Abstrakt
Michał Friedländer (1894-1942/1943?), a doctor of law by education, left his profession very quickly after his studies in Vienna. At the beginning, he conducted intensive educational project in Borysław and then, having moved to Krakow, became a teacher of German and induction to philosophy in the Private Co-Educational Gymnasium of the Jewish Society of Elementary and Secondary Schools [Żydowskie Towarzystwo Szkoły Ludowej i Średniej]. At the same time, he started cooperating with Polish and Jewish pedagogical and social magazines, where he published works dedicated mainly to the didactics of teaching modern languages and the education of children and teenagers. He was also the author of separate volumes and brochures dedicated to those issues. He sometimes also wrote about co-education, reading of children and teenagers, past and modern school reformers, and schools opened abroad as a result of new tendencies in education. He published information on functioning of out-of-school education in various European countries and held radio lectures, organized by the Ministry of Education, on the main assumptions of “new pedagogy”. Although he did not create new theories, his greatest services consisted in propagating thoughts and solutions resulting from various “new education” tendencies. He was probably one of few people in those years who consistently introduced teachers and educators to foreign reformist pedagogical ideas.
Bibliografia
Ci którzy odeszli, „Głos Nauczycielski” 1945, nr 2.IV Sprawozdanie kierownictwa Gimnazjum Koedukacyjnego Typu Humanistycznego i czterokla-sowej Szkoły Powszechnej Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie za rok szk. 1931-32, Kraków 1932.
Hebbel F.Ch., Agnes Bernauer: ein deutsches Trauerspiel in 5 Akten, wydał oraz wstępem, posłowiem i przypisami zaopatrzył M. Friedländer, Lwów – Warszawa 1933.Friedländer M., Adolf Bohlen, Neusprachlicher,
Leipzig, 1930, Mk 8; P. Hartig u. H.Strohmeyer, Moderner neusprachlicher Unterricht. Pläne Beispiele Und Vorschläge für Praxis, Braunschweig 1930, „Neofilolog” 1931, z. 1.
Friedländer M., Centralny Instytut Wychowania i Nauczania w Niemczech, „Miesięcznik Pedagogiczny” 1928, nr 6-7.
Friedländer M., Deutsche Literatur, Leipzig 1930, Mk 8,50, „Neofilolog” 1930, z. 4.
Friedländer M., Dr Walter Borkowsky,Die deutsche Romantic. („Führer zur deutschen Dich-tung”. 5. Heft). Nakł. Ferd. Hirt, Breslau 1929, str. 182, Mk 4.50, „Neofilolog” 1930, z. 3.
Friedländer M., Dr. W. Hofstaetter und Dr. F. Panze, Grundzüge der Deutschkunde 2Bände (I. Band, 259 Seiten 1925, II Band, 304 Seiten, 1929). B. G. Teubner, Leipzig Mk. 8+10; Dr. W. Hofstaetter, Deutschkunde – Ein Buch von deutscher Art und Kunst. Mit 42 Tafeln und 2 Karten. 226 Seiten, V. Aufl. B. G. Teubner, Leipzig 1929. Mk 5, „Neofilolog” 1930, z. 2.
Friedländer M., Dziecko a książka, „Oświata i Wychowanie” 1930, nr 1.
Friedländer M., Dziecko i zabawa, „Przegląd Społeczny” 1930, nr V, VI, VII.Friedländer M., Dzieci i dorośli, „Przegląd Społeczny” 1931, nr VIII, IX, X.
Friedländer M., Farma szkolna jako typ nowej szkoły, „Ruch Pedagogiczny” 1929, nr 1.
Friedländer M., Gazeta w nauczaniu szkolnym, „Ruch Pedagogiczny” 1928, nr 2.
Friedländer M., Goethe w świetle nowszych badań, „Neofilolog” 1932, z. 3.Friedländer M., Jakim powinien być neofilolog jako nauczyciel? „Neofilolog” 1930, z. 2.
Friedländer M., Język i gramatyka niemiecka w szkole, „Neofilolog” 1931, z. 4-5.
Friedländer M., Koedukacja i koinstrukcja, „Ruch Pedagogiczny” 1926, nr 5 i nr 6.
Friedländer M., Ku reformie wykształcenia neofilologicznego w Niemczech, „Neofilolog” 1930, z. 1.
Friedländer M., Lektura obcojęzyczna w szkole średniej. Szkic metodyczny, cz. I. Rozważania ogólne, Kraków 1935.
Friedländer M., Lektura obcojęzyczna w wydaniach szkolnych, „Neofilolog” 1935, z. 4.
Friedländer M., Margarete Roseno, Gedichte unserer Zeit. Weidmannsche Buchhandlung, Berlin, 1929, MK, 2,60, „Neofilolog” 1931, z. 3.
Friedländer M., Młodzież w środowisku wielkomiejskim, „Życie Dziecka” 1935, n1.
Friedländer M., Myśl pedagogiczna za granicą, „Miesięcznik Pedagogiczny”1928, nr 5, 1928, nr 8-9, 1929, nr 10.
