Różnice w dotychczasowych badaniach nad przestrzenią miejską i wiejską – tematyka, skala opracowań, udział społeczeństwa
PDF

Słowa kluczowe

przestrzeń miejska
obszary wiejskie
zakres badań
udział społeczny

Jak cytować

Staszewska, S. (2024). Różnice w dotychczasowych badaniach nad przestrzenią miejską i wiejską – tematyka, skala opracowań, udział społeczeństwa. Rozwój Regionalny I Polityka Regionalna, 18(69), 235–262. https://doi.org/10.14746/rrpr.2024.69.14

Abstrakt

Celem artykułu jest wykazanie różnic pomiędzy tematyką i skalą badań nad obszarami miejskimi i wiejskimi od połowy XX w. do czasów współczesnych. Widoczne odmienne podejścia analityczne wynikały z dostępnych narzędzi badawczych, zainteresowań naukowców, potrzeb sfery społeczno-gospodarczej, a także możliwych do pozyskania danych statystycznych czy nawet wiedzy o potrzebach społeczności lokalnych. W rozwoju miast i wsi zmieniła się organizacja i zarządzanie tymi jednostkami, nastąpiło znaczące zaangażowanie społeczeństwa, które (kiedyś mniej świadome) obecnie chce brać udział w procesie planowania przestrzennego i strategicznego. Szczególny nacisk w artykule położono na współczesne różnice w spojrzeniu badaczy na rozwój przedmiotowych jednostek, które ukazano za pomocą opracowań realizowanych na terenach miejskich i wiejskich.

https://doi.org/10.14746/rrpr.2024.69.14
PDF

Bibliografia

Adamczewska-Wejhert H., Wejhert K. 1986. Małe miasta. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.

Bański J. (red.) 2004. Polska przestrzeń wiejska: procesy i perspektywy. Komisja Obszarów Wiejskich, 6. PTG, IGiPZ PAN.

Bański J. 2005. Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi. Studia Obszarów Wiejskich, 9. PTG, IGiPZ PAN, Warszawa.

Bański J. 2011. Wieś w badaniach geograficznych – ewaluacja badań i przegląd koncepcji obszaru wiejskiego. [W:] M. Halamska (red.), Wieś jako przedmiot badań naukowych. Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 29-44.

Bański J., Stola W. 2002. Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce. Studia Obszarów Wiejskich, 3. IGiPZ PAN, Warszawa.

Barthes R. 2002. Semiology and the Urban. [W:] N. Leach (red.), Rethinking Architecture: A Reader in Cultural Theory. Routledge, London-New York, s. 166-172.

Bauman Z. 1996. O ładzie co niszczy, i chaosie, który tworzy, czyli o polityce przestrzeni miejskiej. Studia Socjologiczne, 4.

Bauman Z. 2000. Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika. Biblioteka Myśli Współczesnej. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Beaujeu-Garnier J., Chabot G. 1971. Zarys geografii miast. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Bierwiaczonek K. 2016. Społeczne znaczenie miejskich przestrzeni publicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Boeri S. 2022. Urbania. O miastach przyszłości. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków.

Bogdanowicz P. 2005. Turystyka a świadomość ekologiczna. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Brol R. 1996. Procesy urbanizacji polskiej wsi. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Prace Naukowe AE im. O. Langego we Wrocławiu, 739.

Broniewski S. 1966. Ekonomiczne podstawy planowania wielkości miast. Arkady, Warszawa.

Broszkiewicz R. 1997. Podstawy gospodarki miejskiej. Akademia Ekonomiczna, Wrocław.

Broszkiewicz R., Korenik S., Szołek K. 2003. Integracja rozwoju aglomeracji miejskiej na przykładzie wrocławskiego obszaru metropolitalnego. Biuletyn KPZK PAN, 208.

Bujalski Sz. 2023. Recepta na lepszy klimat. Zdrowsze miasta dla chorującego świata. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków.

Bukowska-Floreńska I. (red.) 2004. Studia etnograficzne i antropologiczne. T. 8. Miasto – przestrzeń kontaktu kulturowego i społecznego. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Caldeira T. 2005. Fortified Enclaves: The new urban segregation. [W:] S. Low, Theorizing the City. Rutgers University Press, London, s. 83-110.

