Keywords
próg ekonomiczny zdrowia
COVID-19
regresja punktu połączenia
efekt netto zamożności
studia regionalne
How to Cite
Abstract
Związek dobrobytu i zdrowia nie jest jednoznaczny i stały. Rzeczywiście wyższy poziom zamożności wpływa na zdrowie jednostek i populacji na dwa przeciwstawne sposoby. Wzrost czynników ryzyka zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia niektórych chorób. I odwrotnie, lepsza opieka zdrowotna i świadomość zmniejszają ryzyko rozwoju tych chorób lub zwiększają prawdopodobień
stwo leczenia i wyleczenia. Dlatego ogólny wpływ na zdrowie lub „efekt netto” bogactwa (pozytywny lub negatywny) może być trudny do określenia. Co więcej, efekt ten może nie być stały dla różnych grup dochodowych. Stawiamy więc tezę, że może istnieć „punkt zamożności” zmieniający dominujący wpływ bogactwa (pozytywny/negatywny), który będziemy nazywać „progiem ekonomicznym zdrowia”.
Celem artykułu jest ocena i ilościowe określenie trudnego do uchwycenia ogólnego wpływu dobrobytu na występowanie i śmiertelność COVID-19. W szczególności staramy się oszacować zarówno efekt netto zamożności, jak i próg ekonomiczny zdrowia, stosując dedykowane narzędzie analityczne oparte na regresji punktowej i metodach prognozowania. Wykorzystujemy istniejącą ideę regresji punktu łączenia, aby stworzyć specyfikację, która modeluje związek między PKB a rozpowszechnieniem lub śmiertelnością i która może wykazywać niestałą monotoniczność. Następnie obliczamy wartość liczbową efektu netto zamożności poprzez ekstrapolację.
Nasze wyniki pokazują, że zachorowalność i śmiertelność z powodu COVID-19 rosną wraz z dobrobytem. Do pewnego poziomu PKB, im bogatszy kraj, tym większa częstość występowania. Po przekroczeniu tego progu liczba zachorowań stabilizuje się na bardzo wysokim poziomie, a śmiertelność spada wraz z zamożnością krajów. Okazało się, że kraje Europy Zachodniej i Północnej efektywnie wykorzystywały swoje bogactwo, znacznie zmniejszając śmiertelność. Niestety w krajach Europy Środkowej i Wschodniej efekt netto bogactwa był znikomy. Dlatego nawet przy stosunkowo wysokim poziomie dobrobytu w porównaniu z resztą świata rządy i systemy opieki zdrowotnej nie sprostały wyzwaniu.
References
Bilal M., Khan M.I., Nazir M.S., Ahmed I., Iqbal H.M.N. 2020. Coronaviruses and COVID-19 – Complications and Lessons Learned for the Future. Journal of Pure and Applied Microbiology,14 (suppl 1): 725-731. DOI: https://doi.org/10.22207/JPAM.14.SPL1.09
Danaei G., Singh G.M., Paciorek K.J., Lin J.K., Cowan M.J., Finucane M.M., Farzadfa F., Stevens G.A., Riley L.M., Lu, Y., Rao M., Ezzati M. 2013. The Global Cardiovascular Risk Transition: Associations of Four Metabolic Risk Factors with Macroeconomic Variables in 1980 and 2008. Circulation, 127: 1493-1502. DOI: https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.113.001470
Dyvesether S., Nordentoft M., Forman J., Erlangsen A. 2018. Joinpoint regression analysis of suicides in Denmark during 1980-2015. Danish Medical Journal, 65(4): 1-5.
Eurostat Database (https://ec.europa.eu/eurostat/data/database; accessed: 15.02.2021).
Farrell C. 2010. Mental Disorders. ABDO Publishing Company, North Mankato, Minnesota.
Hinkley D.V. 1971. Inference in Two-Phase Regression. Journal of the American Statistical Association, 66(336): 736-743. DOI: https://doi.org/10.1080/01621459.1971.10482337
Kampmark B. 2020. The pandemic surveillance state: an enduring legacy of COVID-19. Journal of Global Faultlines, 7, 1: 59-70. DOI: https://doi.org/10.13169/jglobfaul.7.1.0059
Kim D., Chen Z., Zhou L-F., Huang S-X. 2018. Air pollutants and early origins of respiratory diseases. Chronic Diseases and Translational Medicine, 4: 75-94. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cdtm.2018.03.003
Labarthe D. 2010. Epidemiology and Prevention of Cardiovascular Diseases: A Global Challenge. Jones & Bartlett Publishers, Sundbury, Massachusetts.