Friedländer M., Nowe szkolnictwo w Niemczech, „Przegląd Pedagogiczny” 1926, nr 33.
Friedländer M., Nowe tendencje w nauczaniu języków nowożytnych, „Neofilolog” 1930, z. 3.
Friedländer M., Nowy nauczyciel, „Ruch Pedagogiczny” 1926, nr 10.
Friedländer M., O aktualną lekturę szkolną, „Przegląd Pedagogiczny” 1927, nr 29.
Friedländer M., Oestreicha idea szkoły produktywnej, „Ruch Pedagogiczny” 1927, nr 2.
Friedländer M., Oświata pozaszkolna w Niemczech, „Polska Oświata Pozaszkolna” 1931, nr 3.
Friedländer M., O wymianę myśli pedagogicznej z za granicą, „Przegląd Pedagogiczny” 1926, nr 26.
Friedländer M., Pedagogika w Radio, „Ruch Pedagogiczny” 1927, nr 3.
Friedländer M.,J. Piprek, Pokłosie rocznicy Goethego w Polsce, „Neofilolog” 1932, z. 3.
Friedländer M., Problemy czytelnictwa dzieci i młodzieży za granicą, „Miesięcznik Pedagogiczny” 1930, nr 1.
Friedländer M., Protokoły lekcyjne jako środek metodyczny w nauczaniu języków obcych, „Neofilolog” 1935, z. 5.
Friedländer M., Psychologia a pedagogika w Stanach Zjednoczonych, „Miesięcznik Pedagogiczny” 1929, nr 6-7.
Friedländer M., Radio jako środek nauczania języków, „Neofilolog” 1930, z. 2.
Friedländer M., Rewolucja młodzieży współczesnej, „Ruch Pedagogiczny” 1930, nr 1.
Friedländer M., Rodzice a wychowanie, „Przegląd Społeczny” 1929, nr III.
Friedländer M., Romain Rolland a wychowanie, „Ruch Pedagogiczny” 1926, nr 8.
Friedländer M., Sens nauczania języków obcych w szkole. Wychowanie państwowe a języki obce. Przyczynek do zagadnienia doboru lektury, „Neofilolog” 1931, z. 4-5.
Friedländer M., Szkoła i młodzież wobec literatury, „Oświata i Wychowanie” 1930, nr 1.
Friedländer M., Szkoła Rabindranatha Tagorego w Szantiniketan, „Ruch Pedagogiczny” 1926, nr 3.
Friedländer M., Uspołecznianie się dziecka w wieku przedszkolnym, „Życie Dziecka” 1933, nr 7 i nr 8.
Friedländer M., Walka o lekturę dla młodzieży, „Neofilolog” 1931, nr 3.
Friedländer M., Wychowanie, szkoła i pokój, „Ruch Pedagogiczny” 1927, nr 8 i nr 9.
Friedländer M., Wykłady radiowe z dziedziny pedagogiki Min. W. R. i O. P, „Ruch Pedagogicz-ny” 1927, nr 5.
Friedländer M., Zadania opieki społecznej nad młodzieżą, „Przegląd Społeczny” 1928, nr IX.
Friedländer M., Zagadnienia płciowe w wychowaniu młodzieży, „Przegląd Społeczny” 1929, nr VI, VII, VIII, IX, X.
Friedländer M., Zakres „Nauki o kulturze” w nauczaniu języka niemieckiego, „Neofilolog” 1930, z. 3.
Friedländer M., Zmiany duchowe młodzieży w wieku przełomowym, „Przegląd Społeczny” 1929, nr I i nr II.
Friedländer M., Życie duchowe młodzieży żeńskiej, „Ruch Pedagogiczny” 1925, nr 9-10.
Friedländer M., Znaczenie środowiska w wychowaniu, „Ruch Pedagogiczny” 1928, nr 9, s. 257-268 i nr 10.
Goethe J.W., Faust, przypisami opatrzył M. Friedländer, Lwów 1938.
H. N., Kurs metodyczny języków obcych we Lwowie, „Neofilolog” 1932, z. 2.
Hulewicz J., Michał Friedländer(1894-1942/3?), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1949, nr 4 (zeszyt szczotkowy).Hulewicz, Friedländer Michał, Polski Słownik Biograficzny, t. 7, Kraków 1958.
Kollegjum wykładów naukowych, „Naprzód” 1932, nr 34.
Münchhausens Reisen Und Abenteuer, opracował M. Friedlander, Kraków 1939.VII Sprawozdanie Dyrekcji Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego, Szkoły Powszechnej i Męskiej Szkoły Rzemiosł Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie za rok szk. 1934-35, Kraków 1935.
Sternbach H., Michał Friedländer: Lektura obcojęzyczna w szkole średniej. Szkic metodyczny. Część I. Rozważania ogólne. Metodyczna Biblioteka Neofilologiczna. Nr 1. Skład główny: Księgarnia Gebethner i Wolff. Kraków 1935, „Neofilolog” 1935, nr 4.
Storm T., Immensee. Wstępem i przypisami opatrzył Michał Friedländer, Lwów-Warszawa 1935.