Celichowska A. 2021. Seryjny zabójca: Domek na Przedmieściach. Zjawisko rozlewania się miast (urban sprawl) jako źródło wielu groźnych przemian na świecie. [W:] A. Hyrlik, D. Dylewski, S. Traczyk, Miasta XXI wieku – wybrane zagadnienia. Łódź, s. 79-97.

Charles M.. 2019. Miasto szczęśliwe. Jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków.

Chojnicki Z. 1999. Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Churski P. 2020. Ewaluacja Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla rozwoju Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej. Ekspertyzy i Raporty WGSEiGP UAM, 5. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Ciesiółka P. (red.) 2017. Uwarunkowania i kierunki działań rewitalizacyjnych w Poznaniu. Ekspertyzy i Raporty IGSEiGP UAM, 1. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Ciok S. 1992. Urbanizacja wsi w strefie podmiejskiej Wrocławia. [W:] W. Misiak (red.), Miasta polskie w procesie przemian. Studia nad Wrocławiem i Oleśnicą, Acta Universitatis Wratislaviensis, Socjologia, 3. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Cloke P., Goodwin M. 1992. The Changing Function and Position of Rural Areas in Europe. [W:] P.P.P. Huigen, L.J. Paul, K. Volkers (red.), The Changing Function and Position of Rural Areas in Europe. Nederlandse Geografische Studies, 153. Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap/Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Rijksuniversiteit Utrecht.

Czarnecki A., Heffner K. 2003. Pozarolnicza działalność gospodarcza w strukturze funkcjonalnej wsi aglomeracji łódzkiej. Wieś i Rolnictwo, 1.

Czarnecki W. 1965. Planowanie miast i osiedli. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Czarny M. 2005. Przestrzenna ekspansja miasta – przegląd współczesnej tematyki badawczej. Biuletyn KPZK, 219: 157-173.

Czerny W. 1974. Miasto przyszłości (struktury osiedlenia). Polska 2000 – Miasto przyszłości, 1. PAN KBN Ossolineum, Wrocław.

Czyżewski A. 1987. Próba rejonizacji procesów urbanizacji wsi w Polsce. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2. PWN, Warszawa-Poznań.

Domański R. 1993. Gospodarka przestrzenna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Dutkowski M. 1995. Konflikty w gospodarowaniu dobrami środowiskowymi. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Dziadek S. 1991. Systemy transportowe ośrodków zurbanizowanych. Warszawa.

Dziegięć E. 1987. Przemiany osadnictwa wiejskiego pod wpływem turystyki i wypoczynku w świetle literatury. Acta Universitatis Lodziensis, Turyzm, 3. DOI: https://doi.org/10.18778/0860-1119.3.03

Dziewoński K. 1962. Procesy urbanizacyjne we współczesnej Polsce. Przegl. Geogr., 34, 3: 459-508.

Dziewoński K. 1990. Koncepcje i metody badawcze z dziedziny osadnictwa. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, Warszawa.

Erbel J. 2020. Poza własnością. W stronę udanej polityki mieszkaniowej. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków, s. 376.

Etzoni E. 2009. Prawo do prywatności kontra dobro wspólne. Respublica Nowa, 5(195): 44-45.

Frąckiewicz L. (red.) 2004. Wykluczenie. Rewitalizacja. Spójność społeczna. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.

Fritsch M. 1996. Turbulence and Growth in West Germany. A Comparison of Evidence by Regions and Industries. Review of Industrial Organization, 11(2): 231-251. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00157669

Geisler A. (red.) 2002. Rewitalizacja. Rehabilitacja. Restrukturyzacja. Odnowa miast. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej oddział w Krakowie, Kraków.

Ghirardo D. 1999. Kształtowanie nowego oblicza miasta. [W:] D. Ghirardo, Architektura po modernizmie. Przeł.: M. Motak, M.A. Urbańska. VIA, Toruń, s. 171-193.

Gorzelak G. 2002. Polskie regiony w procesie integracji europejskiej. Studia Regionalne i Lokalne, 2-3.

