Segregacja mobilności w ciągu życia mieszkańców Warszawy o niskim profilu społecznym i wysokiej segregacji – studium przypadku
PDF

Keywords

nierówności społeczne
segregacja społeczna
sprawiedliwa mobilność
segregacja mobilności
biografia
badania jakościowe

How to Cite

Grzegorczyk, A. (2024). Segregacja mobilności w ciągu życia mieszkańców Warszawy o niskim profilu społecznym i wysokiej segregacji – studium przypadku. Rozwój Regionalny I Polityka Regionalna, 18(68), 83–99. https://doi.org/10.14746/rrpr.2024.68.07

Abstract

Celem artykułu jest zdefiniowanie pojęcia segregacji mobilności w ciągu życia oraz określenie zakresu segregacji mobilności dwóch mieszkańców Warszawy charakteryzujących się niższym profilem społecznym, żyjących w homogenicznym środowisku społecznym. Mobilność stała się nowym wymiarem nierówności społecznych, który należy uwzględnić w badaniach nad segregacją społeczną w coraz bardziej spolaryzowanych miastach. Można ją badać metodami jakościowymi, które są komplementarne do ilościowych badań nad segregacją. W artykule segregacja mobilności analizowana jest na podstawie wywiadów biograficznych, z wykorzystaniem podejścia rekonstrukcyjno-interpretatywnego. Ta nowa metoda pozwala na badanie segregacji w ciągu życia w ujęciu holistycznym i na określenie doświadczenia segregacji poszczególnych mieszkańców. Badanie wykazało, że segregacja mobilności może zmieniać się w trakcie życia. Wskazano „okna zmiany”, kiedy zmieniają się formy i zakresy mobilności, co skutkuje zmianą miejsc regularnie odwiedzanych i profilu społecznego spotykanych w nich osób. Jednakże relacje te są złożone.

https://doi.org/10.14746/rrpr.2024.68.07
PDF

References

Atkinson R., Flint J. 2004. Fortress UK? Gated communities. The spatial revolt of the elites and time-space trajectories of segregation. Housing studies, 19, 6: 875-892. DOI: https://doi.org/10.1080/0267303042000293982

Dannemann T., Sotomayor-Gomez B., Samaniego H. 2018. The time geography of segregation during working hours. Royal Society Open Science, 5(10): 180-749. DOI: https://doi.org/10.1098/rsos.180749

Giroud M. 2016. Résider dans le même quartier, occuper la même ville ? Systèmes de lieux et pratiques urbaines des habitants d’Alcântra à Lisbonne. Méditerranée, 127: 69-79. DOI: https://doi.org/10.4000/mediterranee.8439

Golledge R.G., Stimson R.J. 1997. Spatial behaviour. Geographic perspective. Guilford Press.

Górczyńska M. 2014. Zmiany zróżnicowań społecznych i przestrzennych w wybranych dzielnicach Warszawy i aglomeracji paryskiej: Dynamika i aktorzy (Changes in social and spatial disparities in selected districts in Warsaw and Paris agglomeration. Dynamics and actors). IGiPZ PAN, Warszawa.

Grzegorczyk A. 2023. Segregacja mobilności w ujęciu biograficznym (Mobility segregation in a biographical perspective). Czasopismo Geograficzne, 94(2): 307-325. DOI: https://doi.org/10.12657/czageo-94-13

Grzegorczyk A., Jaczewska B., Jankel S., van Gielle Ruppe P., Gaboreau M. 2019. Polityka mieszkaniowa a segregacja społeczna. Przykład Warszawy, Berlina i Paryża (Housing policy and social segregation. Example of Warsaw, Berlin and Paris). WUW, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323538547

Grzegorczyk A., Jaczewska B. 2018. Residential segregation in Warsaw and its Metropolitan Area in the context of changing housing policy. European Spatial Research and Policy, 25, 1: 131-155. DOI: https://doi.org/10.18778/1231-1952.25.1.08

Hägerstrand T. 1970. What about people in regional science? Papers in Regional Science, 24: 6-21. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01936872

Hall M., Iceland J., Yi Y. 2019. Racial Separation at Home and Work: Segregation in Residential and Workplace Settings. Population Research and Policy Review, 38: 671-694. DOI: https://doi.org/10.1007/s11113-019-09510-9

Hannam K., Sheller M., Urry J. 2006. Editorial: Mobilities, Immobilities and Moorings. Mobilities, 1(1): 1-22. DOI: https://doi.org/10.1080/17450100500489189

Jaczewska B., Grzegorczyk A. 2017. Residential Segregation at the Local Level in Poland. Case Studies for Praga Północ, Włochy and Ursynów. Miscellanea Geographica-Regional Studies on Development, 21, 4: 1-11. DOI: https://doi.org/10.1515/mgrsd-2017-0032

Kaczmarek J. 2005. Podejście geobiograficzne w geografii społecznej. Zarys teorii i podstawy metodyczne (Geobiographical approach in social geography. An outline of the theory and methodological foundations). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

