Abstrakt
After the outbreak of the Great War, a discussion on the role of the school system in the reconstruction of the independent Polish state started in the Warsaw-based Stowarzyszenie Techników Polskich (Association of Polish Technicians). The research on the contents of Przegląd Techniczny (Technical Review), which was a magazine published by that organization, shows that the editors saw the relationship between professional education and industrial development of the state, free from restrictions imposed by the invaders, and, as a result, published notes and articles to convince the society about the need to educate teenagers in occupational schools. Thus, they informed the readers on the operation of schools of that type and various initiatives and forms of technical education and improvement, most of all in Warsaw. They also presented their own projects in that area. Supporting the organization of the technical education system, they proposed three-year lower occupational schools for professional education of workmen, secondary schools educating “intelligent technicians adapted to the needs of the industry”, and higher technical schools conferring a title of the engineer on their graduates.
Bibliografia
Źródła
Bryła W., Wyższe szkolnictwo techniczne w Ameryce Północnej, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 33-34; nr 35-36; nr 41-42; nr 45-46.
Chromiński W., Nadzwyczajny Zjazd Techników Polskich w Warszawie, PT, 1917, nr 19-20.
Chrzanowski W., Luźne uwagi o wykształceniu inżyniera mechanika, „Przegląd Techniczny” 1914, nr 18.
Chrzanowski W., Czynniki warunkujące rozwój naszego przemysłu, „Przegląd Techniczny” 1919, nr 49-52.
Dmochowski J., Warstwy społeczne wobec przemysłu, PT, 1915, nr 51-52.
F. K., Politechniki niemieckie i polskie przed r. 1900, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 9-10.
J. T-i, Kursa wieczorowe dla elektromonterów przy Muzeum Przemysłu i rolnictwa, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 47 i 48.
J. T-i, Kursa przygotowawcze dla elektromonterów przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, „Przegląd Techniczny” 1917, nr 43 i 44.
Kłos J., O wykształceniu i egzaminach architekta, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 15-16.
K. M., Popularyzacya wiedzy elektrotechnicznej. Odczyty popularne w Warszawie, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 17 i 18.
Kossuth S., Potrzeba uprzemysłowienia kraju i ogólne widoki rozwoju przemysłu na ziemiach polskich. Włókiennictwo, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 29-30.
Kucharzewski F., Szkoła Politechniczna Lwowska, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 1-2.
Kucharzewski F., Wykształcenie matematyczne inżynierów, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 19-20.
Kucharzewski F., Politechniki polskie wśród rozwoju tych szkół na zachodzie, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 19-20.
Krzyczkowski D., Szkoły przemysłowe. Szkic Organizacyi Zarządu szkolnictwa przemysłowego w przeszłem państwie polskiem, „Czasopismo Techniczne” 1918, nr 10.
Kurs techniki sanitarnej, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 33-34.
Kursa dla monterów elektrotechników w Sosnowcu, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 17 i 18.
Kursa zawodowe dla maszynistów, „Przegląd Techniczny” 1917, nr 47-48.
Kursy wieczorowe dla techników, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 37-38.
Orłowski S. (red.), Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej. TKN: Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych 1906-1916, Warszawa 1917.
Patschke S., Szkoły techniczne wyższe w związku z przygotowaniem techników przemysłowych, [w:] Pamiętnik Nadzwyczajnego Zjazdu Techników Polskich w Warszawie w roku 1917, red. W. Chromiński, Warszawa 1917.
Potrzeba uprzemysłowienia kraju i ogólne widoki rozwoju przemysłu na Ziemiach Polskich, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 51 i 52.
Program wykładów wieczornych dla techników na rok 1916/17 w Tow. Kursów Naukowych w Warszawie, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 39-40.
Program wykładów wieczornych dla techników na rok 1916/17 w Tow. Kursów Naukowych w Warszawie, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 47-48.
P. T., Otwarcie Politechniki w Warszawie, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 49-50.
Sikorski M., Średnie szkolnictwo elektrotechniczne, „Przegląd Techniczny” 1917, nr 31-32.
Tymowski J., Niższe szkolnictwo elektrotechniczne, „Przegląd Techniczny” 1917, nr 35 i 36.
Twardo S., Organizacya niższego szkolnictwa zawodowego w Królestwie Polskim w chwili odbudowy kraju i państwa, [w:] Pamiętnik Nadzwyczajnego Zjazdu Techników w Warszawie w roku 1917, red. W. Chromiński, Warszawa 1917.
Wykłady z techniki sanitarnej, „Przegląd Techniczny” 1915, nr 17-18.
Ze Szkoły Mechaniczno-Technicznej Wawelberga i Rotwanda, „Przegląd Techniczny” 1914, nr 31.
Ze Szkoły Mechaniczno-Technicznej Wawelberga i Rotwanda, „Przegląd Techniczny” 1916, nr 7-8.
Opracowania
Araszkiewicz F.W., Szkoła średnia ogólnokształcąca na ziemiach polskich w latach 1915-1918, Rozprawy z Dziejów Oświaty, 1967, 10.
Chwalba A., Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918, Kraków 2014.
Filipowicz F., Narodziny ruchu, [w:] Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905-1985, red. B. Grześ, Warszawa 1986.
Korzeniowski M., Wojna na Lubelszczyźnie w latach 1914-1915 w świetle wspomnień, Przegląd Wschodnioeuropejski, 2017, VIII, 2.
Kubiatowski J. (oprac.), Sylwetki profesorów Politechniki Warszawskiej. Leon Karasiński (1879-1945), http://bcpw.bg.pw.edu.pl/Content/842/sylw_prof_027.pdf
Mańkiewicz-Cudny E., 140 lat „Przeglądu Technicznego, Rocznik PTHT, 2006.
Miąso J., Szkolnictwo zawodowe w Królestwie Polskim w latach 1815-1915, Wrocław – Warszawa – Kraków 1966.
Piłatowicz J., Polskie czasopisma ogólnotechniczne przed i w okresie I wojny światowej, Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, 1990, 29, 3-4.
Piłatowicz J., Rola „Przeglądu Technicznego” w kształtowaniu poglądów środowiska technicznego w przełomowych okresach dziejów Polski, Rocznik I Polskiego Towarzystwa Historii Techniki, 1983-1998.
Sosnowski P., Dzieje Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego (1905-1919), Warszawa 1930.
Sroka S.T., Śliwiński Stanisław (1875-1950), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 50/4, Warszawa – Kraków 2016.
Szulkin M., Polski Związek Nauczycielski (1905-1917). Studium z dziejów postępowego ruchu nauczycielskiego w Polsce, Warszawa 1968.
Uzarowicz L., Szkoła Wawelberga i Rotwanda, [w:] Politechnika Warszawska 1915-1965, Warszawa 1965.
Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej 1795-1945, Warszawa 1987.