Abstrakt
Traditional thinking about applying films in educational activities was based on treating them as “didactic vehicles”. Thanks to that approach, it was possible to “smuggle” desirable values, create attitudes or to model pro-social behavior among students. That approach of using art as an education tool (not only films but other forms of art, too) should be understood and associated with the dominance of a communication model in education that is seen through the prism of three basic elements: sender – medium – recipient. Such a view neglects the recipient’s activity in constructing the sense of the work, assuming that the recipient has to “read and acquire” what the sender has offered him. The article, by referring not only to theoretical pedagogical positions, but also to media studies, film studies and cultural studies, considers the possibility of pedagogical application of film from the hermeneutic perspective.
Bibliografia
Banks M., Materiały wizualne w badaniach jakościowych, przekł. P. Tomaszewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa2009.
Barker C., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przekł. A. Sadza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.
Barney D., Społeczeństwo sieci, Wydawnictwo Sic! Warszawa 2008.
Bordwell D., Tworzenie znaczenia, przekł. W. Godzic, [w:] Interpretacja dzieła filmowego. Antologia przekładów, red. W. Godzic, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1993.
Bruner J., Kultura edukacji, przekł. T. Brzozowska-Tereszkiewicz, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2006.
Brzezińska A., Edukacyjny kontekst kultury popularnej – pozytywne oblicza starości we współczesnym polskim filmie fabularnym, [w:] Kultura jako przestrzeń edukacyjna – współczesne obszary uczenia się osób dorosłych, red. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Dewey J., Demokracja i wychowanie, Książka i Wiedza, Warszawa 1963.
Dominice P., Uczyć się z życia. Biografia edukacyjna w edukacji dorosłych, przekł. M. Korytowska, Łódź 2006.
Dziamski G., Przyszłość sztuki i estetyczna anestezja, [w:] Kultura i sztuka u progu XXI wieku, red. S. Krzemień-Ojak, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, Białystok 1997.
Folkierska A., Kształcąca funkcja pytania. Perspektywa hermeneutyczna, [w:] Odmiany myślenia o edukacji, red. J. Rutkowiak, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1995.
Gadamer H.G., Prawda i metoda, Zarys hermeneutyki filozoficznej, przekł. B. Baran, Wydawnictwo Inter Esse, Kraków 1993.
Godzic W., Oglądanie i inne przyjemności kultury popularnej, Wydawnictwo Universitas, Kraków 1996.
Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Hopfinger M., Doświadczenia audiowizualne. O mediach w kulturze współczesnej, Wydawnictwo Sic! Warszawa 2003.
Illeris K., Trzy wymiary uczenia się. Poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się, Wydawnictwo Naukowe DSWE TWP we Wrocławiu, Wrocław 2006.
Jakubowski W., Media, tożsamość i edukacja, [w:] Kultura mediów, ciało i tożsamość – konteksty socjalizacyjne i edukacyjne, red. W. Jakubowski, S. Jaskulska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
Jakubowski W., Sztuka filmowa jako miejsce uczenia się, [w:] Kultura jako przestrzeń edukacyjna – współczesne obszary uczenia się osób dorosłych, red. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Jankowski D., Aktywność kulturalna i autoedukacja, [w:] Podstawy edukacji dorosłych, red. D. Jankowski, K. Przyszczypkowski, J. Skrzypczak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1996.
Jarvis P., Paradoxes of Learning: On Becoming an Individual in Society, Jossey-Bass, San Francisco 1992.
Kleszcz-Szczyrba R., Wybrane cechy pacjenta i terapeuty a powodzenie psychoterapii na przykładzie filmu „Buntownik z wyboru” (Good Will Hunting), [w:] Psychologiczna praca z filmem, red. M. Brol, A. Skorupa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
Kolb D., Experimental Learning, Prentice-Hall, Englewood Cliffs 1984.
Kozubek M., Projekcja-identyfikacja w procesie filmoterapeutycznym, [w:] Kino, film, psychologia, red. A. Ogonowska, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2017.
Kruk J., Filozoficzno-pedagogiczne aspekty rozumienia tekstu, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1998.
Malewski M., Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998.
Malewski M., W poszukiwaniu teorii uczenia się ludzi dorosłych, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2006, 2.
Przylipiak M., Kino stylu zerowego. Z zagadnień estetyki filmu fabularnego, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1994.
Przylipiak M., Poetyka filmu dokumentalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku, Gdańsk – Słupsk 2004.
Rachwaniec-Szczecińska Ż., Żyję cicho krwawiąc – problem zachowań samobójczych wśród młodzieży na przykładzie filmu „Sala samobójców”, [w:] Psychologiczne praca z filmem, red. M. Brol, A. Skorupa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
Rogers C.R., O stawaniu się osobą. Poglądy terapeuty na psychoterapię, przekł. M. Karpiński, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002.
Rosner K., Hermeneutyka jako krytyka kultury. Heidegger, Gadamer, Ricoeur, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1991.
Sztompka P., Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Thompson J.B., Media i nowoczesność. Społeczna teoria mediów, przekł. I. Mielnik, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2006.
Trzebiński J., Narracyjne konstruowanie rzeczywistości, [w:] Narracja jako sposób rozumienia świata, red. J. Trzebiński, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
Nurczyńska-Fidelska E., Edukacja filmowa na tle kultury literackiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1989.
Olbrycht K., Sztuka a działania pedagogów, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1987.
Ostaszewski J., Film i poznanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.