Gzell S. 2008. Miasto jako przedmiot badań urbanisty. [W:] B. Jałowiecki (red.), Miasto jako przedmiot badań naukowych w początkach XXI wieku. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Halamska M. 2007. Regionalne zróżnicowanie rozwoju wsi. [W:] G. Gorzelak (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Halamska M. 2009. Uwagi o naturze wiejskości i sposobach jej definiowania. [W:] G. Gorzelak, M. Szczepański, W. Ślęzak-Tazbir (red.), Człowiek-Miast-Region. Związki i interakcje. Księga Jubileuszowa profesora Bohdana Jałowieckiego. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, s. 123-136.

Hall E.T. 1997. Ukryty wymiar. Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa.

Hanner U. 2006. Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich. Przeł.: E. Klekot. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków.

Hansen O. 1974. Miasto przyszłości. Polska 2000 – Miasto przyszłości, 1. PAN KBN Ossolineum, Wrocław.

Harańczyk A. 1998. Miasta polskie w procesie globalizacji. PWN, Warszawa.

Harvey D. 2012. Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja. Tłum. A. Kowalczyk, W. Marzec, M. Mikulewicz, M. Szlinder. Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa.

Heffner K. 2002. Czynniki osadnicze wpływające na potencjał rozwojowy obszarów wiejskich. [W:] A. Rosner (red.), Wiejskie obszary kumulacji barier rozwojowych. IRWiR PAN, Warszawa.

Heffner K., Klemens B. (red.) 2016. Obszary wiejskie – wiejska przestrzeń i ludność, aktywność społeczna i przedsiębiorczość. Studia KPZK PAN, 167.

Helak M. 2019. Miasta dla młodych. Warszawa.

Hosey L., Bruntlett M., Bruntlett C. 2021a. Kształt zieleni. O estetyce, ekologii i projektowaniu. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków.

Hosey L., Bruntlett M., Bruntlett C. 2021b. Rowerowe miasto. Holenderski sposób na ożywienie miejskiej przestrzeni. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków.

Hryniewicz J.T. 2000. Endo- i egzogeniczne czynniki rozwoju gospodarczego gmin i regionów. Studia Regionalne i Lokalne, 2(2). Warszawa.

Hyrlik A., Dylewski D., Traczyk S. 2021. Miasta XXI wieku. ArchaeGraph Wydawnictwo Naukowe, Łódź.

Jackowiak B. 1999. Miasto jako układ ekologiczny. [W:] Kompendium wiedzy o ekologii. PWN, Warszawa-Poznań.

Jagielski A. 1977. Geografia ludności. PWN, Warszawa.

Jakóbczyk-Gryszkiewicz J. 1998. Przeobrażenia stref podmiejskich dużych miast, studium porównawcze strefy podmiejskiej Warszawy, Łodzi i Krakowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Jakubowicz E., Ciok S. 2003. Wybrane problemy układów bipolarnych w sieci osadniczej. Biuletyn KPZK PAN, 209. Warszawa, s. 59-73.

Jałowiecki B. 1972. Miasto i społeczne procesy urbanizacji. Śląski Instytut Nauk, Katowice, PWN, Warszawa-Kraków.

Jałowiecki B. 1983. Ocena stanu systemu osadniczego kraju. Biuletyn KPZK PAN, 123. Warszawa.

Jałowiecki B. 1993. Polityka restrukturyzacji regionów – doświadczenia europejskie. Studia Regionalne i Lokalne, 44.

Jałowiecki B. 1996. Społeczne wytwarzanie przestrzeni w okresie transformacji systemowej. Biuletyn KPZK PAN, 175. Nowe uwarunkowania rozwoju i kształtowania miast polskich, red. M. Kochanowski, Warszawa.

Jałowiecki B. 2005. Przestrzeń ludyczna – nowe obszary metropolii. Studia Regionalne i Lokalne, 3(21).

Jałowiecki B. 2007. Globalny świat metropolii. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.

Jałowiecki B., Szczepański M.S. 2006. Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Wyd. 2. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Jażdżewska I. 2003. Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni. XVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.

Jelonek A., Zborowski A. 1992. Wpływ zmian funkcji administracyjnych na rozwój ludnościowy i terytorialny miast w Polsce. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 17.

Jerczyński M. 1977. Funkcje i typy funkcjonalne miast. [W:] Statystyczna charakterystyka miast. Funkcje dominujące. Statystyka Polski. GUS, Wrocław.

Jewtuchowicz A. 2005. Terytorium i współczesne dylematy jego rozwoju. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Juchnowicz S. 1971. Śródmieścia polskich miast. Studia nad kształtowaniem i rozwojem centrów. Warszawa-Kraków-Gdańsk.

