Słowa kluczowe
ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Metropolitalna Komisja Planistyczna
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie przebiegu procesu dostosowywania podstawowych dokumentów polityki przestrzennej gmin Metropolii Poznań (studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy) do regulacji prawnych wprowadzonych w 2015 r., do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz do wytycznych wynikających z „Koncepcji Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań” – pozaustawowego opracowania planistycznego w skali obszaru metropolitalnego, powstałego z inicjatywy samorządów lokalnych zrzeszonych w Stowarzyszeniu Metropolia Poznań. Podstawą badań empirycznych był zbiór kilkunastu projektów zmian studiów gminnych, przedłożonych w latach 2017–2018 do zaopiniowania przez Metropolitalną Komisję Planistyczną działającą przy zarządzie stowarzyszenia. W ramach analizy projektów szczególną uwagę poświęcono elementom kluczowym zarówno z punktu widzenia nowych regulacji prawnych, jak i metropolitalnej koncepcji rozwoju, tj. problemom prognozowania zapotrzebowania na tereny mieszkaniowe i produkcyjno-usługowe oraz bilansowania ich zasobów i wyznaczania konkretnych lokalizacji w studiach gminnych. Artykuł kończą wnioski i rekomendacje dotyczące wpływu działań podejmowanych na poziomie krajowym i metropolitalnym na politykę przestrzenną w skali lokalnej.Bibliografia
Albrechts L., Healey P., Kunzmann K. 2003. Strategic Spatial Planning and Regional Governance in Europe. Journal of the American Planning Association, 69: 113–129.
Allmendinger P., Haughton G. 2009. Soft spaces, fuzzy boundaries, and metagovernance: The new spatial planning in the Thames Gateway. Environment and Planning A, 41: 617–633.
Allmendinger P., Haughton G. 2010. Spatial planning, devolution, and new planning spaces. Environment and Planning C: Government and Policy, 28: 803–818.
Ewaluacja systemu realizacji instrumentu ZIT 2018. Raport końcowy. (https://www.ewaluacja.gov.pl/media/62252/RK_ewaluacja_ZIT_na_strone.pdf).
Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej. 2013. Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce.
Galland D. 2012. Is regional planning dead or just coping? The transformation of a state sociospatial project into growth-oriented strategies. Environment and Planning C, 30: 536–552.
Gorzym-Wilkowski W. 2011. Pół wieku ewolucji teorii i praktyki planowania przestrzennego w Polsce (1961–2010). [W:] M. Soja, A. Zborowski (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 193–204.
Harrison J. 2010. Networks of connectivity, territorial fragmentation, uneven development: The new politics of city-regionalism. Political Geography, 29(1): 17–27.
Harrison J. 2012. Life after Regions? The Evolution of City-regionalism in England. Regional Studies, 46: 9: 1243–1259.
Haughton G., Allmendinger P., Counsell D., Vigar G. 2010. The New Spatial Planning: Territorial Management with Soft Spaces and Fuzzy Boundaries. Routledge, London.
Haughton G., Allmendinger P., Oosterlynck S. 2013. Spaces of neoliberal experimentation: soft spaces, postpolitics, and neoliberal governmentality. Environment and Planning A, 45: 217–234.
Healey P., Khakee A., Motte A., Needham B. (red.) 1997. Making Strategic Spatial Plans: Innovation in Europe. UCL Press, London.
Herrschel T., Newman P. 2002. Governance of Europe’s City Regions. Planning, policy and politics. Routledge, London.
Hrelja R., Monios J., Rye T., Isaksson K., Scholten Ch. 2017. The interplay of formal and informal institutions between local and regional authorities when creating well-functioning public transport systems. International Journal of Sustainable Transportation, 11: 8: 611–622.
Janas K., Jarczewski W. (red.) 2017. Zarządzanie i współpraca w miejskich obszarach funkcjonalnych. Raport o stanie polskich miast. Obserwatorium Polityki Miejskiej IRM, Kraków.
Jessop B. 2016. Territory, Politics, Governance and Multispatial Metagovernance. Territory, Politics, Governance, 4(1): 8–32.
Kaczmarek T., Nowak J., Mikuła Ł., Wójcicki M. 2011. Założenia i proces budowy strategii rozwoju aglomeracji poznańskiej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kolipiński B. 2014. Planowanie przestrzenne w Polsce w minionym 25-leciu. Mazowsze Studia Regionalne, 15: 109–118.
Kolipiński B., Szulczewska B. 2010. Zmiany w systemie planowania przestrzennego w Polsce w latach 1994–2004. [W:] J. Radziejowski (red.), Planowanie przestrzenne. Wszechnica Polska. Zeszyty Naukowe, 2: 11–38.
Koncepcja kierunków rozwoju przestrzennego Metropolii Poznań 2016. Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (M.P. z 2012 r. poz. 252).
Lefèvre C. 1998. Metropolitan government and governance in western countries: a critical review. International Journal of Urban and Regional Research, 22(1): 9–25.
Mikuła Ł. 2011. Funkcjonowanie i integracja aglomeracji poznańskiej w opinii mieszkańców i polityków lokalnych. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Mikuła Ł. 2015. Planowanie metropolitalne w świetle aktualnych uwarunkowań prawnych. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 29: 107–116.
Mikuła Ł., Kaczmarek T. 2017. Metropolitan integration in Poland: the case of Poznań Metropolis. International Planning Studies, 22(1): 30–43.
Nadin V. 2007. The emergence of the spatial planning approach in England. Planning Practice and Research, 22: 1: 43–62.
New Urban Agenda 2017. United Nations Habitat III.
Olbrysz A., Koziński J. 2011. Raport o finansowych efektach polskiego systemu gospodarowania przestrzenią. Materiały z konferencji „Finansowe skutki polskiego systemu planowania przestrzennego” (http://www.finansewurbanizacji.pl).
Olesen K. 2012. Soft spaces as vehicles for neoliberal transformations of strategic spatial planning? Environment and Planning C, 30: 910–923.
Pettersson F., Frisk H. 2016. Soft space regional planning as an approach for integrated transport and land use planning in Sweden – challenges and ways forward. Urban, Planning and Transport Research, 4:1: 64–82.
Razin E. 2015. District plans in Israel: post-mortem? Environment and Planning C: Government and Policy, 33: 1246–1264.
Salet W., Thornley A., Kreukels A. (red.) 2003. Metropolitan Governance and Spatial Planning. Comparative Case Studies of European City-Regions. Spon Press, London.
Śleszyński P. 2015. Błędy polskiej polityki przestrzennej i krajobrazowej oraz propozycje ich naprawy. Problemy Ekologii Krajobrazu, 40: 27–44.
Śleszyński P. 2018a. Społeczno-ekonomiczne skutki chaosu przestrzennego dla osadnictwa i struktury funkcjonalnej terenów. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 182: 29–80.
Śleszyński P. 2018b. Potencjalne koszty odszkodowawcze związane z niewłaściwym planowaniem przestrzennym w gminach. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 182: 404–424.
Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego aglomeracji poznańskiej. 2012. Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań.
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 89, poz. 415 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1945).
Ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 379).
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r., poz. 1777).
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1890).
Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim (Dz.U. z 2017 r., poz. 730).
Walsh C., Jacuniak-Suda M., Knieling J., Othengrafen F. 2012. Soft spaces in spatial planning and governance: theoretical reflections and definitional issues. Proceedings of Regional Study Association European Conference.