Abstract
The aim of the research was to present and evaluate the milk market in the Wielkopolska region against the background of the country in the years 2004–2020. In the study the production, stock, purchase, prices and consumption of milk in Wielkopolska region and Poland were analyzed. The analyses were based on data from the Central Statistical Office and the Institute of Agricultural and Food Economics – PIB in Warsaw. The article uses descriptive analysis supported by tabular and graphical presentation of data. Based on the study it was shown that after the integration of Poland with the EU, the production in Wielkopolska region increased by 73%, while the stock decreased by 0.61%. This trend is in line with the situation on the national milk market. The changes taking place on the milk market in the Wielkopolska region and in Poland are due to the concentration of dairy cows and the elimination from the market of farms with small-scale milk production.
References
Acosta A., Ihle R., Robles M. 2014. Spatial Price Transmission of Soaring Milk Prices From Global to Domestic Markets. Agribusiness. 30, 1.
BDL, GUS (https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica dostęp: 1.09.2021).
Bórawski P., Kowalska M. 2017. Zmiany w produkcji i konsumpcji mleka i produktów mleczarskich w Polsce na tle Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 17(XXXII), 3: 17-28.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2016 r. 2017. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2010 r. 2012. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2000 r. 2002. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Cieślik J. 2010. Produkcja i przetwórstwo mleka w regionie o rozdrobnionym rolnictwie (studium na przykładzie Małopolski). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rolniczego im Hugona Kołłątaja w Krakowie. 468, 345.
Czakowski D. 2013. Rynek mleka przed i po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Kierunki zmian. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15, 4: 94-99.
Domańska K. 2013. Konkurencyjność produkcji mleka w Polsce w ujęciu regionalnym. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15, 4: 105-111.
Dzun P. 2012. Regionalne zróżnicowanie zmian w chowie krów i produkcji mleka w Polsce w latach 1990-2010. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4: 84-99.
Fizyczne rozmiary produkcji zwierzęcej w 2004-2020. 2005-2021. Główny Urząd Statystyczny. Warszawa.
Food Foresight: Impact of COVID-19 on the agri-food sector in Central and Eastern Europe, EIT Food (https://www.eitfood.eu/food-foresight dostęp: 10.02.2021).
Głębocki B. 2005. Produkcja zwierzęca – rozwój i przestrzenne jej rozmieszczenie. [W:] B. Głębocki (red.), Struktura przestrzenna rolnictwa Polski u progu XXI wieku. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 219-309.
Golińska B., Czerwiński M., Goliński P. 2016. Produkcyjność użytków zielonych w Wielkopolsce w aspekcie zmian warunków pogodowych w ostatnim 30-leciu. Łąkarstwo w Polsce, 19: 95-107.
Hamulczuk M., Gędek S., Klimkowski C., Stańko S. 2011. Prognozowanie cen surowców rolnych z wykorzystaniem modeli szeregów czasowych, Program Wieloletni 2011-2014, 10. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB. Warszawa.
Hamulczuk M., Stańko S. 2009. Ekonomiczne skutki likwidacji kwot mlecznych w Unii Europejskiej – wyniki symulacji z wykorzystaniem modelu Agmemod. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4: 11-13.
https://pfhb.pl/aktualnosci/prognozy-na-2021-r (dostęp: 15.11.2021).
https://www.forummleczarskie.pl/WYWIADY/152/polska-izba-mleka-wyzwania-dla-branzy-mleczarskiej-ad-2021 (dostęp: 15.11.2021).
Ignatiuk S. 2013. Perspektywy rozwoju mleczarstwa regionu podlaskiego w kontekście Informacja o sytuacji na rynku mleka i produktów mlecznych. Biuro Analiz i Strategii. Wydawnictwo Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (https://www.kowr.gov.pl/uploads/pliki/analizy/miesieczne/KOWR_2020_MAJ_Informacja%20o%20sytuacji%20na%20rynku%20mleka.pdf dostęp: 15.11.2021).
Judzińska A., Łopaciuk W. 2012. Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej na zmiany w rolnictwie. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, 12-29.
Kołoszycz E. 2012. Zmienność cen mleka a profil ryzyka w gospodarstwach mlecznych. Roczniki Nauk Rolniczych. G, 99, 1: 81-82.
Kopiński J., Krasowicz S. 2013. Przyrodnicze i organizacyjno-ekonomiczne uwarunkowania konkurencyjności rolnictwa Lubelszczyzny. Studia Ekonomiczne i Regionalne, 6, 3: 69-82.
