Słowa kluczowe
emotional education
Jak cytować
Abstrakt
In recent years, the need to consciously care for the emotional development of children has been increasingly recognized in the social space. The concepts of emotional intelligence (Goleman, 2007) or emotional competence (Saarni, 1988, pp. 115-82) reflect the interest in this particular sphere of development. This type of intelligence includes the ability to understand one’s own and others’ emotions, which is the source of competences related to reading emotions, being aware of and “managing” them. They are to enable the achievement of a wide range of goals: interpersonal, professional and related to selfdevelopment. Realizing this potential largely depends on the course of the emotional development process. The aim of this article is to outline the framework for the emotional development of a child, to search for ways to strengthen protective factors and to indicate methods of supporting children and adults – parents, teachers, educators, psychologists, and doctors.
Bibliografia
Allen, J., Fonagy, P., Bateman, A. (2014). Mentalizowanie w praktyce klinicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Andre, Ch. (2015). I nie zapomnij być szczęśliwy. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca Andre, Ch., Jolien, A., Ricard, M. (2017). Trzech przyjaciół w poszukiwaniu mądrości. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca
Benson, L., English, T., Conroy, D., Pincus, A., Gerstorf, D., Ram, N. (2019). Age differences in emotion regulation strategy use, variability, and flexibility: An experience sampling approach. Developmental Psychology, 55, 1951-1964 DOI: https://doi.org/10.1037/dev0000727
Bomba, J. (2009). Spojrzenie na depresję z perspektywy psychoterapii. Psychoterapia, 1 (148), 35-429
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Carpendale, J., Lewis, Ch. (2015). The development of social understanding. W: R. Lerner, DOI: https://doi.org/10.1002/9781118963418.childpsy210
L. Lynn, U. Müller (red.), Handbook of child psychology and developmental science: Cognitive processes, 2 (ss. 381-424). New York: John Wiley & Sons
Cole, P. (2014). Moving ahead in the study of the development of emotion regulation. International Journal of Behavioral Development, 38, 203-207 DOI: https://doi.org/10.1177/0165025414522170
Czub, M. (2014). Rozwój dziecka. Wczesne dzieciństwo. W: A. Brzezińska (red.), Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych
Davoudzadeh, P., McTernan, M., Grimm, K. (2015). Early school readiness predictors of grade retention from kindergarten through eighth grade: A multilevel discrete-time survival analysis approach. Early Childhood Research Quarterly, 32, 183-192 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2015.04.005
Faber, A., Mazlish, E., (2013). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Poznań: Media Rodzina
Gerhardt, S. (2004). Znaczenie miłości. Jak uczucia wpływają na rozwój mózgu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Goleman, D. (2007). Inteligencja emocjonalna, Poznań: Media Rodzina (oryginał 1995)
Górska, D., Stawicka, M. (2016). Mentalizacja w kontekście przywiązania. W: L. Cierpiałkowska, D. Górska (red.), Mentalizacja z perspektywy rozwojowej i klinicznej (ss. 42-64). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Grant, G. (1997). Cinsortium on the School-Based Promotion of Social Competence. Curriculum Content for Ehancing Social and Emotional Functioning. Adressing Barriers to Learning, 2, 1-2
Greenberg, L. (2015). Terapia skoncentrowana na emocjach, Harmonia Universalis, Gdańsk.