Lazendorf M. 2003. Mobility biographies. A new perspective for understanding travel behaviour, Conference paper: Moving through nets: The physical and social dimensions of travel. 10th International Conference on Travel Behaviour research. Lucerne. DOI: https://doi.org/10.2208/jscej.2003.744_163

Lee J.Y., Kwan M.-P. 2011. Visualisation of socio-spatial isolation based on human activity patterns and social networks in space-time. Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 102, 4: 468-485. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2010.00649.x

Le Roux G., Vallee J., Commenges H. 2017. Social segregation around the clock in the Paris region (France). Journal of Transport Geography, 59: 134-145. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2017.02.003

Maloutas T., Fujita K. (ed.). 2012. Residential Segregation in Comparative Perspective. Making Sense of Contextual Diversity. Ashgate. England.

Marcińczak Sz., Tammaru T., Novák J., Gentile M., Kovács Z., Temelová J., Valatka V., Kährik A., Szabó B. 2015. Patterns of Socioeconomic Segregation in the Capital Cities of Fast-Track Reforming Postsocialist Countries. Annals of the Association of American Geographers, 105 (1): 183-202. DOI: https://doi.org/10.1080/00045608.2014.968977

Marcińczak S., Musterd S., Stępniak M. 2011. Where the grass is greener: social segregation in three major Polish cities at the beginning of the 21st century. European Urban and Regional Studies, 19, 4: 383-403. DOI: https://doi.org/10.1177/0969776411428496

Massey D., Denton N. 1988. The Dimensions of Residential Segregation. Social Forces, 67, 2: 281-315. DOI: https://doi.org/10.1093/sf/67.2.281

McQuoid J., Dijst M. 2012. Bringing emotions to time geography: the case of mobilities of poverty. Journal of Transport Geography, 23: 26-34. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2012.03.019

Miles M.B., Huberman A.M. 2000. Analiza danych jakościowych (Qualitative data analysis). TransHumana, Białystok.

Müggenburg H., Busch Geertsema A., Lanzendorf M. 2015. Mobility biographies: a review of achievements and challenges of the mobility biographies approach and a framework for further research. Journal of Transport Geography, 46: 151-163. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2015.06.004

Musterd S., Marcińczak Sz., van Ham M., Tammaru T. 2017. Socioeconomic segregation in European capital cities. Increasing separation between poor and rich. Urban Geography, 38,7: 1062-1083. DOI: https://doi.org/10.1080/02723638.2016.1228371

Palmer J.R.B. 2013. Activity-Space Segregation: Understanding Social Divisions in Space and Time. PhD Thesis. Princeton University.

Rau H., Sattlegger L. 2018. Shared journeys, linked lives: a relational-biographical approach to mobility practices. Mobilities, 13, 1: 45-63. DOI: https://doi.org/10.1080/17450101.2017.1300453

Sarraiva M., Barros J. 2018. Dynamic segregation in London. Conference Paper: GISRUK 2018 – 26th GIScience Research UK Conference at Leicester. UK.

Sattlegger L., Rau H. 2016. Carelessness in a car-centric world: A reconstructive approach to qualitative mobility biographies research. Journal of Transport Geography, 53: 22-31. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2016.04.003

Sheller M. 2018. Theorising mobility justice. Tempo Social, 30(2):17-34. DOI: https://doi.org/10.11606/0103-2070.ts.2018.142763

Sheller M., Urry J. 2006. The new mobilities paradigm. Environment and Planning, A, 38: 207-226. DOI: https://doi.org/10.1068/a37268

Smętkowski M. 2009. Zróżnicowanie społeczno-przestrzenne Warszawy – inercja czy metamorfoza struktury miasta? Przegląd Geograficzny, 81, 4: 461-481. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2009.1.2

Tammaru T., Musterd S., van Ham M., Marcińczak S. 2016. A multi-factor approach to understanding socio-economic segregation in European capital cities. [In:] T. Tammaru, S. Marcińczak, M. van Ham, S. Musterd (eds.), Socio-economic segregation in European Capital Cities: East meets West. Routledge, London. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.2713024

The Global Social Mobility Report 2020. 2020. World Economic Forum, p. 5-12. DOI: https://doi.org/10.1016/S0969-4765(20)30026-6

Toomet O., Silm S., Saluveer E., Tammaru T., Ahas R. 2012. Copresence at places of residence, work and free-time (http://www.obs.ee/~siim/Segregation_domains.pdf).

Urry J. 2002. Mobility and proximity. Sociology. Sage Publications, 36(2): 255-274. DOI: https://doi.org/10.1177/0038038502036002002

Warzywoda-Kruszyńska W. 2011. Badania nad ekologią i dziedziczeniem biedy w wielkim mieście (Research on ecology and the inheritance of poverty in the big city). Wydawnictwo IFiS PAN. Warszawa.

Wong D.W.S., Shaw S.-L. 2011. Measuring segregation: an activity space approach. Journal of Geographical Systems, 13(2): 127-145. DOI: https://doi.org/10.1007/s10109-010-0112-x