Abstract
Podstawowym celem artykułu jest przybliżenie dwóch wzajemnie powiązanych koncepcji istotnych z perspektywy zarządzania publicznego w ramach polityki wobec starzenia się społeczeństwa na poziomie lokalnym. Pierwsza koncepcja to „inteligentne miasta”, która dotyczy wykorzystania nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych do poprawy zarządzania miastami oraz dostarczania obywatelom innowacyjnych usług publicznych. Druga koncepcja to „miasta przyjazne starzeniu się”, która obejmuje optymalizację wszystkich funkcji miejskich do potrzeb wszystkich grup wiekowych oraz wykorzystanie szerokiego zaangażowania interesariuszy na rzecz poprawy jakości życia w okresie starości. Drugim celem jest wskazanie prób praktycznego wdrażania tych koncepcji w krajach Grupy Wyszehradzkiej, które w odróżnieniu od omawianych zazwyczaj w literaturze przykładów z Europy Zachodniej charakteryzują się nie tylko szybkim starzeniem się populacji, ale też niedostatkami infrastruktury. W podsumowaniu przybliżono wnioski z przeprowadzonej analizy oraz potencjalne dalsze kierunki badań.References
A.T. Kearney 2016. Global Cities 2016 (www.atkearney.com/documents/10192/8178456/Global+Cities+2016.pdf/8139cd44-c760-4a93-ad7d-11c5d347451a; dostęp: 20.07.2016).
Batty M., Axhausen K.W., Giannotti F., Pozdnoukhov A., Bazzani A., Wachowicz M., Ouzounis G., Portugali Y. 2012. Smart Cities of the Future, European Physical Journal-Special Topics, 214(1): 481–518.
Bendyk E., Kosieliński S., Krupis R., Rutkowski P. 2012. Potencjał Gdańska w zakresie inteligentnego miasta 2012. Instytut Mikromakro, Gdańsk.
Błędowski P. 2006. Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych. [W:] B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska (red.), Podstawy gerontologii społecznej. ASPRA-JR, Warszawa, s. 309–318.
Borys T. 2008. Jakość życia jako przedmiot pomiaru wskaźnikowego. [W:] T. Borys, P. Rogala (red.), Jakość życia na poziomie lokalnym – ujęcie wskaźnikowe. UNDP, Warszawa, s. 9–16.
Brenner S.W. 2007. Law in an Era of “Smart” Technology. Oxford University Press, New York.
Budżet obywatelski miasta Krakowa. 2016 (www.krakow.pl/budzet; dostęp: 20.07.2016).
Caragliu A., Del Bo C., Nijkamp P. 2011. Smart Cities in Europe. Journal of Urban Technology, 18(2): 65–82.
Cox E., Henderson G., Baker R. 2014. Silver Cities: Realising the Potential of Our Growing Older Population. IPPR North, Manchester.
DSP Hagibor. 2015 (www.dsphagibor.cz/cs/; dostęp: 1.09.2015).
European Commission. 2010. Europe 2020: A Strategy for Smart, Sustainable and Inclusive Growth. COM(2010)2020, Brussels.
European Commission. 2015. Growing the Silver Economy in Europe: Background Paper. European Commission, Brussels.
Gassmann O., Reepmeyer G. 2008. Universal Design – Innovations for All Ages. [W:] F. Kohlbacher, C. Herstatt (red.), The Silver Market Phenomenon: Business Opportunities in an Era of Demographic Change. Springer, Berlin, Heidelberg, s. 125–140.
Grundy E., Henretta J.C. 2006. Between Elderly Parents and Adult Children: a New Look at the Intergenerational Care Provided by the ‘Sandwich Generation’. Ageing and Society, 26(5): 707–722.
Giffinger R., Fertner C., Kramar H., Kalasek R., Pichler-Milanović N., Meijers E. 2007. Smart Cities: Ranking of European Medium-sized Cities. Centre of Regional Science, Vienna UT, Vienna.
IESE Business School. 2016. Cities in Motion Index 2016 (www.iese.edu/research/pdfs/ST-0396-E.pdf; dostęp: 20.07.2016).
Intelligent Community Forum. 2016. Awards (www.intelligentcommunity.org/awards; dostęp: 20.07.2016).
Karta Aktywnego Seniora. 2015 (www.seniorzy.bialystok.pl; dostęp: 1.09.2015).
Káčerová M., Ondačková J. 2015. The Process of Population Ageing in Countries of the Visegrad Group (V4). Erkunde, 69(1): 49–68.
Kaźmierczak T. 2011. Partycypacja publiczna: pojęcie, ramy teoretyczne. [W:] A. Olech (red.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 83–84.
Kirejczyk K., Brzeski W., Kozłowski E. 2015. Budownictwo senioralne w Polsce. Perspektywy rozwoju. REAS, Warszawa.
Klimczuk A. 2013. Kierunki rozwoju uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce. E-mentor, (51): 72–77.
Klimczuk A. 2015. Economic Foundations for Creative Ageing Policy. Vol. I. Context and Considerations. Palgrave Macmillan, New York, Basingstoke.
Kocianová R. 2013. Analysis and Comparison of Forms and Methods for the Education of Older Adults in the V4 Countries. Filozofická fakulta Univerzity Karlovy, Praha.
