Lew Tołstoj – prekursor pedagogiki Nowego Wychowania w Rosji
PDF

Słowa kluczowe

Leo Tolstoy
New Education
Free Education
Russian pedagogy of the 19th century

Jak cytować

Aleksiejuk, A. (2020). Lew Tołstoj – prekursor pedagogiki Nowego Wychowania w Rosji. Studia Edukacyjne, (57), 227–240. https://doi.org/10.14746/se.2020.57.16

Abstrakt

Interest in New Education Pedagogy is currently is experiencing its renaissance. The solutions suggested by alternative education, which emphasise the development of students’ individual skills and also addressing their needs and interests seem to be better suited to present times. The pedagogy of New Education, which places children in the centre of the educational and formation process, undoubtedly has much to offer. When reflecting on contemporary methods of making use of the achievements of New Education, it is worth going back to its origins, even to those little known or even forgotten and almost absent in current academic discourse as exemplified by the pedagogical reflection of the outstanding Russian intellectual and novelist, Leo Tolstoy (1828-1910). This article is dedicated to recalling the basic educational and formational intuitions of this exceptional figure. This seems to be intentional for at lease three reasons. First, as Sergiusz Hessen stated, it was Tolstoy who laid the groundwork for the New Educational pedagogy in Russia, which was referred to there as Free Education. Secondly, Leo Tolstoy’s pedagogical views and initiatives in the spirit of New Education, if establishing a school in Yasnaya Polyana can be acknowledged as such, appeared almost half a century earlier than John Dewey’s My Pedagogic Creed Ellen Key’s The Century of the Child. Finally, and equally
as important, the 190’s anniversary of Leo Tolstoy’s birth will be celebrated next year.

https://doi.org/10.14746/se.2020.57.16
PDF

Bibliografia

Demolins E., Nowe wychowanie, przekł. J.W. Dawid, Nakładem Księgarni E. Wende i S-ki, Warszawa 1900.

Dewey J., My Pedagogic Creed, E.L. Kellogg & Co., New York – Chicago 1897.

Edukacja alternatywna w XXI wieku, red. B. Śliwerski, Z. Melosik, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013.

Gonczarow N.K., Oświata i wychowanie w Rosji na początku drugiej połowy XIX w., [w:] Historia wychowania, t. II, red. Ł. Kurdybacha, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.

Hessen S., Podstawy pedagogiki, przekł. A. Zieleńczyk, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1997.

Key E., Stulecie dziecka, przekł. I. Moszczyńska, Nakładem Księgarni Naukowej, Warszawa 1907.

Kot S., Historia wychowania, t. II, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1996.

Kupisiewicz C., Szkoła w XX wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

Legowicz J., Pedagogika francuskiego naturalizmu, [w:] Historia wychowania, t. I, red. Ł. Kurdybacha, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1967.

Nabokov V., Wykłady o literaturze rosyjskiej, przekł. Z. Batko, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2002.

Nowakowska-Siuta R., Słowo wstępne, [w:] Edukacja alternatywna na rzecz demokratyzacji procesu kształcenia, red. R. Nowakowska-Siuta, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2014.

Sośnicki K., Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1967.

Sztobryn S., Filozofia wychowania Sergiusza Hessena, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1994.

Sztobryn S., Pedagogika Nowego Wychowania, [w:] Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. I, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Szulkin M., Wstęp, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., Kto u kogo ma się uczyć pisać: dzieci chłopskie u nas, czy my u dzieci chłopskich, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., Nauczanie poglądowe (fragment artykułu „O społecznej działalności na polu oświaty ludowej”), [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., O metodach nauki czytania i pisania, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., O oświacie ludowej (list do J.M. Szatiłowa), [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., O oświacie ludowej, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., O społecznej działalności na polu oświaty ludowej, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., O swobodnej szkole (fragment listu do P.I. Biriukowa), [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., O wychowaniu (odpowiedź na list W.F. Bułgakowa), [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., Ogólne uwagi dla nauczyciela, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., Postęp a definicja wykształcenia, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., Rola przykładu i naśladownictwa w wychowaniu, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., Szkoła jasnopolańska w miesiącu listopadzie i grudniu, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Tołstoj L., Wychowanie a wykształcenie, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1963.

Вентцель К.Н., Борьба за свободную школу, Типография торгового дома А.П. Печков-ский и А.П. Куланже, Москва 1906.

Вентцель К.Н., Как создать свободную школу (дом свободного ребенка), Типография Tоварищества И. Н. Кушнеревъ и Кº, Москва 1906.

Вентцель К.Н., Отделение школы от государства и декларация прав ребенка, Типография T-ва И. Н. Кушнеревъ и Кº, Москва 1906.

Кей Э.К.С., Век ребенка, пер. Е. Залога, В. Шахно, Издание Д.П. Ефимова, Москва 1905.

Определение Святейшего Синода от 20-22 февраля 1901 года, с посланием верным чадам православныя грекороссийския церкви о графе Льве Толстом, Церковные ведомости, издаваемые при Святейшем Правительствующем Синоде, 24 февраля 1901, 8.

Фомин А.Г., Педагогическая деятельность Л.Н. Толстого, [w:] Л.Н. Толстой, Педагогичеcкие сочинения, Типография акционерного общества „Слово”, С.-Петербург 1912.