Kruk H. 2010. Przyrodnicza konkurencyjność regionów. Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
Litwińczuk Z., Grodzik H. 2014. Stan hodowli i chowu bydła w Polsce oraz czynniki warunkujące rozwój tego sektora. Przegląd Hodowlany, 6: 1-5.
Michna W. 2011. Dotychczasowe próby restrukturyzacji wsi i rolnictwa. [W:] W. Michna, K. Firlej, K. Wierzbicki (red.), Wybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej połowie XXI wieku. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 12-14.
Nosecka B., Pawlak K., Poczta W. 2011. Wybrane aspekty konkurencyjności rolnictwa. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Olszewska M. 2015. Produkcja mleka w Polsce na tle świata i krajów Unii Europejskiej. Wiadomości Zootechniczne, 53(3): 150-157.
Parzonko A. 2013. Globalne i lokalne uwarunkowania rozwoju produkcji mleka. Rozprawy Naukowe i Monografie, 426: 1-216.
Parzonko A., Bórawski P. 2021. Pozycja konkurencyjna polskich gospodarstw mlecznych w Unii Europejskiej. Stan uwarunkowania i przewidywania na przyszłość. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. Pietrzak M., Roman M. 2014. W poszukiwaniu wzorca przemian w sektorze mleczarskim – model liberalny czy interwencjonistyczny? [W:] R.W. Ciborowski i in. (red.), Gospodarka – Społeczeństwo – Finanse w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1989-2014. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Pietrzak M. 2012. Sektor przetwórstwa mleka w Polsce, przemiany, stan obecny i perspektywy. Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Ekonomiczne i organizacyjne uwarunkowania produkcji mleka i żywca wołowego na świecie, w Unii Europejskiej i w Polsce”, maszynopis, Warszawa.
Rasz H. 2009. Rynek mleka w latach 2004-2009. Analizy BAS, 16(24): 1-14.
Reklewski Z., Dymnicki E. 1998. Stan i perspektywy chowu i hodowli bydła w Polsce. [W:] H. Jasiorowski, T. Webb (red.), Materiały do restrukturyzacji produkcji zwierzęcej w Polsce. T. 1. Analiza sektora produkcji zwierzęcej w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2006-2020. 2007-2021. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Roman M. 2017. Uwarunkowania i kierunki zmian zasięgu geograficznego rynku mleka surowego w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013).
Seremak-Bulge J., Grochowska R., Szczepaniak I., Szajner P., Bułkowska M., Hryszko K. 2015. Ocena strat ponoszonych na poszczególnych etapach łańcucha mleczarskiego w Polsce. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Seremak-Bulge J., Hryszko K., Pieniążek K., Rembeza J., Szajner P., Świetlik K. 2005. Rozwój rynku mleczarskiego i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990-2005. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Szajner P. 2021. Rynek mleka. Stan i perspektywy maj/2021. Analizy Rynkowe, 60: 1-52. Szajner P. 1990-2020. Rynek mleka. Stan i perspektywy. Analizy Rynkowe: 1-59.
Szczepaniak I. 2014. Konkurencyjność polskiego przemysłu spożywczego na rynku transakcji międzynarodowych – wybrane elementy. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 16, 4: 281-287.
Szczepaniak I., Ambroziak Ł., Drożdż J. 2020. Wpływ pandemii COVID-19 na przetwórstwo spożywcze i eksport rolno-spożywczy Polski. (Impact of the COVID-19 pandemic on food processing and Polish agri-food exports). Ubezpieczenia w Rolnictwie – Materiały i Studia, 1(73): 117-139. DOI: 10.48058/urms/73.2020.3
Sznajder M. 1999. Ekonomia Mleczarstwa. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań. Śmigielska D. 2021. Rynek mleka I/2021. Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2012 r. 2013. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2010 r w województwie wielkopolskim. 2011. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2004 r. 2005. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 1999 r. 2000. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Waloch R., Wysocki F. 2007. Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczych surowców zwierzęcych i ich przetwórstwa. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań.
Wigier M., Kowalski A., Sikorska A. 2018. Analiza rynku rolno-spożywczego w Polsce wraz z rekomendacjami produktów, które mogą być przedmiotem obrotu handlowego na Platformie Żywnościowej – raport tematyczny nr 1. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa
Wigier M. 2012. Wpływ instrumentów WPR na polską gospodarkę żywnościową. [W:] A. Kowalski, M. Wigier, M. Dudek (red.), Konkurencyjność gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 82-83.
Wiza P.L. 2020. Znaczenie konkurencyjności produkcji mleka w ujęciu regionalnym na przykładzie wielkopolskich gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 52: 197-217. DOI: 10.14746/rrpr.2020.52.12