Abstract
The article aims to characterize the processes taking place in services in the Poznań agglomeration in the years 2009–2023. The objective is achieved by: 1) identifying general trends in the field of services in the agglomeration; (2) analysis of the structure of services in the agglomeration in the sections of the Polish Classification of Activities 2007; (3) characteristics of the main trends and directions of development of services in the agglomeration and in municipalities. The analysis of structural changes will be carried out based on the Polish classification of activities and data on the number of primary controllers in REGON published by the Central Statistical Office in BDL. Test results in the area of control services are controlled and taken into account. Dynamic development also applies to job placement, disposal, and social care. Alternatively, the share of services represented by trade and transport (from courier activities) is decreasing. Commercial activities include participation in services during the analyzed period covered by the reduction. Significant changes are also recorded in the spatial aspect of the agglomeration. The dynamic development of services is observed not only in the municipalities immediately adjacent to Poznań but also in areas of municipalities more specific than Poznań. Indicators of service controllers that reach numerical values in rural areas of the peripheral zone of the Poznań agglomeration (Poznań poviat).
References
Adamczyk R. 2013. Sektor usług w małych miastach strefy zewnętrznej aglomeracji górnośląskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 15: 61-76. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.15.04
Backer K., Desnoyers-James I., Moussiegt L. 2015. Manufacturing or Services – That is (not) the Question: The Role of Manufacturing and Services in OECD Economies. OECD Science, Technology and Industry Policy Papers, 19.
Barrett M., Davidson E., Prabhu J., Vargo S.L. 2015. Service innovation in the digital age: key contributions and future directions. MIS Quarterly, 39(1): 135-154. DOI: https://doi.org/10.25300/MISQ/2015/39:1.03
Bell D. 1973. The Coming of Post-Industrial Society: A Venture in Social Forecasting. Basic Books, New York.
Brezdeń P., Szmytkie R. 2017. Procesy koncentracji działalności przemysłowej w strefie podmiejskiej na przykładzie Dolnego Śląska. Stud. Ind. Geogr. Comm. Pol. Geogr. Soc., 31: 56-74. DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.312.4
Coombs R., Miles I. 2000. Innovation, measurement and services: the new problematique. [W:] J.S. Metcalfe, I. Miles (red.), Innovation Systems in the Service Economy. Measurement and Case Study Analysis. Kluwer Academic Publishers, Boston, s. 85-103. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4615-4425-8_5
De Bandt J. 1999. The Concept of Labour and Competence Requirements in a Service Economy. The Service Industries Journal, 19(1): 1-17. DOI: https://doi.org/10.1080/02642069900000001
Dominiak J. 2019. Nowoczesne usługi w ujęciu przestrzennym i ich rola w rozwoju społeczno-gospodarczym. Studia i Prace z Geografii, 71. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Dominiak J., Rachwał T. 2016. Chief development tendencies, structural changes and innovativeness of the industrial and service sectors in Poland. Quaestiones Geographicae, 35(4): 49-69. DOI: https://doi.org/10.1515/quageo-2016-0034
Dominiak J. 2022. Sektor usług w aglomeracji poznańskiej – zmiany w obliczu pandemii COVID-19. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 62: 31-45. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2022.62.03
Drejer I. 2003. Identifying innovation in surveys of services: a Schumpeterian perspective. Research Policy, 33, 3: 551-562. DOI: https://doi.org/10.1016/j.respol.2003.07.004
Feinstein C. 1999. Structural Change in the Developed Countries During the Twentieth Century. Oxford Review of Economic Policy, 15(4): 35-55. DOI: https://doi.org/10.1093/oxrep/15.4.35
Gallouj F. 2002. Innovation in the service economy. Edward Elgar, Cheltenham. DOI: https://doi.org/10.4337/9781843765370
Gallouj F., Weinstein O. 1997. Innovation in services. Research Policy, 26, 4-5: 537-556. DOI: https://doi.org/10.1016/S0048-7333(97)00030-9
Gallouj F., Windrum P. 2009. Services and services innovation. Journal of Evolutionary Economics, 19: 141-148. DOI: https://doi.org/10.1007/s00191-008-0123-7
Gawlikowska-Hueckel K. 2014. Polityka przemysłowa i spójności wobec planów reindustrializacji Unii Europejskiej. Wnioski dla Polski. Gospodarka Narodowa, 5: 53-80. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100879
Gershuny J.I. 1978. The self-service economy. New Universities Quarterly, 32: 50-66 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2273.1977.tb01167.x
Gwosdz K., Sobala-Gwosdz A., Hetmańczyk K. 2022. Cyfrowi przedsiębiorcy przemysłu 4.0 w przestrzeni Polski. Przegląd Geograficzny, 94(3): 327-349. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2022.3.3
Hauknes J. 1998. Services in Innovation, Innovation in Services. SI4S Final Report. STEP Group, Oslo.