Li Z., Chen Y., Yang B., Song H., Chen W., Zhou H. 2021. Successful recovery of a patient with multiple myeloma from severe coronavirus disease 2019 (COVID-19) pneumonia during the first chemotherapy cycle: A case report. Experimental and Therapeutic Medicine, 4: 392. DOI: https://doi.org/10.3892/etm.2021.9823
Link K. 2007. Understanding New, Resurgent, and Resistant Diseases: How Man and Globalization Create and Spread Illness. Greenwood Publishing Group, Westport, London.
Manzoor S., Rehman R.A., Ijaz S., Paracha S., Rakha A. 2020. Novel coronavirus (2019-NCOV) outbreak: a mini review. Biomedica, 36 (COVID19-S2): 110-113. DOI: https://doi.org/10.51441/BioMedica//BioMedica/5-450
Mohamadi M., Fattahi N., Goodarzi A., Alizadeh-Khoei M., Miri S., Hekmat H., Bodaghabadi M., Nikkhah F.A. 2021. Comprehensive Review on COVID-19 Infection and Comorbidities of Various Organs. Acta Med. Iran., 59(1): 4-14. DOI: https://doi.org/10.18502/acta.v59i1.5396
Offer A. 2006. The Challenge of Affluence: Self-Control and Well-Being in the United States and Britain Since 1950. Oxford University Press, Oxford.
Olejnik A., Żółtaszek A. 2023. The net effect of wealth on health – Investigating noncommunicable diseases mortality in the context of regional affluence. PLoS ONE, 18(11): e0293887. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0293887
Read J.M., Bridgen J.R.E., Cummings D.A.T., Ho A., Jewell C.P. 2021. Novel coronavirus 2019-nCoV (COVID-19): early estimation of epidemiological parameters and epidemic size estimates. Phil. Trans. R. Soc. B, 376: 20200265. DOI: https://doi.org/10.1098/rstb.2020.0265
Rendana M., Idris W.M.R., Abdul Rahim S. 2021. Spatial distribution of COVID-19 cases, epidemic spread rate, spatial pattern, and its correlation with meteorological factors during the first to the second waves. Journal of Infection and Public Health, 14(10): 1340-1348. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jiph.2021.07.010
Smeester L., Yosim A.E., Fry R.C. 2015. Chemical hazards, from: Routledge Handbook of Water and Health. Routledge.
The World Bank Data (https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD; accessed: 1.07.2021).
Tomescu-Dumitrescu C., Mihai E.A. 2020. Statistical Analysis Of The Situation Determined By COVID 19 In Romania. Annals – Economy Series, Constantin Brancusi University, Faculty of Economics, 3: 5-12.
Vanitallie T.B. 2002. Stress: A risk factor for serious illness. Metabolism, 51, 6, B: 40-45. DOI: https://doi.org/10.1053/meta.2002.33191
WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard (https://covid19.who.int/table; accessed: 1.07.2021).
WHO COVID-19 policy briefs (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-policy-briefs; accessed: 22.10.2022).
WHO. 2020. Estimating mortality from COVID-19. Scientific brief (https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Sci-Brief-Mortality-2020.1; accessed: 22.10.2022).
WHO Factsheet for World Mental Health Day 2018. Regional Office for Europe. 2018. (https://www.who.int/mental_health/world-mental-health-day/2018/en/; accessed: 2.11.2019).
WHO Factsheet: Mental health: Fact sheet. Regional Office for Europe. 2019 (http://www.euro.who.int/en/health-topics/noncommunicable-diseases/mental-health/data-and-resources/fact-sheet-mental-health-2019; accessed: 2.11.2019).
WHO Report: Global action plan for the prevention and control of non-communicable diseases 2013-2020. 2013. World Health Organization, Geneva.
WHO Report: Climate change and human health: risks and responses. 2003 (https://www.who.int/globalchange/publications/climchange.pdf; accessed: 2.11.2019).
WHO Report: Improving mental health through integration with NCD management and prevention. Regional Office for Europe. 2019 (http://www.euro.who.int/en/health-topics/noncommunicable-diseases/mental-health/data-and-resources/infographic-improving-mental-health-through-integration-with-ncd-management-and-prevention-2019; accessed: 2.11.2019).
WHO. Unknown author. 2010. The weight of affluence. Bulletin of the World Health Organization, 88(2): 86-87. World Health Organization. DOI: https://doi.org/10.2471/BLT.10.020210
Wolf J., Prüss-Ustün A., Ivanov I., Mudgal S., Corvalán C., Bos R. et al. 2018. Preventing disease through a healthier and safer workplace. World Health Organization, Geneva.
License
Copyright (c) 2024 Agata Żółtaszek, Alicja Olejnik
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.