Keywords
Spatial development law
People’s Republic of Poland
Spatial development plans
How to Cite
Abstract
The paper analyses key theses expressed in the academic discussion on the spatial planning system in the period of the People’s Republic of Poland. Three periods were distinguished, within which publications were selected that referred most extensively to issues related to the spatial planning system, including the legal context of spatial planning. The focus was to the greatest extent on publications issued by the Bulletins and Studies of the Committee for National Spatial Planning of the Polish Academy of Sciences. It was proposed to extract the most relevant opinions, from the perspective of today’s discussion (but also a synthetic look at the changes in the spatial planning system in Poland). The indicated scientific theses were referred to contemporary times, and an attempt was made to answer the question to what extent and in what way they have remained up-to-date, and whether they can constitute a broader point of reference for contemporary analyses. Significant values of the discussions carried out during the distinguished period of time included: attempts to define the legal role of spatial development plans, recognition of the inefficiency of selected public administration bodies responsible for spatial planning, as well as definition and classification of the role of spatial conflicts in the spatial planning system, also translated into a discussion of legal solutions. It should be recognized that, especially in the framework of the issues identified above, the literature analyzed can and should still be an important point of reference, broadening the scope of the discussion.
References
Bar L. 1970. Badanie funkcji ustawy w dziedzinie socjalizacji terenów urbanistycznych. Instytut Nauk Prawnych PAN, Studia Prawnicze, 25: 17-31.
Chmielewski T. 1979. Miejsce, funkcja i zadania planów zagospodarowania przestrzennego województw w ogólnokrajowym systemie planowania. Biuletyn KPZK PAN, 106: 11-34.
Domański R. 1987. Teoria i metodologia w pracach Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN w dwudziestopięcioleciu 1958-1983. Biuletyn KPZK PAN, 135: 109-135.
Dziewoński K. 1974. Problem węzłowy „Podstawy przestrzennego zagospodarowania kraju”. Próba podsumowania wyników badawczych uzyskanych w latach 1971-1973. Biuletyn KPZK PAN, 84: 9-16.
Giedych R. 2021. Prawo a ochrona środowiska i przyrody w planowaniu przestrzennym. [W:] M. Nowak (red.), Rola prawa w systemie gospodarki przestrzennej. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 167-186.
Gruchman B. 1978. Bariery rozwoju w teoriach wzrostu regionalnego. Biuletyn KPZK PAN, 99: 12-21.
Grzeszczak J. 1979. Krytyczna analiza dyskusji nt. doskonalenia metod opracowywania planów przestrzennego zagospodarowania województw. Biuletyn KPZK PAN, 106: 227-250.
Izdebski H. 2021. Prawo w systemie gospodarowania przestrzenią – rola i granice. [W:] M. Nowak (red.), Rola prawa w systemie gospodarki przestrzennej. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 11-28.
Jałowiecki B. 1984. Decentralizacja, samorząd, organizacja terytorialna kraju. Doświadczenia francuskie. Biuletyn KPZK PAN, 125: 211-246. https://doi.org/10.2307/3968409 DOI: https://doi.org/10.2307/3968409
Jałowiecki B. 1987. Planowanie przestrzenne – w kierunku nowego paradygmatu. Biuletyn KPZK PAN, 134: 4-14.
Jędraszko A. 2005. Zagospodarowanie przestrzenne w Polsce – drogi i bezdroża regulacji ustawowych. Platan, Warszawa.
Kachniarz T. 1989. O aktualności planów. IGPiK. Maszynopis.
Kassenberg A., Rolewicz C. 1985. Przestrzenna diagnoza ochrony środowiska w Polsce. PWE, Warszawa.
Kochanowski M., Kołodziejski J. 1984. Koncepcja metodologii planowania regionalnego. PWE, Warszawa.
Kolipiński J. 1976. Kierunki badań gospodarki przestrzennej i rozwoju regionalnego. Biuletyn KPZK PAN, 90: 7-24.
Kołodziejski J. 1982. Realizacja celów w warunkach narastania konfliktów w gospodarce przestrzennej. Biuletyn KPZK PAN, 120: 7-51.
Kołodziejski J. 1987. Diagnoza stanu gospodarki przestrzennej Polski. Raport końcowy. PWE, Warszawa.
Kołodziejski J. 1987. Rola Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN w kształtowaniu podstaw polityki regionalnej. Biuletyn KPZK PAN, 135: 155-173.