Kaczmarek S. 1999. Rewitalizacja a organizacja przestrzeni miejskich. [W:] Przestrzeń miejska, jej organizacja i przemiany. XII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Katedra Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Kaczmarek T. 1998. Zmiany struktury funkcjonalnej średnich miast w Polsce. [W:] T. Markowski, T. Marszał (red.), Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji. Biuletyn KPZK PAN, 182.

Kalinowski W. 1986. Rozwój miast w Polsce. [W:] W. Zin (red.), Zabytki architektury i urbanistyki w Polsce. T.1. Miasta historyczne. Arkady, Warszawa.

Kamieniecki K.. 2005. Rozprzestrzenianie się miast – współczesny problem niezależnie od kontroli zjawiska. [W:] K. Kamieniecki (red.), Raport. Miasto za miastem, 3. Instytut Rozwoju na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.

Kiełczewska-Zaleska M. 1972. Geografia osadnictwa. PWN, Warszawa.

Klasik A. (red.) 2003. Zarządzanie rozwojem lokalnym i regionalnym w kontekście integracji europejskiej. Biuletyn KPZK PAN, 208.

Kłodziński M. 2014. Przedsiębiorczość pozarolnicza na wsi w procesie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 1.

Kłodziński M., Rosner A. 1995. Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich a polityka regionalna. [W:] K. Duczkowska-Małysz, M. Kłodziński (red.), Polityka regionalna w rozwoju obszarów wiejskich. Warszawa.

Kołodziejczak A. (red.) 2021. Obszary wiejskie w zintegrowanym planowaniu rozwoju. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Kołodziejczak A. 2017. Koncepcja zintegrowanego rozwoju rolnictwa i wsi a wiejskie obszary funkcjonalne. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 37: 41-49.

Kołodziejczak A. 2021. Obszar wiejski – definicje, klasyfikacja, typologia [W:] A. Kołodziejczak, (red.), Obszary wiejskie w zintegrowanym rozwoju. Seria: Zintegrowane Planowanie Rozwoju. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, s. 9-22.

Kołodziejski J., Parteka T. 2001. Kształtowanie ładu przestrzennego w procesie transformacji ustrojowej III RP, KPZK PAN, Biuletyn, 193.

Kołsut B. (red.) 2018. Czynniki i kierunki rozwoju gminy Powidz. Ekspertyzy i Raporty IGSEiGP UAM, 2. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Kołsut B. i in. 2019. Społeczna strategia rozwoju gminy Murowana Goślina 2030. Ekspertyzy i Raporty WGSEiGP UAM, 4. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Kołsut B., Churski P., Ciesiółka P. 2021. Strategia rozwoju gminy Świebodzin 2030 – przykład nowej generacji strategii rozwoju lokalnego. Ekspertyzy i Raporty WGSEiGP UAM, 9.

Korcelli P. 1974. Teoria rozwoju struktury przestrzennej. PWN, Warszawa.

Korcelli P. 1987. Migracje i urbanizacja – współzależności, uwarunkowania, układy przestrzenne. Ekonomista, 1.

Korenik S., Szołek K. (red.) 2004. Konkurencyjność i potencjał rozwoju polskich metropolii – szanse i bariery. Biuletyn KPZK PAN, 214.

Kosiński W., Zieliński M. 2016. Urbanistyka krajobrazu i krajobraz urbanistyczny. Teoria, praktyka, edukacja. przestrzeń i FORMa, 25: 7-52. DOI: https://doi.org/10.21005/pif.2016.25.A-01

Kostrowicki J. 1952. O funkcjach miastotwórczych i typach funkcjonalnych miast. Przegląd Geograficzny, 24: 7-64

Kotarbiński A. 1967. Typologia miast do kierunkowego planowania przestrzennego sieci osadniczej.

Kotela Cz. 1975. Polska urbanistyka współczesna. Warszawa.

Koter M. 1994. Od fizjonomii do morfogenezy i morfologii porównawczej. Podstawowe zagadnienia teoretyczne morfologii miast. [W:] M. Koter, J. Tkocz (red.), Zagadnienia geografii historycznej osadnictwa w Polsce. UMK, UŁ, Toruń-Łódź.

