Słowa kluczowe
Polish language education
values
fantasy literature
school
Jak cytować
Abstrakt
The article attempts to show the role literary space can play as a carrier of values in the literary and cultural education of students. This problem will be discussed using J. R. R. Tolkien’s The Hobbit or There and Back Again fantasy novel as an example. Research on the reception of this book in Poland by contemporary teenagers and my experience with the discussed issues have motivated me to describe a few strategies for dealing with this novel in Polish language education in axiological terms.
Bibliografia
Bachtin M., Formy czasu i przestrzeni w powieści, [w:] Problemy literatury i estetyki, red. M. Bachtin, Czytelnik, Warszawa 1982.
Bilbo Baggins w książcei Internecie, http://www.scholaris.pl/zasob/64683?bid=0&iid=&query=Hobbit&api=Buczyńska-Garewicz H., Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2006.
Czermińska M., Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki, Teksty Drugie, 2011, 5(131).
Dereniowska M., Wokół przestrzeni natury: substytuty kulturowe jako narzędzie tworzenia przestrzeni życiowej człowieka, Inter Linie. Interdyscyplinarne Czasopismo Internetowe, 2011, 1, http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/6100/12-mazurkiewicz.pdf?sequence=1, [dostęp: 22.06.2017].
Doświadczenie lektury. Między krytyką literacką a dydaktyką literatury, red. A. Janus-Sitarz, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2012.
Dylak S., Architektura wiedzy w szkole, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013.
Fantasy, [w:] Słownik literatury popularnej, red. T. Żabski, Wydawnictwo Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław 1997.
Fantasy. Ilustrowany przewodnik, red. A. Miszkurka, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2003.
Głowiński M., Przestrzenne tematy i wariacje, [w:] Przestrzeń i literatura, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Ossolineum, Wrocław 1978.
Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, WSiP, Warszawa 1975.
Has-Tokarz A., Czytelnictwo współczesnych nastolatków (opinie, obserwacje, badania), [w:] Kultura popularna w szkole. Pobłażliwe przyzwolenie czy autentyczny dialog, red. B. Myrdzik, M. Latoch-Zielińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
http://www.scholaris.pl/zasob/64683?bid=0&iid=&query=Hobbit&api=Jałowiecki B., Szczepański M., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2002.
Jarząbek R., Scenariusz lekcji poświęconych omówieniu lektury Hobbit, czyli tam i z powrotem J.R.R. Tolkiena, Warszawa 202.
Kasperski E., W świecie potrzeb ludzkich, Przegląd Humanistyczny, 1979, 11-12.
Korulska E., Hobbit, czyli Wielka Przygoda z lekturą, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 1998.
Kulawik A., Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, PWN, Warszawa 1990.
Kwiatkowska-Ratajczak M., Z perspektywy wartości o prozie dla dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Nakom, Poznań 1994.
Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, red. A. Niewiadomski, A. Smuszkiewicz, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990.
Leszczyński G., Bunt czytelników. Proza inicjacyjna netgeneracji, Wydawnictwo Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2010.
Literatura w kręgu wartości, red. S. Sawicki, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.
Mariański J., Sens życia – wartości – religia, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.
Markiewicz H., Czas i przestrzeń w dziele literackim, [w:] Wymiary dzieła literackiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1984.
Mazurkiewicz A., Przestrzeń jako obraz świadomości w powieści Stanisława Lema „Pamiętnik znaleziony w wannie”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 2013, 4(22).
Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, [w:] Pedagogika, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Misiewicz J., Światopogląd i forma. O artystycznych wartościach literatury, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1983.
Myrdzik B. Rola hermeneutyki w edukacji polonistycznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.
Myrdzik B., Nauczyciel jako organizator dialogu ucznia z tradycją, [w:] Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim. Podręcznik do ćwiczeń z metodyki języka polskiego, red. B. Myrdzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
Myrdzik B., Trudne tematy, trudne rozmowy na lekcjach języka polskiego w gimnazjum, Język Polski w Szkole – gimnazjum, 2000/2001, 2.
Myrdzik B., Zrozumieć siebie i świat, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
Myrdzik B., Co ma wspólnego przestrzeń z edukacją polonistyczną?, [w:] Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Metodyczny wielogłos o różnych przestrzeniach, red. M. Latoch-Zielińska, I. Morawska, B. Myrdzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.
Nalaskowski A., Przestrzenie i miejsca szkoły, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2002.
Niewiadomski A., Mapa. Prolegomena, Brama Grodzka – Teatr NN, Lublin 2012.
Ogrodzka-Mazur E., Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007.
Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2003.
Olbrycht K., Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002.