Howells J. 2010. Services and innovation and service innovation: new theoretical directions. [W:] F. Gallouj, F. Djellal (red.), The Handbook of Innovation and Services: A Multi-Disciplinary Perspective. Eldward Elgar, Cheltenham, s. 68-83. DOI: https://doi.org/10.4337/9781849803304.00012
Howells J., Tether B. 2004. Innovation in Services: Issues at Stake and Trends. INNOStudies 2001: Lot 3 (ENTR-C/2001), ESRC Centre for Research on Innovation and Competition (CRIC), Institute of Innovation Research. University of Manchester, Manchester, England.
Kaczmarek T., Mikuła Ł., Bul R., Walaszek M., Wilk J. 2020. Między konkurencją a współpracą. Relacje miasto centralne-suburbia na przykładzie aglomeracji poznańskiej. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 50: 123-157. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2020.50.08
Kaliński J. (1995). Gospodarka Polski w latach 1944-1989. Przemiany strukturalne. PWE, Warszawa.
Kłosiński K. 2003. Sektor usług w Unii Europejskiej. [W:] Rynek i konsumpcja. Raporty z badań – rok 2005. Instytut Rynku Wewnętrznego i Konsumpcji, Warszawa, s. 203-212.
Kłosowski F. 2002a. Wybrane zagadnienia rozwoju usług w Polsce po 1989 r. Czasopismo Geograficzne, 4(73): 325-338.
Kłosowski F. 2002b. Możliwości rozwoju usług w Polsce. Wiadomości Statystyczne, 47(2): 46-55.
Kłosowski F. 2002c. Globalizacja usług w Polsce. [W:] B. Miszewska, M. Furmankiewicz (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Rozwój Regionalny i Lokalny a Proces Globalizacji, 6: 147-160.
Kłosowski F. 2006. Sektor usług w gospodarce regionu tradycyjnego w warunkach transformacji i restrukturyzacji. Przykład konurbacji katowickiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Mierniczak M. 2008. Ocena przemian strukturalnych gospodarki aglomeracji warszawskiej w latach 1995-2005 w świetle analizy przesunięć. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 87: 170-188.
Miles I. 2005. Innovation in Services. [W:] J. Fagerberg, D. Mowery, R.R. Nelson (red.), The Oxford Handbook of Innovation. Oxford University.
Naseer S., Khalid S., Parveen S., Abbass K., Song H., Achim 2023. COVID 19 outbreak: impact on global economy. Front Public Health. DOI: https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.1009393
Nazarczuk J., Cicha-Nazarczuk M., Szczepańska K. 2002. Wrażliwość polskiej gospodarki na zmiany wywołane pandemią COVID-19. Instytut Badań Gospodarczych, Toruń.
Niedzielski P., Rychlik K., Markiewicz J. 2008. Innowacyjność przedsiębiorstw sektora usług – nowe ścieżki rozwoju. Konkurencyjność, wiedza, innowacje: Polska na tle Europy i współczesnych wyzwań rozwojowych. UW, Warszawa.
Nowosielska E. 1994. Główne tendencje rozwojowe ostatniego dwudziestolecia i aktualne problemy badawcze. Zeszyty IGiPZ PAN, 22.
Nowosielska E. 2002. Sektor usług w aglomeracji warszawskiej w latach dziewięćdziesiątych. [W:] G. Węcławowicz (red.), Warszawa jako przedmiot badań w geografii społeczno-ekonomicznej. Prace Geograficzne,184: 195-227.
Peneder M., Kaniovski S., Dachs B. 2003. What Follows Tertiarisation? Structural Change and the Role of Knowledge-based Services. The Service Industries Journal, 23, 2: 47-66. DOI: https://doi.org/10.1080/02642060412331300882
Rachwał T., Dominiak J. 2022. Changes in industry and services sectors in Poland during the COVID-19 pandemic. Quaestiones Geographicae, 41(4): 41-56 DOI: https://doi.org/10.14746/quageo-2022-0040
Randhawa K., Scerri M. 2015. Service innovation: A review of the literature. [W:] R. Agarwal, W. Selen, G. Roos, R. Green (red.), The Handbook of Service Innovation. Springer London, London, s. 27-51. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4471-6590-3_2
Rogoziński K. 2004. Innowacyjność i nowa taksonomia usług. Wiadomości Statystyczne, 4: 43-55.
Szukalski S.M. 2001. Sektor usług w gospodarce niemieckiej. Hipotezy i empiryczna weryfikacja przekształceń strukturalnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Tether B.S. 2003. The sources and aims of innovation in services: variety between and within sectors. Economics of Innovation and New Technology, 12(6): 481-505. DOI: https://doi.org/10.1080/1043859022000029221
Ulbrych M. 2016. Serwicyzacja produkcji przemysłowej. Wnioski dla Polski. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 3(81). DOI: https://doi.org/10.18276/frfu.2016.81-22
Wodnicka M. 2021. Wpływ czwartej rewolucji przemysłowej na innowacyjność usług. Optimum. Economic Studies, 3(105): 48-59. DOI: https://doi.org/10.15290/oes.2021.03.105.04
Zajdel M. 2011. Trójsektorowa struktura gospodarcza w Polsce, jako miernik rozwoju (wybrane aspekty). Zesz. Nauk. Uniwersytetu Rzeszowskiego, seria Ekonomia, 18, 423, (www.ur.edu.pl).
License
Copyright (c) 2024 Joanna Dominiak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.