Koziński S. 1974. Koncepcja zabudowy miasta. Arkady, Warszawa.

Kozłowski St. (red.) 2006. Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce. KUL, PAN, Białystok-Lublin-Warszawa.

Krzysztofik R., Dymitrow M. (red.) 2015. Degraded and Restuted Towns in Poland: Origins, Development, Problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg.

Kuciński K., Kudłacz T., Markowski T., Ziobrowski Z. 2002. Zintegrowany rozwój aglomeracji a konkurencyjność polskiej przestrzeni. Warszawa.

Kusiński W. 1991. Studia rozwoju urbanizacji w Polsce. Przegląd Geograficzny, 68, 3-4.

Lewicka M. 2008. Miasto jako przedmiot badań psychologii. [W:] B. Jałowiecki (red.), Miasto jako przedmiot badań naukowych w początkach XXI wieku. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Liszewski S. 1994. Studia nad strukturami przestrzennymi miast. [W:] Geografia osadnictwa i ludności w niepodległej Polsce lata 1918-1993. T. 2. Kierunki badań naukowych. PTG, Komisja Geografii Osadnictwa i Ludności, Łódź.

Liszewski S. 1997. Miasto w kręgu zainteresowań geografa. [W:] IX Konwersatorium Wiedzy o Mieście: Zróżnicowanie społeczne struktur przestrzennych dużych miast. Katedra Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź, s. 7-19.

Lorens P. 2005. Tematyzacja przestrzeni publicznej miasta. [W]: B. Jałowiecki, M.S. Szczepański, Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa. Wydawnictwo Scholar, Warszawa, s. 103-120.

Maik W. 1985. Charakterystyka strefy podmiejskiej w kategoriach funkcjonalnych. [W:] Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 5: 41-59.

Maik W. 1992. Podstawy geografii miast. UMK, Toruń.

Majer A. 2009. Współczesna urbanizacja, przemiany i szanse rozwoju miast. [W:] G. Gorzelak, M.S. Szczepański, W. Ślęzak-Tazbir (red.), Człowiek-Miasto-Region. Księga Jubileuszowa Profesora Bahdana Jałowieckiego. Wydawnictwo Scholar, Warszawa.

Majewski R., Staniszewski J., Czyżewski B. 2012. Specyfika pozarolniczej działalności gospodarczej na wsi w kontekście jej wsparcia ze środków UE. Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 5.

Malikowski M., Palak M., Halik J. 2015. Zmiany w przestrzeni współczesnych miast. Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.

Malisz B. 1966. Zarys teorii kształtowania układów osadniczych. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.

Malisz B. 1984. Podstawy gospodarki i polityki przestrzennej. Ossolineum, Wrocław.

Małachowicz E. 1982. Ochrona środowiska kulturowego. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

Markowski T. (red.) 2005. Planowanie i zarządzanie w obszarach metropolitalnych. KPZK PAN, Biul., 221.

Markowski T., Marszał T. (red.) 1998. Gospodarka przestrzenna miast polskich w okresie transformacji. Biuletyn KPZK PAN, 182.

Markowski T., Marszał T. 2003. Funkcje i zarządzanie obszarami metropolitalnymi. Samorząd Terytorialny, 7/8: 13.

Markowski T., Marszał T. 2006. Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe. KPZK PAN, Warszawa.

Markowski T., Stasiak A. (red.) 2007. Rola polskiej przestrzeni w integrującej się Europie. KPZK PAN, Biuletyn, 233.

Matczak P. 1996. Społeczne uwarunkowania eliminacji syndromu NIMBY. [W:] R. Cichocki (red.), Podmiotowość społeczności lokalnej. Poznań.

Matyjaszewicz J., Putkowski D. 1980. Zarys planowania przestrzennego. WSiP, Warszawa.

Mazur M., Bański J., Czapiewski K., Śleszyński P. 2015. Wiejskie obszary funkcjonalne – próba metodyczna wyznaczania ich obszarów i granic. Studia Obszarów Wiejskich, 37: 7-36. DOI: https://doi.org/10.7163/SOW.37.1

Mikołajewicz Z. 1972. Urbanizacja wsi w województwie opolskim (metoda i wyniki badań). Miasto, 3.

Mirecka M.A. 1995. Rehabilitacja osiedli mieszkaniowych z lat 1945/1970. Urbanistyka. Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe, Gdańsk.

