Abstrakt
The aim of the paper is to analyse decisions of first degree graduates concerning continuation of their education on second-degree programmes. One of the changes introduced by the Bologna process was a division of university programmes for the first-degree (bachelor’s degree) and seconddegree (master’s degree) programmes. As a result, a new educational threshold has appeared in the course of higher education and at that threshold students decide whether to continue education and if so, which university and programme to choose. All choices involve various costs and benefits, both to be experienced immediately, as well as those that students plan to achieve or incur in the future. The article presents data on the decisions regarding the continuation of studies in the context of the assumptions of rational choice theory: methodological individualism and rationality of actors. The analysed data come from registers of the University of Warsaw. The most common decision of first-degree graduates at the University is not to change anything: either the programme or mode of study. This result will be explained in the context of assumptions about the preferences of the students.
Bibliografia
Baczko-Dombi A., śółtak T., Edukacja, [w:] Współczesne społeczeństwo polskie. Podręcznik akademicki, red. A. Giza, M. Sikorska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Baczko-Dombi A., Komendant-Brodowska A., Teoria racjonalnego wyboru – integracja nauk społecznych. Zastosowanie diagramu Jamesa Colemana w analizie zjawisk społecznych, [w:] Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce, red. P. Ścigaj, B. Krauz-Mozer, Księgarnia Akademicka, Kraków 2013.
BoŜykowski M., Izdebski A., Jasiński M., Konieczna-Sałamatin J., Styczeń M., Zając T.,
ŚcieŜki edukacyjne i zawodowe absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego, Edukacja, 2014, 3(128).
Breen R., Goldthorpe J.H., Wyjaśnianie zróŜnicowań edukacyjnych: w kierunku formalnej teorii racjonalnego działania, [w:] O socjologii. Integracja badań i teorii, red. J. Goldthorpe, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2012 [zmodyfikowana wersja artykułu: R. Breen, J.H. Goldthorpe, Explaining educational differentials: towards a formal rational choice theory, Rationality and Society, 1997, 9, s. 275-305].
Coleman J.S., Social theory, social research, and a theory of action, American Journal of Sociology, 1986, 91, 6.
GUS, Szkoły wyŜsze i ich finanse w 2013 roku, Warszawa 2014.
Haman J., Gry wokół nas. Socjolog i teoria gier, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.
Herbst M., Sobotka A., Mobilność społeczna i przestrzenna w kontekście wyborów edukacyjnych. Raport z badania, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
IBE, Raport o stanie edukacji 2012. Liczą się efekty, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2012.
Izdebski A., Jasiński M., Zając T., Konieczna-Sałamatin J., Ogólnouniwersytecka Ankieta Oceniająca Jakość Kształcenia. IV edycja. Raport z badania, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2012.
Jasiński M. i in. Ogólnouniwersytecka ankieta oceniająca jakość kształcenia. Trzecia edycja. Raport, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2010.
Jasiński M., BoŜykowski M., Zając T., Styczeń M., Izdebski A., Dokładniej, rzetelniej, taniej. Badania oparte na rejestrach publicznych jako szansa dla badań społecznych w Polsce, Studia Socjologiczne, 2015, 1(216).
Komendant-Brodowska A., Baczko-Dombi A., Lokalne uwarunkowania decyzji edukacyjnych w perspektywie teorii racjonalnego wyboru. Koncepcja teoretyczno-metodologiczna, Analizy IBE, 2015, 4.
Lalman D., Oppenheimer J., Świstak P., Formalna teoria wyboru racjonalnego. Kumulatywne nauki polityczne, Studia Socjologiczne, 1994, 3-4(134-135).
Lissowski G., Teoria racjonalnego wyboru, [w:] Encyklopedia socjologii, Wydanie 4, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.
Lissowski G., Zasady sprawiedliwego podziału dóbr, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
OECD, Education at a Glance: OECD Indicators, OECD Publishing, 2014.
Reichert S., Tauch C., Trends 2003. Progress towards the European Higher Education Area,
http://www.eua.be/eua/jsp/en/upload/Trends2003final.1065011164859.pdf [dostęp: 10.09.2012].
Wallgren A., Britt W., Register-based Statistics. Administrative Data for Statistical Purposes, John Wiley & Sons, West Sussex 2007.
Weiss A., Human capital vs. signalling explanations of wages, The Journal of Economic Perspectives, 1995, 9, 4.
Zając T., Jak kandydaci starają się dostać na studia? Analiza strategii kandydatów na wybrane kierunki studiów na Uniwersytecie Warszawskim, Decyzje, 2011, 16.