Piasta-Siechowicz J., Miszczyk G., Wyprawa z Hobbitem, Język Polski w Szkole IV-VI, 2003/2004, 2.
Piasta-Siechowicz J., Iwasiewicz M., Praca z lekturą i jej filmową adaptacją według OWD (Ocenianie w Dialogu). „Hobbit”, Język Polski w Szkole IV-VI. Zeszyty Kieleckie, 2016/2017, 3.
Podstawa programowa z komentarzami. Język Polski, t. 2, MEN, Warszawa 2009.
Porębski M., O wielości przestrzeni, [w:] Przestrzeń i literatura, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Ossolineum, Wrocław 1978.
Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Metodyczny wielogłos o różnych przestrzeniach, red. B. Myrdzik, I. Morawska, M. Latoch-Zielińska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.
Przestrzeń edukacyjna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych, red. I. Surina, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Przestrzeń i literatura. Tom poświęcony VIII kongresowi slawistów red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Ossolineum, Wrocław 1978.
Puzynina J., O języku wartości, Polonistyka, 1996, 4.
Raport z badań: Czytelnictwo dzieci i młodzieży, red. Z. Zasacka, Instytut Badań Edukacji, Warszawa 2014, http://eduentuzjasci.pl/images/stories/publikacje/ibe-raport-badanie-czytelnictwo-streszczenie.pdf [dostęp: 3.05.2017].
Raport z badań: Stan czytelnictwa w Polsce w 2015 roku, Biblioteka Narodowa, http://www. bn.org.pl/download/document/1459845698.pdf [dostęp: 3.05.2017].
Rudzka A., Czas w fantasy, http://www.fahrenheit.net.pl/archiwum/fif_p1/36.html [dostęp: 23.05.2017].
Rybicka E., Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca. Zwrot topograficzny w badaniach literackich, Teksty Drugie, 2008, 4.
Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2014.
Sawicki S., Problematyka aksjologiczna w badaniach literackich, [w:] Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, red. S. Sawicki, A. Tyszczyk, Wydawnictwo KUL, Lublin 1992.
Sławiński J., Przestrzeń w literaturze: elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości, [w:] Przestrzeń i literatura, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Ossolineum, Wrocław 1978.
Sławiński J., Literatura w szkole: dziś i jutro, [w:] Teksty i teksty, red. J. Sławiński, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2000.
Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Ossolineum, Wrocław 2010.
Smuszkiewicz A., Fantastyka w gimnazjum, [w:] Horyzonty polonistyki. W kręgu edukacji, języka i kultury, red. M. Karwatowska, M. Latoch-Zielińska, I. Morawska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
Sobańska A., Szkolne Śródziemie. Gra literacka, Biblioteka w Szkole, 2015, 10.
Stetkiewicz L., Kulturowi wszystkożercy sięgają po książkę. Czytelnictwo ludyczne jako forma uczestnictwa w kulturze, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.
Szpytma C., Rola architektury w tworzeniu aktywnego środowiska edukacji, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2016, 19, 1(73).
Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej? czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Wydawnictwa CODN, Warszawa 1999.
Tolkien J.R.R., Hobbit, czyli tam i z powrotem, przekł. M. Skibniewska, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1997.
Tomkowski J., Bestsellery i arcydzieła, [w:] Zamieszkać w Bibliotece, red. J. Tomkowski, Wydawnictwo Dom na Wsi, Ossa 2004.
Tuan Yi-Fu, Czas w przestrzeni doświadczalnej, [w:] Yi-Fu Tuan, Przestrzeń i miejsce, przekł. A. Morawińska, PIW, Warszawa 1987.
Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, przekł. A. Morawińska, PIW, Warszawa 1987.
Tyszczyk A., Interpretacja, sens i wartość, [w:] Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, red. S. Sawicki, Wydawnictwo KUL, Lublin 2003.
Wartościowanie a edukacja polonistyczna, red. A. Janus-Sitarz, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2008.
Włodarczyk J., Architektura szkoły, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1992.
Wójcicka E., Problemy współczesnych nastolatków w powieściach Marty Fox „Iza Anoreczka” i „Iza Buntowniczka”, Język Polski w Liceum. Zeszyty Kieleckie, 2015/2016, 1.
Wpływ doświadczenia na proces lektury czytelnika. Refleksje dydaktyczne, [w:] Przestrzenie rzeczywiste i wyobrażone. Metodyczny wielogłos o różnych przestrzeniach, red. M. Latoch-Zielińska, I. Morawska, B. Myrdzik, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.
Zasacka Z., Nastolatki i książki – od czytania codziennego do unikania, Edukacja, 2012, 2.
Zawada I., Przestrzeń edukacyjna klasy szkolnej, Roczniki Pedagogiczne, 2013, 5, 2.