Słowa kluczowe
validity of qualitative data
non-standardized observation
qualitative interview
Jak cytować
Abstrakt
Trusz Sławomir, Czy badacze jakościowi wiedzą co widzą, a osoby badane wiedzą co mówią? O jakości danych jakościowych [Do Qualitative Researchers Know what They See and do the Subjects Know what They Say? On the Quality of Qualitative Data]. Studia Edukacyjne nr 56, 2020, Poznań 2020, pp. 199-219. Adam Mickiewicz University Press. ISSN 1233-6688. DOI: 10.14746/se.2020.56.11
Empirical data collected through qualitative methods may be more or less reliable and valid. The paper describes cognitive and social factors affecting credibility of information obtained by means of non-standardized observation and interview. The aforementioned issue was illustrated by the results of investigation on the change blindness and false memories phenomena. Finally, the procedures for improving the quality of qualitative data and, consequently, the reasonableness of conclusions regarding the analyzed social phenomena were discussed.
Bibliografia
Anderson-Levitt K.T., Etnography, [w:] Handbook of complementary methods in education research, red. J.L. Green, G. Camilli, P.B. Elmore, Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Mahwah 2006.
Aronson E., Travis C., Błądzą wszyscy (ale nie ja), Wydawnictwo Smak Słowa, Sopot – Warszawa 2008.
Babad E., Bernieri F., Rosenthal R., Nonverbal communication and leakage in the behavior of biased and unbiased, Journal of Personality and Social Psychology, 2003, 56.
Baumeister R.F., Zwierzę kulturowe. Między naturą a kulturą, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Baumgarten M., Paradigm wars – validity and reliability in qualitative research, GRIN Verlag, Auflage 2010.
Brzeziński J.M., Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
Brzeziński J.M., Metodologia badań psychologicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Chabris C., Simons D., Niewidzialny goryl. Dlaczego intuicja nas zawodzi? Wydawnictwo Laurum, Warszawa 2011.
Darley J.M., Fazio R.H., Proces potwierdzania oczekiwań w sekwencji interakcji społecznych, [w:] Efekty oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, red. S. Trusz, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013.
Doliński D., Psychologia wpływu społecznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
Dunbar R., Kłopoty z nauką, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1996.
Efekty oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, red. S. Trusz, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013.
Fiske S.T., Taylor S.E., Social cognition. From brain to culture, McGraw Hill Higher, Boston 2009.
Flick U., Jakość w badaniach jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Geertz C., Opis gęsty – w stronę interpretatywnej teorii kultury, [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. M. Kempny, E. Nowicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.
Glass G.V., Meta-analysis: The quantitative synthesis of research findings, [w:] Handbook of complementary methods in education research, red. J.L. Green, G. Camilli, P.B. Elmore, Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Mahwah 2006.
Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2000.
Hofmann W., Gawronski B., Gschwendner T., Le H., Schmitt M., A meta-analysis on the correlation between the Implicit Association Test and explicit self-report measures, Personality and Social Psychology Bulletin, 2005, 31.
Intrapersonal and interpersonal expectancies, red. S. Trusz, P. Bąbel, Routledge, London 2016.
Jussim J., Social perception and social reality: Why accuracy dominates bias and self-fulfilling prophecy, Oxford University Press, New York 2012.
Kirk J., Miller M.L., Reliability and validity in qualitative research, SAGE Publication, Newbury Park 1986.
Kofta M., Szuster T., Złudzenia, które pozwalają żyć, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych: teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Kvale S., InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego, Trans Humana, Białystok 2004.
Kvale S., Prowadzenie wywiadów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Lichtman M., Qualitative research in education. A user’s guide (2nd edition), SAGE Publications, London 2013.
Lofland J., Snow D.A., Anderson L., Lofland L.H., Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
Loftus E.F., Creating false memories, Scientific American, 1997, 277.
Loftus E.F., Palmer J.C., Reconstruction of automobile destruction: An example of the interaction between language and memory, Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 1974, 13.
Loftus E.F., Pickrell J.E., The formation of false memories, Psychiatric Annales, 1995, 25.
Maruszewski T., Pamięć autobiograficzna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2005.
Nauberg S.L., Proces potwierdzania oczekiwań w interakcjach obciążonych stereotypami, [w:] Efekty oczekiwań interpersonalnych. Wybór tekstów, red. S. Trusz, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013.
Nelson T.D., Handbook of prejudice, stereotyping, and discrimination, Psychological Press, New York 2009.
Nestor P.G., Schutt R.K., Research methods in psychology. Investigating human behavior, SAGE Publication, Los Angeles 2012.
Oppenheim A.N., Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2004.
Rubin H.J., Rubin I.S., Qualitative interviewing. The art of hearing data (3rd edition), SAGE Publication, Los Angeles 2012.
Schoenfeld A.H., Design experiments, [w:] Handbook of complementary methods in education research, red. J.L. Green, G. Camilli, P.B. Elmore, Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Mahwah 2006.
Społeczny kontekst badań psychologicznych i pedagogicznych: wybór tekstów, red. J.M. Brzeziński, J. Siuta, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1991.
Stemplewska-Żakowicz K., Metoda wywiadu w psychologii, [w:] Wywiad psychologiczny, tom 1 – Wywiad jako postępowanie badawcze, red. K. Stemplewska-Żakowicz, K. Krejtz, Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009.
Ustjan D., Instrumenty konwersacyjne. Rozróżnienia, klasyfikacje i badania, [w:] Wywiad psychologiczny, tom 2 – Wywiad jako spotkanie z człowiekiem, red. K. Stemplewska-Żakowicz, K. Krejtz, Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009.
Ustjan D., Pytania i inne instrumenty konwersacyjne. Zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego, [w:] Wywiad psychologiczny, tom 2 – Wywiad jako spotkanie z człowiekiem, red. K. Stemplewska-Żakowicz, K. Krejtz, Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009.
Wade K.A., Garry M., Read J.D., Lindsay D.S., A picture is worth a thousand lies: Using false photographs to create false childhood memories, Psychonomic Bulletin and Review, 2002, 9.
Weathington B.L., Cunningham C.J., Pittenger D.J., Research methods for the behavioral and social sciences, John Wiley & Sons, New Jersey 2010.
Whitley B.E., Kite M.E., The psychology of prejudice and discrimination, Wadsworth, Belmont 2010.
Wojciszke B., Dane i pseudodane w procesie spostrzegania ludzi, [w:] Złudzenia, które pozwalają żyć, red. M. Kofta, T. Szutrowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009