Krystoň M. 2011. Záujmové vzdelávanie dospelých. Teoretické východiská. Pedagogická fakulta. Univerzita Mateja Bela, Banská Bystrica.
Kwiecień K. 2012. Seniorzy mają swoją reprezentację w samorządzie. Oswiecimskie24.pl (https:// oswiecimskie24.pl / newsy,7568-powiat-oswiecim--seniorzy-maja-swoja-reprezentacje-w-samorzadzie; dostęp: 17.10.2015).
Liang H., Liang Y., Jian S. 2013. Building a Smart, Age-Friendly Community Community, Home Based Elder Care Information Platform. Intel Corporation (http:// www.intel.com / content/ dam/ www/ public/ us/ en/ documents/ case-studies/ building-smart-age-friendly-community-exec-summary.pdf; dostęp: 6.04.2015).
Maćkowicz J., Wnęk-Gozdek J. 2015. “It’s Never Too Late to Learn”– How Does the Polish U3A Change the Quality of Life for Seniors? Educational Gerontology. DOI:// 10.1080/ 03601277.2015.1085789.
Manville C., Cochrane G., Cave J., Millard J., Pederson J.K., Thaarup R.K. i in. 2014. Mapping Smart Cities in the EU. Publications Office of the European Union, Luxembourg.
MOPS. 2015. Bank Czasu Senior (http:// www.mops.czestochowa.pl / mops/ projekty-i-programy/ bank-czasu-seniora/ ; dostęp: 14.09.2015).
OECD. 2003. Ageing, Housing and Urban Development. OECD, Paris.
OECD. 2015. Ageing in Cities. OECD, Paris.
Pecuch M. 2015. O službu Senior expres je zájem (www.plzen.eu/obcan/aktuality/z-mesta/o-sluzbu-senior-expres-je-zajem.aspx; dostęp: 1.09.2015).
Perera C., Zaslavsky A., Christen P., Georgakopoulos D. 2014. Sensing as a Service Model for Smart Cities Supported by Internet of Things. Transactions on Emerging Telecommunications Technologies: 25(1): 81–93.
Portal komunalny. 2015. Inteligentne miasta (http:// portalkomunalny.pl / category/ aktualnosci/ inteligentne-miasta/; dostęp: 1.09.2015).
Rada Miasta Stołecznego Warszawy. 2013. Program Warszawa przyjazna seniorom na lata 2013–2020. Rada Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa.
Res Publica, Światowa Organizacja Zdrowia. 2014. Miasta Przyjazne Starzeniu: Przewodnik. Warszawa, Res Publica.
Šimon M., Mikešová R. (red.) 2014. Population Development and Policy in Shrinking Regions: the Case of Central Europe. Czech Academy of Sciences, Prague.
Spéder Z., Bálint L. 2013. Ageing in the Visegrad Countries: Selected Demographic and Sociological Aspects. [W:] Z. Széman (red.), Challenges of Ageing Societies in the Visegrad Countries. Hungarian Charity Service of the Order of Malta, Budapest, s. 17–31.
Starzyk K., Wiśnicka M. 2014. ZOOM na rady seniorów. Diagnoza funkcjonowania. Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”, Warszawa.
Steg H., Strese H., Loroff C., Hull J., Schmidt S. 2006. Europe is Facing a Demographic Challenge: Ambient Assisted Living Offers Solutions. Berlin.
Szarota Z. 2010. Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia na przykładzie Krakowa. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Széman Z. 2013. Elderly-friendly Housing Model: Results of an Action Research. [W:] Z. Széman (red.), Challenges of Ageing Societies in the Visegrad Countries. Hungarian Charity Service of the Order of Malta, Budapest, s. 130–137.
Szukalski P. 2014. Depopulacja dużych miast w Polsce. Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny, 7: 1–5.
Tomczyk Ł. 2015. Vzdělávání seniorů v oblasti nových médií. Asociace Institucí Vzdělávání Dospělých ČR, Praha.
Tomczyk Ł., Klimczuk A. 2015. Aging in the Social Space. The Association of Social Gerontologists, Kraków, Białystok.
UNDP 2013. World Population Prospects: The 2012 Revision. Vol. I. Comprehensive Tables. United Nations Population Division, New York.
Univerzita třetího věku na Univerzitě Palackého v Olomouci. 2015 (http:// u3v.upol.cz /; dostęp: 1.09.2015).
Weiser M., Brown J.S. 1996. Designing Calm Technology. PowerGrid Journal, 1(1): 75–85.
WHO. 2002. Active Ageing: A Policy Framework. WHO, Geneva.
WHO. 2007. Global Age-Friendly Cities: A Guide. WHO, Geneva.
WHO. 2015a. Age-friendly World (http:// agefriendlyworld.org; dostęp: 1.08.2015).
WHO. 2015b. Measuring the Age-friendliness of Cities: A Guide to Using Core Indicators. WHO Centre for Health Development, Kobe.
Zanella A., Bui N., Castellani A., Vangelista L., Zorzi M. 2014. Internet of Things for Smart Cities. Internet of Things Journal, IEEE: 1(1): 22–32.
Zrałek M. 2014. Tworzenie warunków sprzyjających aktywności ludzi starszych. [W:] Osoby starsze w przestrzeni życia społecznego. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, Katowice, s. 27–39