Miszewska B. 1999. Rodzaje sukcesji funkcjonalnej w mieście na przykładzie Wrocławia. [W:] J. Słodczyk (red.), Społeczne, gospodarcze i przestrzenne przeobrażenia miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.

Mordwa S. 2013. Przestępczość i poczucie bezpieczeństwa w przestrzeni miasta. Przykład Łodzi. Łódź.

Mouffe Ch. 2015. Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie. Tłum. J. Erbel. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Niedźwiecka-Filipiak I. 2009. Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.

Ostrowski W. 1975 (wznow. 1980). Urbanistyka współczesna. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.

Pałka E. 2014. Wpływ środków unijnych na pobudzenie inicjatyw społeczności wiejskich obszarów opóźnionych w rozwoju. Przykład województwa świętokrzyskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN, 2/1.

Parteka T. 2005. Transformacja zdegradowanych struktur przestrzennych metropolii polskich. KPZK PAN, 223.

Parysek J.J. 2005. Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne – czynniki i uwarunkowania. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Parysek J.J. 1997. Podstawy gospodarki lokalnej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Parysek J.J. 2002. Metropolises and the processes of metropolisation. Geographia Polonica, 75, 1: 25-42.

Pęski W. 1999. Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.

Pietraszek E. 1978. Uwagi o aspektach i wskaźnikach urbanizacji wsi. [W:] J. Turowski (red.), Procesy urbanizacji kraju w okresie XXX-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wydawnictwo PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Pięcek B. 2001. Rozwój infrastruktury na wsi a warunki życia ludności wiejskiej. Raport z badań. Wieś i Rolnictwo, 1.

Piszczek E. 2006. Wiejskość jako pojęcie naukowo użyteczne. Roczniki Socjologii Wsi, 27.

Przesmycka E. 2014. Wooden Architecture in Small Town Planning in Lublin Region – State of Preserva on, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych/Teka Commission of Architecture. Urban Planning and Landscape Studies, 10/1: 33-40. DOI: https://doi.org/10.35784/teka.2546

Przesmycka E. 2021. Miasteczko polskie w XXI wieku. Wybrane problemy. Architektura Miasto Piękno, 1: 299-316. Politechnika Krakowska, Kraków.

Radziejowski J. 2002. Zrównoważone użytkowanie przestrzeni – wyzwanie dla urbanistów XXI wieku. [W:] K. Kamieniecki (red.), Miasto za miastem. Raport nr 2. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.

Rajman J. 1997. Strefa podmiejska – mechanizmy powstawania i przekształceń. Nowe problemy badawcze. [W:] A. Jackowski (red.), Geografia, człowiek, gospodarka. Instytut Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Regulski J. 1982. Ekonomika miasta. PWE, Warszawa.

Regulski J. 1986. Planowanie miast. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.

Rewers E. 2005. Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Universitas, Kraków.

Rosner A. 2005. Zróżnicowanie przestrzenne obszarów wiejskich w Polsce. [W:] A. Rosner (red.), Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich. IRWiR, Warszawa, s. 238-298.

Rykiel Z. 1999. Przemiany struktury społeczno-przestrzennej miasta polskiego a świadomość terytorialna mieszkańców. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 170. Wyd. Continuo, Wrocław.

Rykiel Z. 2002. Koncepcje i delimitacje wielkomiejskich form osadniczych w Polsce. [W:] I. Jażdżewska (red.), Współczesne formy osadnictwa miejskiego i ich przemiany. XV Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Katedra Geografii Miast i Turyzmu, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 9-20.

Sadik-Khan J., Solomonow S. 2017. Walka o ulice. Jak odzyskać miasto dla ludzi. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków, s. 368.

Sim D. 2020. Miasto życzliwe. Jak kształtować miasto z troską o wszystkich. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków, s. 276.

Skalski K. 1994. Partycypacja społeczna i partnerstwo w procesach rewitalizacji starych dzielnic miejskich. Krakowski Instytut Nieruchomości, Kraków.

Słodczyk J. 2004. Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.

Słodczyk J., Dembicka-Niemiec A. (red.) 2010. Funkcje miast jako czynnik kształtowania przestrzeni miejskiej. Studia Miejskie, 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.

