Abstrakt
The aim of the article is to show how pride arises in teachers’ work and students’ learning process. Therefore, school and the education process will be shown through the prism of emergence of one social emotion: pride. In contrast, in some cases, pride is juxtaposed with another social emotion—shame. The emphasis will be placed on pride as the emotion which refers to the diagnosis of social bond and leads to experiencing other emotions such as joy, happiness, satisfaction, etc. It is assumed that frequent experiencing of pride leads to increased self-esteem. I will refer to the concept of Theodore D. Kemper, i.e. a theoretical frame which assumes that emotions arise on the basis of social relations and pride is a result of satisfaction emerging due to the growth of our status. I will moreover invoke the theory of Thomas Scheff, who indicates e.g. that pride as an emotion customizes our behaviors without supervision and control. From a sociological perspective and under an interpretative approach, pride will be treated as a social emotion. The article sums up reflections based on qualitative research conducted by the author in the years 2006-2014.
Bibliografia
Charmaz K., Constructing Grounded Theory: A Practical Guide Through Qualitative Analysis,
Sage, London – Thousand Oaks – New Delhi 2006.
Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Deegan M.J., The Chicago School of Ethnography, [w:] Handbook of Ethnography, red. P. Atkinson, A. Coffey, S. Delamont, J. Lofland, L. Lofland, Sage, Thousand Oaks 2001.
Doktór K., Przedsiębiorstwo przemysłowe. Studium socjologiczne Zakładów Przemysłu Metalowego „Cegielski”, Książka i Wiedza, Warszawa 1964.
Dolata R., Sitek M., Egzaminy zewnętrzne w polityce i praktyce edukacyjnej. Raport o stanie edukacji 2014, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2015.
Festinger L., A theory of social comparison processes, Human Relations, 1954, 7.
Glaser B.G., Strauss A.L., The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, Aldine, Chicago 1967.
Glaser B.G., Strauss A.L., Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2009.
Goffman E., Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych
instytucji totalnych, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2011.
Goleman D., Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina, Poznań 1997.
Gorzko M., Procedury i emergencja. O metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008.
Hammersley M., Atkinson P., Ethnography: Principles in Practice, Taylor and Francis Group,
New York 2007.
Hofstede G., Kultury i organizacje, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000.
Kemper T., A Social Interactional Theory of Emotions, Wiley, New York 1978.
Kemper T., How many emotions are there? Wedding the social and autonomic components, American Journal of Sociology, 1987, 93, s. 263-289.
Kemper T., Predicting Emotions from Social Relations, Social Psychology Quarterly, 1991, 54.
Kemper T., Modele społeczne w wyjaśnianiu emocji, [w:] Psychologia emocji, red. M. Lewis,
J.M. Haviland-Jones, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Kemper T., Power, status, and emotions, [w:] Emotions a social science reader, red. M. Greco,
P. Stenner, Routledge Taylor and Francis Group, London – New York 2008.
Konecki K., W japońskiej fabryce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1992.
Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Konecki K., Pawłowska B. (red.), Emocje w życiu codziennym. Analiza kulturowych, społecznych i organizacyjnych uwarunkowań ujawniania i kierowania emocjami, Wydawnictwo
Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.
Lutyński J., Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1994.
Pawłowska B., Emocje społeczne w pracy nauczyciela i przedstawiciela handlowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
Pawłowska B., Emocje społeczne w teorii Theodore’a Kempera, [w:] Emocje w życiu codziennym.
Analiza kulturowych, społecznych i organizacyjnych uwarunkowań ujawniania i kierowania
emocjami, red. K. Konecki, B. Pawłowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego,
Łódź 2014.
Przybyłowska I., Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych, Przegląd Socjologiczny, 1978, XXX.
Raport o stanie edukacji 2014 – Egzaminy zewnętrzne w polityce i praktyce edukacyjnej, red.
R. Dolata, M. Sitek, IBE, Warszawa 2015.
Robert Ch., Probst T., Martocchio J., Drasgow F., Lawler J., Empowerment and Continuous
Improvement in the United States, Mexico, Poland, and India: Predicting Fit on the Basis
of the Dimensions of Power Distance and Individualism, Journal of Applied Psychology,
2000, 85, 5.
Scheff T., Shame and Conformity: The Deference Emotion System, American Sociological Review, 1988, 53.
Scheff T., Microsociology. Discurse, emotion, and social structure, University of Chicago Press,
Chicago 1990.
Scheff T., Shame and the social bond, and human reality, Cambridge University Press, New
York 2000.
Scheff T., Shame and self in society, Symbolic Interaction, 2003, 26.
Stets J., Identity Theory and Emotions, [w:] Handbook of the Sociology of Emotions, red. J.E. Stets,
J.H. Turner, Springer, New York 2006.
Strauss A.L., Corbin J., Grounded Theory in Practice, Sage, Thousand Oaks 1997.
Strongman K., The psychology of emotions. Fifth edition. From everyday life to theory, Wiley,
Chichester 2003.
Turner J., Stets J., Socjologia emocji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.