Znaczenie polityki regionalnej Unii Europejskiej w kształtowaniu środowiskowego wymiaru rozwoju zrównoważonego w Polsce

Abstract

Unia Europejska aspiruje do miana lidera zrównoważonego rozwoju, przeznaczając na ten cel znaczną ilość środków finansowych, dostępnych w przypadku Polski przede wszystkim w ramach funduszy unijnej polityki regionalnej (polityki spójności). W publikacji ujęto wyniki badań dotyczących znaczenia środków unijnych dla kształtowania środowiskowego wymiaru zrównoważonego rozwoju w Polsce w układzie sfer działalności gospodarczej, kluczowych dla środowiska przyrodniczego (np. energetyka, transport, gospodarka odpadami). Głównym celem badań była weryfikacja hipotezy: środki unijnej polityki regionalnej, w ramach jej interwencji środowiskowej, są wykorzystywane w Polsce w sposób wyraźnie wzmacniający pozytywne zmiany w stanie środowiska przyrodniczego. Realizacja tak postawionego celu obejmowała próbę rozwiązania dwóch problemów badawczych. Pierwszy z nich dotyczył trudności w identyfikacji poziomu oddziaływania polityki regionalnej UE. Można wprawdzie założyć, że ma ona wpływ na poziom ochrony środowiska przyrodniczego, ale już o wiele trudniej jest wskazać konkretny poziom tego wpływu i odseparować go od oddziaływania pozostałych czynników, takich jak np.: wykorzystanie innych funduszy na cele związane z ochroną środowiska, czy zmiana zachowań społecznych. Drugim problemem badawczym była kwestia słabej operacjonalizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju. Potrzeby w tym zakresie dotyczyły wypracowania podejścia metodologicznego, które pozwoliłoby badać i mierzyć relacje między prośrodowiskowymi zmianami gospodarczymi a ich skutkami obserwowanymi w stanie i jakości środowiska przyrodniczego.
Praca powstała w ramach realizacji projektu badawczego nr 2016/21/N/HS4/00075 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.