Słodczyk J., Jakubczyk Z. (red.) 2002. Zarządzanie gospodarką miejską i prawne podstawy funkcjonowania miasta. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.

Słodczyk J., Rajchel D. (red.) 2006. Polityka zrównoważonego rozwoju oraz instrumenty zarządzania miastem. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.

Słodczyk J., Śmigielska M. (red.) 2008. Współczesne kierunki i wymiary procesów urbanizacji. Miasta w okresie przemian. Uniwersytet Opolski, Opole.

Sokołowski D. 2006. Funkcje centralne i hierarchia funkcjonalna miast w Polsce. Wyd. UMK, Toruń.

Sommer R., Sommer B. 2001. A Practical Guide to Behavioral Research: Tools and techniques. Oxford University Press, Oxford.

Stanny M. 2013. Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. IRWiR PAN, Warszawa.

Staszewska S. 2005. Architektoniczne przekształcenia zabudowy polskiej wsi. [W:] B. Głębocki, U. Kaczmarek (red.), Obszary sukcesu na polskiej wsi. Studia Obszarów Wiejskich, 8: 183-199. PTG, IGiPZ PAN, Warszawa.

Staszewska S. 2012. Przekształcenia urbanistyczne osiedli wiejskich strefy podmiejskiej dużego miasta. Barometr Regionalny, 4(30): 53-68. DOI: https://doi.org/10.56583/br.1169

Staszewska S. 2018. Przestrzenny rozwój obszarów wiejskich. Zasady kształtowania przestrzeni wsi wielkopolskiej. Ekspertyzy i Raporty IGSEiGP UAM, 3. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Staszewska S. 2020. Sołeckie Strategie Rozwoju podstawą zarządzania gminą Kobylin. Ekspertyzy i Raporty IGSEiGP UAM, 6. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Staszewska S. 2020. Wiejska przestrzeń publiczna – miejsca integracji społecznej, rekreacji i edukacji w gminie Kobylin. Ekspertyzy i Raporty WGSEiGP UAM, 7. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Staszewska S. 2021. Miejsca integracji społecznej gminy Szydłowo. Ekspertyzy i Raporty WGSEiGP UAM, 8. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.

Straszewicz L. 1985. Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje. [W:] Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 5: 7-16. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Sumień T. 1992. Forma miasta – kontekst i anatomia. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.

Szmidt B. 1981. Ład przestrzeni. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Szołek K. 2007. Obszary metropolitalne. Wyd. AE we Wrocławiu, Warszawa.

Walker P. 2018. Jak rowery mogą uratować świat. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków, s. 320.

Walker P. 2023. Ruch – cudowne lekarstwo. Dlaczego warto chodzić po mieście. Wyd. Wysoki Zamek, Kraków, s. 296.

Wallis A. 1977. Miasto i przestrzeń. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Węgleński J. 1974. Społeczne problemy małych miast. Ossolineum, Wrocław.

Wiśniewska M. 2007. Osadnictwo wiejskie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.

Wojtyra B. 2021. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne na obszarach wiejskich. [W:] A. Kołodziejczak (red.), Obszary wiejskie w zintegrowanym rozwoju. Seria: Zintegrowane Planowanie Rozwoju. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, s. 91-106.

Zachariasz I. 2011. Partycypacja w procesie planowania przestrzennego jako prawo podmiotowe. [W:] Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym. Konferencja Towarzystwa Urbanistów Polskich Oddziału w Warszawie oraz Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m. st. Warszawy. Towarzystwo Urbanistów Polskich, Oddział w Warszawie, Warszawa.

Zawadzka A.K. 2017. Ład nasz przestrzenny. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Zeidler-Janiszewska A. (red.) 1997. Pisanie miasta. Czytanie miasta. Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.

Ziobrowski Z. 1992. Mierniki jakości przestrzeni miejskiej. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Warszawa.

Ziółkowski J. 1964. Socjologia miasta. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.

Zipser T. 1974. Rola modeli symulacyjnych w przewidywaniu przyszłych struktur osadnictwa. [W:] Zjawiska komunikacyjne a modelowanie funkcjonowania obszarów zurbanizowanych. Prace Naukowe Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

Zipser T. 1983. Zasady planowania przestrzennego. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

Zuziak Z. 1996. Planowanie aktywizujące a struktura przestrzenna miast. Biuletyn KPZK PAN, 175.