauregard R.A. 2003. Voices of Decline. The Post-war Fate of US Cities. Routledge, London–New York.
Bontje M. 2004. Facing the challenge of shrinking cities in East Germany: the case of Leipzig. GeoJournal, 61(1): 13–21.
Bontje M., Musterd S. 2012. Understanding Shrinkage in European Regions. Built Environment, 38/2: 153–161.
Boschma R.A., Lambooy J.G. 1999. Evolutionary economics and economic geography. Journal of Evolutionary Economics, 9: 411–429.
Cunningham-Sabot E., Jaroszewska E., Fol S., Roth S., Stryjakiewicz T., Wiechmann T. 2010. Processus de decroissance urbaine. [W:] M. Baron, E. Cunningham-Sabot, C. Grasland, D. Riviere, G. Van Hamme (red.), Ville et regions europeennes en decroissance. Lavoisier, Paris, s. 187–212.
Cunningham-Sabot E., Roth H. 2014. Growth paradigm against urban shrinkage: a standardised fight? The cases of Glasgow (UK) and Saint-Etienne (France). [W:] K. Pallagst, T. Wiechmann, C. Martinez-Fernandez (red.), Shrinking cities – international perspectives and policy implications. Routledge, New York, s. 99–124.
David P.A. 2001. Path Dependence, Its Critics and the Quest for “Historical Economics. [W:] P. Garrouste, S. Ioannides (red.), Evolution and Path Dependence in Economic Ideas: Past and Present. Elgar, Cheltenham, s. 15–40.
Domański B. 2000. The impact of spatial and social qualities on the reproduction of local economic success: the case of the path dependent development of Gliwice. Studies in local and regional development. Prace Geograficzne, 106: 35–53.
Gajda M. 2010. Wałbrzych naznaczony węglem. Od etosu górnika do stygmatu bieda szybownika. [W:] K. Kamińska (red.), Miejskie wojny. Edukacyjne dyskursy przestrzeni. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław, s. 87–102.
Grabher G. 1993. The Weakness of Strong Ties: The Lock-in of Regional Development in the Ruhr Area. [W:] G. Grabher (red.), The Embedded Firm: On the Socioeconomics of Industrial Networks. Routledge, London, s. 255–277.
Gwosdz K. 2004. Ewolucja rangi miejscowości w konurbacji przemysłowej. Przypadek Górnego Śląska (1830–2000). Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Gwosdz K. 2014. Pomiędzy starą a nową ścieżką rozwojową. Mechanizmy ewolucji struktury gospodarczej i przestrzennej regionu tradycyjnego przemysłu na przykładzie konurbacji katowickiej po 1989 roku. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Haase A., Bernt M., Großmann K., Mykhnenko V., Rink D. 2013. Varieties of shrinkage in European cities. European Urban and Regional Studies, 12: 1–17.
Jaroszewska E. 2014. Wałbrzych – dziedzictwo przeszłości a wyzwania przyszłości. [W:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 102–114.
Jaroszewska E., Stryjakiewicz T. 2012. Urban shrinkage in Poland in the context of the development pathways of winners and losesr in the post-socialist transition. Referat na 32. Kongresie Międzynarodowej Unii Geograficznej „Down to Earth”, Kolonia (Niemcy), 26–30 sierpnia 2012.
Knox P.L., Pinch S. 2009. Urban social geography: an introduction. Pearson Education, London.
Kuciński K. 2008, Miasto w procesie dezindustrializacji. [W:] W. Morawski, A. Zawistowski (red.), Stare okręgi przemysłowe dylematy industrializacji i dezindustrializacji. SGH, Warszawa, s. 161–179.
Mahoney J. 2000. Path Dependence in Historical Sociology. Theory and Society, 29: 507–548.
Majer A. 2014. Odrodzenie miast. Wydawnictwo UŁ, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa–Łódź.
Oswalt P., Rieniets T. (red.) 2006. Atlas of Shrinking Cities. Hatje canz Verlag:, Ostfildern-Ruit.
Pacione M. 2009. Urban Geography: A Global Perspective. Third Edition. Routledge, New York.
Pallagst K. i in. (red.) 2009. The Future of Shrinking Cities – Problems, Patterns and Strategies of Urban Transformation in a Global Context. Center for Global Metropolitan Studies, UC Berkeley, Monograph Series.
Pallagst K., Wiechmann T., Martinez-Fernandez C. (red.) 2013. Shrinking Cities. International Perspectives and Policy Implications. Routledge Advances in Geography. Routledge, New York.
Parysek J.J. 2005. Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Plan Local d’Urbanisme de Saint-Etienne – Rapport de présentation – volume 1 (http://www.plu.saint-etienne.fr/PDF/2-RP_01.pdf; dostęp: sierpień 2015).
Power A., Plöger J., Winkler A. 2010. Phoenix Cities. The fall and rise of great industrial cities. Policy Press for Joseph Rowntree Foundation, Bristol.
Rakowski T. 2009. Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk.
Reckien D., Martinez-Fernandez C. 2011. Why do cities shrink? European Planning Studies, 9(8): 1375–1397.
Roth H., Cunningham-Sabot E. 2012. Shrinking Cities in the Growth Paradigm: Towards Standardised Regrowing Strategies? [W:] R. Ganser, R. Piro (red.), Parallel Patterns of Shrinking Cities and Urban Growth : Spatial Planning for Sustainable Development of City Regions and Rural Areas. Ashgate, London, s. 59–71.
Skiba L. (red.) 1997. Zagłębie węglowe w obliczu restrukturalizacji. Wydawnictwo Silesia, Wrocław.
Stanilov K. (red.) 2007. The PostSocialist City: Urban Form and Space Transformations in Central and Eastern Europe After Socialism. Springer, Dordrecht.
Stryjakiewicz T. 1999. Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji. Wyd. Naukowe UAM, Poznań.
Stryjakiewicz T. (red.) 2014. Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Stryjakiewicz T., Ciesiółka P., Jaroszewska E. 2012. Urban Shrinkage and the Post-Socialist Transformation: The Case of Poland. Built Environment, 38(2): 197–213.
Turok I., Mykhnenko V. 2007. The trajectories of European cities, 1960–2005. The International Journal of Urban Policy and Planning, 24(3): 165–182.
Urbański M. 2004. Restrukturyzacja gospodarki regionu wałbrzyskiego: instrumenty, cele, środki. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań (praca magisterska).
Węcławowicz G. 2013. Transnational development strategy for the post-socialist cities of Central Europe. Institute of Geography and Spatial Organisation, Polish Academy of Sciences, Warsaw.
Winkler A. 2007. Saint Etienne City report. CASEreport 40. London School of Economics and Political Science, London.
Strony internetowe
ANRU – Agence Nationale pour la Rénovation Urbaine, 2013, Fiche: SAINT-ETIENNE: Quartiers Sud-Est, Montreynaud, Crêt de Roc, Tarentaize-Beaubrun-Séverine (www.anru.fr; dostęp: czerwiec 2015).
GUS – Główny Urząd Statystyczny (www.stat.gov.pl; dostęp: czerwiec 2015).
INSEE – The National Institute of Statistics and Economic Studies (www.insee.fr; dostęp: czerwiec 2015).
Saint-Etienne Métropole (www.agglo-st-etienne.fr; dostęp: czerwiec 2015).
Urząd Miejski w Wałbrzychu (www.um.walbrzych.pl; dostęp: czerwiec 2015).