Abstract
The end of the First World War saw a rebirth of the Polish state, but with indeterminate borders. As a result of a conflict between Poland and Czechoslovakia about Cieszyn Silesia, in February 1919 this area, including the town of Cieszyn, was temporarily divided (its part on the left bank of the Olza went to Czechoslovakia). Similarly, after the Second World War the new Polish-German border ran along the Lusatian Nysa and Oder rivers. Also in this case several split towns were created (including Görlitz-Zgorzelec, Gubin-Guben, and Frankfurt on the Oder – Słubice). Besides, despite the strong dividing /separating function of the border, some of the towns with border crossings started to expand towards the state border (e.g. Kudowa-Zdrój and Nachod). After the political transformation of the late 1980s and early ‘90s, split and border towns experienced significant changes in their demographic structures as well as in their economies and services. Thus, they started developing various complementary functions (especially shopping and some services) for the residents of the other side of the border. Demographic changes are most readily visible in the German parts of the split towns, in which shrinkage has accelerated after the unification of Germany. This process involves, among other things, a heavy outflow of inhabitants, primarily young and better educated, to western lands and a steep slump in the total fertility rate. Still, the most important changes observed in the split towns over the last two decades have been consumer behaviour patterns determined, among other things, by differences in prices in the neighbouring states. They involve frequent crossings of the state border to buy goods and services cheaper than in the home town. The chief places intended to serve consumers from the other side of the border are mostly bazaars (on the Polish side) and a network of specialised service facilities.
References
Kaczmarek T. 2005. Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 390 p.
Kulczyńska K. 2006. Tereny powojskowe – nowe funkcje starych przestrzeni miejskich (przykład Słubic). in I. Jażdżewska (dir.), Nowe przestrzenie, ich organizacja i funkcje. XIX Konwersatorium wiedzy o mieście, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, pp. 141–151.
Kulczyńska K. 2010. The Gubin-Guben transborder urban complex as an arena of consumer behaviour. in Bulletin of Geography (socio-economic series), 14/2010, pp. 79-89.
Kulczyńska K. 2011. Nowe formy zagospodarowania przestrzeni miejskiej jako wyznacznik przemian społeczno-gospodarczych i sukcesji w miastach przygranicznych. in W. Gulczyński (dir.), Lokalne i regionalne problemy gospodarki przestrzennej. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Biznesu w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski, pp. 123–137.
Kulczyńska K., Matykowski R. 2008. Struktura przestrzenno-handlowa przygranicznego zespołu miejskiego Česky Těšin-Cieszyn. in D. Świątek, M. Bednarek, P. Siłka (dir.), Współczesne problemy badawcze geografii polskiej – geografia człowieka. Dokumentacja Geograficzna, 36, PAN IGiPZ i PTG, Warszawa, pp. 202–207.
Leszczycki S. 1970. Położenie geograficzne Polski. in S. Leszczycki (dir.), Zarys geografii ekonomicznej Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, pp. 7–22.
Lundén T. 2007. Border agglomerations In the Baltic area: obstacles and possibilities for local interaction. in Geographia Helvetica Jg. 62 2007/Heft 1, pp. 22–32.
Mackré Q. 2009. Géopolitique de Francfort-Sur-l’Oder/Słubice, ville-doublon sur une frontière en déconstruction. in L’Espace Politique 8/2009–2, http://espacepolitique.revues.org/index1348.html (le 22 avril 2013).
Matykowski R., Kulczyńska K., Tobolska A., Konecka-Szydłowska B. 1998. Polskie obszary przygraniczne w okresie transformacji. in J. J. Parysek i H. Rogacki (dir.), Przemiany społeczno-gospodarcze polski lat dziewięćdziesiątych. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, pp. 145–173.
Moraczewska A. 2008. Transformacja funkcji granic Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 297 p.
Olszewicz B. 1938. Obraz Polski dzisiejszej. Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa, 255 p.
Otremba T. 1997. Wyżyna Polska. O zachowaniu całości i niepodległości Polski. Wydawnictwo Regnum, Gdańsk, 608 p.
Sanguin A. 1983. L’architecture spatiale des frontières politiques, quelques réflections thèoretique á propos de l’exemple suisse. in Region Basiliensis, 24, pp. 1–10.
Tomala M. 2002. Zachodnia granica Polski po II wojnie światowej. Polska Fundacja Spraw Międzynarodowych, Warszawa, 278 p.
Waack Ch. 2000. Stadträume und Staatsgrenzen. Geteilte Grenzstädte des mittleren und östlichen Europa im Kontext lokaler Alltagswelten, nationaler Politik und supranationaler Anforderungen. Beiträge zur Regionalen Geographie 51, Leipzig, 236 p.