Kołodziejski J. 1988. Podstawowe cele i cechy planowania przestrzennego a ochrona środowiska. Biuletyn KPZK PAN, 139: 74-123.
Kostrowicki J. 1971. Głos w dyskusji. Biuletyn KPZK, 66: 31-34.
Kot J., Markowski T. 1986. Analiza wybranych instrumentów polityki przestrzennej. Biuletyn KPZK PAN, 130: 103-124.
Kozłowski S. 1981. Wstępna ocena gospodarki zasobami przyrody. Biuletyn KPZK PAN, 116: 13-33.
Kozłowski S. 1983. Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej Polski. Ossolineum, Warszawa.
Kozłowski S. 1986. Problematyka przyrodnicza w planowaniu przestrzennym. [W:] S. Kozłowski (red.), Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego w planowaniu przestrzennym. PWE, Warszawa, s. 75-91.
Kowalewski A. 1990, Reforma systemu gospodarki przestrzennej w Polsce jest naszym obowiązkiem. Centralny Ośrodek Informacji Budownictwa, Warszawa.
Kowalewski A., Nowak M. 2018. Chaos przestrzenny i prawo. Uwarunkowania, procesy, skutki, rekomendacje. [W:] A. Kowalewski, T. Markowski, P. Śleszyński (red.), Studia nad chaosem przestrzennym. Studia KPZK PAN, 182, 1: 128-136.
Kukliński A. 1968. Działalność Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju w latach 1965-1966. Biuletyn KPZK PAN, 46: 132-144.
Kulesza M., Pańko W. 1986, Instrumenty polityki przestrzennej. Aspekt prawny. Biuletyn KPZK PAN, 130: 50-85.
Kulesza M., Rudnicki Z. 1976, Studia prawno-instytucjonalne nad zagospodarowaniem przestrzennym kraju. Biuletyn KPZK PAN, 93: 140-184.
Leszczycki S. 1961. Drugi rok pracy Komitetu oraz perspektywy jego dalszej działalności. Biuletyn KPZK PAN, 6/8: 1-20.
Leszczycki S. 1977. Geografia a planowanie przestrzenne i ochrona środowiska. PWN, Warszawa.
Leszczyński K. 1971. Głos w dyskusji. Biuletyn KPZK, 66: 45-48.
Lorens P. 2016. Trends and problems of contemporary urbanization processes in Poland. [W:] U. Altrock, S. Guntner, S. Huning, D. Peters (red.), Spatial planning and urban development in the new EU member states. From adjustment to reinvention. Routledge, London, New York, s. 1-18
Majda T. 2020. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – uwarunkowania i przykłady dobrych praktyk. [W:] M. Nowak (red.), Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej. Wolters Kluwer, Warszawa, s. 129-158.
Malisz B. 1971. Przedmowa do opracowania M. Małeckiego. Biuletyn KPZK PAN, 65: 115-120.
Malisz B. 1984. Podstawy gospodarki i polityki przestrzennej. Ossolineum, Warszawa.
Malisz B. 1984. Trzy wizje polskiej przestrzeni. Biuletyn KPZK PAN, 125: 6-45.
Małecki M. 1971. Współpraca w dziedzinie planowania przestrzennego regionów przygranicznych. Biuletyn KPZK PAN, 65: 121-174.
Markowski T. 2010. Planowanie przestrzenne i instrumenty jego realizacji w świetle teorii ułomnych rynków. [W:] P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek (red.), Zarządzanie rozwojem przestrzennym miast. Wydawnictwo Urbanista, Gdańsk, s. 28.
Mrzygłód T. 1971a. Głos w dyskusji. Biuletyn KPZK, 66: 35-37.
Mrzygłód T. 1971b. Przestrzenne zagospodarowanie Polski. PWE, Warszawa.
Nowak M. 2021. Wpływ orzeczeń sądów administracyjnych na ochronę ładu przestrzennego w lokalnym planowaniu przestrzennym. Studia z Polityki Publicznej, 8: 47-62. https://doi.org/10.33119/KSzPP/2021.2.3 DOI: https://doi.org/10.33119/KSzPP/2021.2.3
Nowak M., Śleszyński P. 2021. Standardy urbanistyczne w polityce przestrzennej. Analiza wybranych doświadczeń i propozycje. Samorząd Terytorialny, 7-8: 127-146.