Jasielska, A. (2015). Analiza wpływu stereotypu płci w obszarze emocji na edukację emocjonalną. Forum Oświatowe, 40
Juffer, F., Bakermans-Kranenburg, M., van IJzendoorn, M. (2015). Manual VIPP-SD. Video -feedback Intervention to promote Positive parenting and Sensitive Discipline. Leiden: Centre for Child and Family Studies, Leiden University
Juffer, F., Bakermans-Kranenburg, M., van IJzendoorn, M. (2007). Promoting positive parenting. An attachment – based intervention. New York – London: Lawrence Enbaun Associates
Kielar-Turska, M. (2012). Średnie dzieciństwo – wiek przedszkolny. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (ss. 202-233). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Kopeć, D., Kubiak, H. (2018). Metoda Video-feedback Intervention to promote Positive Parenting and Sensitive Discipline (VIPP-SD) w pracy terapeutycznej z rodzicami dzieci z grupy ryzyka rozwojowego [The method of Video-feedback Intervention to promote Positive Parenting and Sensitive Discipline (VIPP-SD) in therapeutic work with parents of children in the development risk group]. Studia Edukacyjne, 49
Kornas-Biela, D. (2012). Okres prenatalny. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (ss. 147-171). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Kubiak, H. Sytuacja dzieci rodziców z zaburzeniami psychicznymi – w druku
Lavelli, M., Carra, C., Germano, R. (2019). Culture-Specific Development of Early Mother – Infant Emotional Co-Regulation: Italian, Cameroonian, and West African Immigrant Dyads. Developmental Psychology, 55 (9), 1850-1867. DOI: https://doi.org/10.1037/dev0000696
Matejczuk, J. (2014). Opieka i wychowanie. Wiek przedszkolny. W: A. Brzezińska (red.), Nie- zbędnik Dobrego Nauczyciela, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych
Mazur, J., Małkowska-Szkutnik, A. (red.) (2018). Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka
Mesman, J., Stolk, M.N., van Zeij, J., Alink, L.R.A., Juffer, F., Bakermans-Kranenburg, M.J., van IJzendoorn, M., Koot, H.M. (2008). Extending the video-feedback intervention to sensitive discipline. Video-feedback Intervention to promote Positive Parenting and Sensitive Discipline. The early prevention of antisocial behaviour. W: F. Juffer, M.J. Bakermans-Kranenburg, M. van IJzendoorn (red.), Promoting positive parenting. An attacment – based intervention. New York – London: Lawrence Enbaun Associates
Miller, A., Rathus, J., Linehan, M. (2011). Dialektyczna terapia behawioralna nastolatków z tendencjami samobójczymi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Namysłowska, I. (2011). Transformacja rodziny – przejawy i implikacje dla psychoterapii. Psychoterapia, 1 (156), 5-11
Namysłowska, I. (2013). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w Polsce – stan rozwoju opieki psychiatrycznej i zadania na przyszłość. Postępy Nauk Medycznych, 1, 4-9
Oleszkiewicz, A., Senejko, A. (2013). Psychologia dorastania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Panskepp, J. (1998). Affective Neuroscience: The Foundations of Human and Animal Emotions. Oxford: Oxford University Press DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780195096736.001.0001
Pennebaker, J., Smyth, J. (2018). Terapia przez pisanie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Reupert, A., Maybery, D. (2007). Families Affected by Parental Mental Illness: A Multiperspective Account of Issues and Interventions. American Journal of Orthopsychiatry, 2997, 77 (3), 362-369 DOI: https://doi.org/10.1037/0002-9432.77.3.362
Saarni, C. (1998). Emotional competence: how emotions and relationships become integrated. Nebraska Symposium on Motivation, 36, 115-82
Schaffer, R. (2010). Psychologia rozwojowa. Podstawowe pojęcia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Schaffer, R. (2006). Rozwój społeczny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Shanker, S., Barker, T. (2016). Metoda regulacji Self-reg. Jak pomóc dziecku (i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości. Mamania
Siegel, D. (2009). Rozwój umysłu. Jak stajemy się tym, kim jesteśmy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Silk, J. (2019). Context and Dynamics: The New Frontier for Developmental Research on Emotion Regulation. Developmental Psychology, 55 (9), 2009-2014 DOI: https://doi.org/10.1037/dev0000768
Snel, E. (2016). Uważność i spokój żabki. Warszawa: Wydawnictwo CoJaNaTo
Trevarthen, C. (2007). Postawy intersubiektywności: rozwój rozumienia innych ludzi i rozumienia kooperacyjnego u małych dzieci. W: B. Bokus, G. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka (ss. 101-123). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Viddal, K., Berg-Nielsen, T., Belsky, J., Wichstrøm, L., Lars, L. (2017). Change in Attachment Predicts Change in Emotion Regulation Particularly Among 5-HTTLPR Short-Allele Homo- zygotes. Developmental Psychology, 53 (7), 1316-1329. DOI: https://doi.org/10.1037/dev0000321
Wygotski, L. (1972). Wybrane prace psychologiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Hanna Kubiak, Aleksandra Kubiak-Frątczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.