Słowa kluczowe
health literacy
public health
health education
Jak cytować
Abstrakt
The article analyzes the concept of health literacy, referring to scientific research and indicating the elements of the health competencies crisis in European countries. It emphasizes the consequences of the insufficient/problematic level of health competencies for public health. Moreover, it underlines the importance of the process of socialization and health education in shaping health literacy.
Bibliografia
Bąkowicz K., Wprowadzenie do definicji i klasyfikacji zjawiska fake newsa, Studia Medioznawcze, 2019, 3(78). DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2019.2.106
Białecki I., Pojęcie kompetencji a polityka wobec edukacji i rynku pracy, Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2016, 2(28); https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/4792 [dostęp: 30.04.2022].
Cylkowska-Nowak M., Komunikowanie w procesie edukacji zdrowotnej, [w:] Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka, red. B. Woynarowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Czas przemian – czas wyzwań: rola bibliotek i środków informacji w procesie kształtowania kompetencji współczesnego człowieka, red. J. Jasiewicz, E.B. Zybert, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2014.
Czerepaniak-Walczak M., Między dostosowaniem a zmianą: elementy emancypacyjnej teorii edukacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1994.
Dobrowolska-Schlebusch E., Niedźwiedzka B., Nowak-Bończa M., Badania publicznych portali i serwisów internetowych w celu wskazania najlepszych praktyk w zakresie dostarczania informacji o zdrowiu i leczeniu – wstępne wyniki badań, [w:] Czas przemian – czas wyzwań: rola bibliotek i środków informacji w procesie kształtowania kompetencji współczesnego człowieka, red. J. Jasiewicz, E.B. Zybert, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2014.
Duplaga M., Determinans and Consequences of Limited Health Literacy in Polisch Society, International Journal of Environmental Research and Public Helth, 2020, 17(2), 642. DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph17020642
Dziennik Ustaw 2015, poz. 1916 – Ustawa z 11 września 2015 roku o zdrowiu publicznym.
Dziennik Ustaw 2021, poz. 642 – Rozporządzenie Rady Ministrów z 30 marca 2021 roku w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025.
Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka, red. B. Woynarowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Hałas E., Floriana Znanieckiego idea uspołecznienia do altruizmu, Rocznik Pedagogiczny, 2021, 44.
Iwanowicz E., „Health Literacy” jako jedno ze współczesnych wyzwań zdrowia publicznego, Medycyna Pracy, 2009, 60(5).
Kickbusch I., Pelikan J.M., Apfel F., Tsouros A.D., Health Literacy – the solid facts, WHO, Regional Office for Europe, Copenhagen 2013.
Koronasceptycyzm, czyli kto nie wierzy w zagrożenie pandemią, Komunikat z badań CBOS nr 158/2020.
Lusawa A., Pinkas J., Zgliczyński W.S., Mazurek M., Wierzba W., Nieprawdziwe informacje w zakresie szczepień ochronnych jako wyzwanie dla zdrowia publicznego, Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2019, 17(1). DOI: https://doi.org/10.4467/20842627OZ.19.006.11302
Malinowska-Cieślik M., Woynarowska B., Edukacja do bezpieczeństwa, [w:] Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka, red. B. Woynarowska Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Mazur J., Zdrowie publiczne i zdrowie globalne, [w:] Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka, red. B. Woynarowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Modrzewski J., Socjalizacja i uczestnictwo społeczne. Studium socjopedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2007.
Modrzewski J., Podmiotowa kompetencja społeczna szansą uczestnictwa jednostki w strukturze społecznej – wydruk komputerowy udostępniony przez Autora, 2022. DOI: https://doi.org/10.14746/psn.2022.4.02
Narodowy Program Zdrowia 2021-2025.
Niedorys B., Chrzan-Rodak A., Bartoszek A., Ślusarska B., Kompetencje zdrowotne (Health Literacy) – przegląd badań z wykorzystaniem Europejskiego Kwestionariusza Kompetencji Zdrowotnych (HLS-EU-Q47) w latach 2010-2018, Hygeia Public Health, 2019, 54(2).
Niedźwiedzka B., Kompetencje informacyjne ważną składową kompetencji zdrowotnych, [w:] Czas przemian – czas wyzwań: rola bibliotek i środków informacji w procesie kształtowania kompetencji współczesnego człowieka, red. J. Jasiewicz, E.B. Zybert, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa 2014.
Niedźwiedzka B., Słońska Z., Taran Y., Samoocena zdrowotnych kompetencji informacyjnych Polaków w świetle koncepcji samoskuteczności Europejskiego Sondażu Kompetencji Zdrowotnych (HLS-EU), Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2012, 3, 10(8).
Pacholski M., Staboń A., Słownik pojęć socjologicznych, Wydawnictwo Uczelniane. Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1997.
Polacy o szczepieniach przeciw COVID-19, Komunikat z badań CBOS, 75/2021.
Przybylska E., Analfabetyzm funkcjonalny dorosłych jako problem społeczny, egzystencjalny i pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2014.
Rzymski P., Życie po życiu, „Polityka”, 2020, 7 (9.02.-15.02).
Skudrzyk A., Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
Sorensen K., Pelikan J.M., Rothlin F. i inni, Health Literacy in Europe: comparative results of the European health literacysSurvey (HLS-EU), European Journal of Public Health, 2015, 25, 6. DOI: https://doi.org/10.1093/eurpub/ckv043
Stosunek do szczepień przeciw COVID-19 i grypie, Komunikat z badań CBOS, 154/2020.
Syrek E., Edukacja zdrowotna w szkole podstawowej – zmodyfikowana formuła, [w:] Współczesne problemy pedagogiki. W kierunku integracji teorii z praktyką, red. S.M. Kwiatkowski, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Warszawa 2021.
Syrek E., W trosce o dobrostan psychospołeczny uczniów – edukacja, wsparcie społeczne, pomoc, [w:] Wspieranie jednostek i grup w różnych wymiarach życia społecznego, red. M. Piorunek, J. Nawój-Połoczańska, A. Skowrońska-Pućka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2021.
Szkoła i nauczyciel w obliczu zmian społecznych i edukacyjnych, red. J. M. Łukasik, I. Nowosad, M.J. Szymański, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2021.
Walmsley D.J., Lewis G.J., Geografia człowieka. Podejście behawioralne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Wilk E., Wirus głupoty, „Polityka”, 2020, 7 (9.02-15.02). DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv160bt82.3
Woynarowska B., Terminologia, cele i koncepcje współczesnej edukacji zdrowotnej, [w:] Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka, red. B. Woynarowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Woynarowska-Sołdan M., Rozwijanie umiejętności życiowych, [w:] Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka, red. B. Woynarowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