Nowak M., Śleszyński P., Ostrowska A. 2020. Orzeczenia sądów administracyjnych w systemie gospodarki przestrzennej – perspektywa funkcjonalna i realizacyjna. Studium przypadku województwa mazowieckiego. Samorząd Terytorialny, 7-8: 109-128.
Nowakowski M. 2013. Sto lat planowania przestrzeni polskich miast (1910-2010). Oficyna Naukowa, Warszawa.
Odlanicki-Poczobutt A. 1971. Gospodarka terenami w miastach i osiedlach a planowanie przestrzenne. Biuletyn KPZK PAN, 66: 117-148.
Piotrowska L. 2021. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Ewolucja systemu. Novae Res, Warszawa.
Ostrowska A. 2017. Rozważania nad istnieniem i istotą wolności zabudowy - głos w dyskusji. Annales Universitatis Mariae Curie-Skodowska, G, 64, 1: 153-170. https://doi.org/10.17951/g.2017.64.1.153 DOI: https://doi.org/10.17951/g.2017.64.1.153
Pańko W. 1978. Własność gruntowa w planowej gospodarce przestrzennej. Studium prawne. Uniwersytet Śląski, Katowice.
Pietraszewski W. 1982. Zagadnienia kompleksowego programowania i realizacji inwestycji osiedlowych i miejskich. Biuletyn KPZK PAN, 121: 44-74.
Pietraszewski W. 1983. Podstawy informacyjne planowania przestrzennego. PWE, Warszawa.
Pietraszewski W. 1984. Diagnoza stanu gospodarki przestrzennej Polski. Wybrane problemy. Biuletyn KPZK PAN, 120: 141-215.
Pietraszewski W. 1985. Wartość przestrzeni w planowaniu. PWN, Warszawa.
Pietrzykowska T. 1971. Analiza podstawowych pojęć i definicji teorii gospodarki przestrzennej. Biuletyn KPZK PAN, 62: 197-244.
Pogodziński Z. 1977. Planowanie przestrzenne terenów wiejskich. PWN, Warszawa.
Regulski J. 1982. Ekonomika miasta. PWE, Warszawa.
Regulski J. 1985. Przestrzenne procesy rozwoju. [W:] J. Regulski (red.), Planowanie przestrzenne. PWE, Warszawa, s. 13-57.
Regulski J., Ptaszyńska M., Kaźmierska E. 1986. Instrumenty polityki przestrzennej. Założenia metodyczne i kierunki badań. Biuletyn KPZK PAN, 130: 8-34.
Richert W. 1979. Planowanie przestrzenne. PPWK, Warszawa.
Secomski K. 1961. Analiza procesów uprzemysłowienia i struktury przestrzennej przemysłu w Polsce Ludowej. Biuletyn KPZK PAN, 6/8: 21-46.
Secomski K. 1966. Podstawy planowania perspektywicznego. PWE, Warszawa.
Secomski K. 1971. Głos w dyskusji. Biuletyn KPZK, 66: 37-41.
Secomski K. 1972. Współczesne problemy i tendencje rozwojowe gospodarki przestrzennej. [W:] K. Secomski (red.), Elementy teorii planowania przestrzennego. PWN, Warszawa, s. 11-30.
Sosnowski P. 2021. Ochrona ładu przestrzennego w Polsce przed 2003 r. Przyczynek do wykładni historycznej. [W:] M. Nowak (red.), Ochrona ładu przestrzennego z perspektywy prawno-urbanistycznej. Wolters Kluwer, Warszawa, s. 66-103.
Śleszyński P., Kowalewski A., Markowski T., Legutko-Kobus P., Nowak M. 2020. The Contemporary Economic Costs of Spatial Chaos: Evidence from Poland. Land, 9(7): 214. https://doi.org/10.3390/land9070214 DOI: https://doi.org/10.3390/land9070214
Szlachta J. 1984. Diagnoza stanu gospodarki przestrzennej Polski. Uwagi i Wnioski, 125: 253-265.
Wrzosek A. 1971. Zagadnienia użytkowania przestrzeni kraju w okresie perspektywicznym. Biuletyn KPZK PAN, 66: 7-30.
Zachariasz I. 2015. Funkcje planu miejscowego. Biuletyn KPZK PAN, 257/258: 29-30.
License
Copyright (c) 2022 Maciej J. Nowak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.