Abstrakt
Prenatal abuse, its causes and consequences, are an important focus of prenatal psychology, a discipline that since the 1920s has occupied scholars studying the earliest stage of human psychological development. The term is used to describe all behavior of the mother towards the child, i.e. her various actions or omissions that negatively affect the child’s health, physical and psychosocial development and life. They can be intentional and deliberate but can also result from unintentional actions. The sources of prenatal abuse are manifold, one of which may be the mother’s illness, for example pregorexia, which is anorexia nervosa in pregnant women. These mothers engage in a range of pathological behaviors that undermine the welfare of their developing children. This is evidenced by the numerous negative consequences, which are manifestations of actions that damage their health and, in some cases, even destroy their lives. Their presence prompts a search for solutions that can prevent or help reduce this phenomenon. There are certain possibilities in the dissemination of correct knowledge about pregorexia and its consequences, adequate social support for pregnant mothers, as well as teaching women parental responsibility and the appropriate attitude towards their prenatal children.
Bibliografia
American Psychiatric Association (2016). Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Wrocław: Edra Urban & Partner, 167-168
Bukik, C.M., Hoffman, E.R., Von Holle, A. i in. (2010). Unplanned pregnancy in women with anorexia nervosa. Obstetrics and Gynecology, 116 (5), 1136-1140 DOI: https://doi.org/10.1097/AOG.0b013e3181f7efdc
Coe, Ch.L., Lubach, G.R. (2008). Fetal programming. Prenatal origins of health and illness. Current Directions in Psychological Science, 17 (1), 36-41 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8721.2008.00544.x
Cohen, J.H., Kim, H. (2009). Sociodemographic and Health Characteristic Associated with Attempting Weight Loss During Pregnancy. Preventing Chronic Disease, 6(1), 1-4, 44
Coker, E., Matchell-Wong, L., Abraham, S. (2013). Is pregnancy a trigger for recovery from an eating disorder? Acta Obstetricia et Gyneocologica Scandinavica, 92, 1407-1412 DOI: https://doi.org/10.1111/aogs.12256
Downs, D., DiNallo, J., Kirner, T. (2008). Determinants of Pregnancy and Postpartum Depression: Prospective Influences of Depressive Symptomps, Body Image Satisfaction, and Exercise Behavior. Annals of Behavioral Medicine, 36 (1), 54-63 DOI: https://doi.org/10.1007/s12160-008-9044-9
Feig, D.S., Naylor, C.D. (1998). Eating for two: are guidelines for weight gain during pregnancy too liberal? Lancet, 351, 1054-1055 DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(97)06261-2
Fraga, A., Caggianesse, V., Carrera, O. i in. (2015). Seasonal BMI differences between restrictive and purging anorexia nervosa subtypes. International Journal of Eating Disorders, 48 (1), 35-41 DOI: https://doi.org/10.1002/eat.22357
Głębocka, A. (2009). Niezadowolenie z wyglądu a rozpaczliwa kontrola wagi. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Harasim-Piszczatowska, E., Krajewska-Kułak, E. (2017). Pregoreksja – anoreksja kobiet ciężar- nych. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 13 (3), 363-367 DOI: https://doi.org/10.15557/PiMR.2017.0038
Hoffman, E.R., Zerwas, S.C., Bulik, C.M. (2011). Reproductive issues in anorexia nervosa. Expert Review of Obstetrics & Gynecology, 6(4), 403-414 DOI: https://doi.org/10.1586/eog.11.31
Kanadys, W. (2000). Przyrost masy ciała w ciąży. Relacja z przedciążową masą ciała. Ginekol Pol, 71, 34, 680-683
Kubaszewska, S., Sioma-Markowska, U., Machura, M. i in. (2012). Zaburzenia odżywiania w ciąży – pregoreksja. Gin Pol Med Project, 2, 25-35
Kornas-Biela, D. (2001). Dziecko prenatalne jako przedmiot zainteresowań psychologicznych organizacji i stowarzyszeń naukowych. W: D. Kornas-Biela (red.). Oblicza dzieciństwa (s. 226). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL
Kornas-Biela, D. (2004). Okres prenatalny. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 2 (ss. 17-46). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Kornas-Biela, D. (2007). Psychologia prenatalna człowieka. Medycyna Praktyczna – Ginekologia i Położnictwo, 1, 14-23
Kornas-Biela, D. (2009). Pedagogika prenatalna. Lublin: Wydawnictwo KUL
Kornas-Biela, D. (2017). The Beginnings of Prenatal Psychology in Poland. Roczniki Pedagogiczne, 9(45), 3, 43-64 DOI: https://doi.org/10.18290/rped.2017.9.3-3
Krauss, H. (red.). (2019). Fizjologia żywienia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL Łakoma, S. (2006). O wieloznaczności pojęcia „dziecko”. Studia Prawno-Ekonomiczne, 74, 51-76
Lou, H.C., Hansen, D., Nordentoft, M., Pryds, O., Jensen, F., Nim J. (1994). Prenatal stressors of human life affect fetal brain development. Developmental Medicine and Child Neurology, 36, 826-832 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1469-8749.1994.tb08192.x
Minuchin, S., Rosman, B.L., Baker, L. (2009). Psychosomatic Families: Anorexia Nervosa in Context. Cambridge: Harvard University Press
Pilecki, M.W., Sałapa, K., Józefik, B. (2016). Socio-cultural context of eating disorders in Poland. Journal of Eating Disorders, 4, 11 DOI: https://doi.org/10.1186/s40337-016-0093-3
Raevuori, A., Linna, M., Keski-Rahkonen, A. (2014). Prenatal and Perinatal Factors in Eating Disorders: Descriptive Review. International of Journal of Eating Disorders, 47(7), 676-685 Sebire, N.J., Jolly, M., Harris, J. i in. (2001). Is maternal underweight really a risk factor for adverse pregnancy outcome? A population-based study in London. British Journal of Obstetrics and Gynecology, 108, 61-66 DOI: https://doi.org/10.1002/eat.22323
Shahrbanoo, D., Azadbakht, L., Firoozeh, M. (2013). Relationship between body satisfaction with self esteem and unhealthy body weight management. Journal of Education and Health Promotion, 31(2), 29 DOI: https://doi.org/10.4103/2277-9531.115804
Siega-Riz, A.M., Haugen, M., Meltzer, H.M. i in. (2008). Nutrient and food group intakes of women with and without bulimia mercosa and binge eating disorder during pregnancy. American Journal of Clinical Nutrition, 87(5), 1346-1355 DOI: https://doi.org/10.1093/ajcn/87.5.1346
Smyczyński, T. (1991). Pojęcie i status osobowy dziecka w świetle konwencji praw dziecka i prawa polskiego, Państwowa Inspekcja Pracy, 4, 48
Sochocka, L., Komenda-Kołecka, J. (2014). Zaniedbanie – (nie)świadomą formą przemocy wobec dziecka. Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, 17, 1, 83-89
Takimoto, H., Mitsuishi, C., Kato, N. (2011). Attitudes toward pregnancy related changes and self-judged dieting behavior. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 20, 212-219
Trempała, J. (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN Visser, G.H.A. (2003). Fetal behaviour:a commentary. Neurobiology of Aging, 24 (Suppl. 1), 47-49 DOI: https://doi.org/10.1016/S0197-4580(03)00055-1
Ward, V.B. (2008). Eating disorders in pregnancy. BMJ, 336, 93-96 DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.39393.689595.BE
Wdowiak, A., Kanadys, K., Lewicka, M. i in. (2011). Przyrost masy ciała w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka. Problemy Higieny i Epidemiologii, 92(2), 281-285
Wojtal, M., Żurawicka, D. (red.). (2013). Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach medycyny. Opole: Instytut Śląski Wydawnictwo
Wójcik, W. (2008). Zaniedbanie prenatalne – wyzwanie dla edukacji zdrowotnej od chwili poczęcia. Chowanna, 31(2), 95-106
Żelichowski, M., Embrion też dziecko. „Rzeczpospolita”, 11 marca 2000, A3 Bannatyne, A.J., Hughes, R., Stapleton, P., Watt, B., MacKenzie-Shalders, K. (2018). Signs and symptoms of disordered eating in pregnancy: a Delphi consensus study. BMC Pregnancy Childbirth, 18:262; pobrane 19 lipca 2021 z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6019208/
Bąk-Sosnowska, M. (2018). Pregoreksja – objawy, uwarunkowania, konsekwencje; pobrane 06 lipca 2021 z: https://www.forumginekologii.pl/artykul/pregoreksja-objawy-uwarunko-wania-konsekwencje
Chruścińska-Dragan, M. (2019). Anoreksja w ciąży. Niebezpieczna moda wśród młodych mam. W skrajnych przypadkach może doprowadzić do śmierci; pobrane 16 lipca 2021 z: https://dziennikzachodni.pl/anoreksja-w-ciazy-niebezpieczna-moda-wsrod-mlodych-mam-w-skrajnych-przypadkach-moze-doprowadzic-do-smierci/ar/c1-15432551
Cieplak, W. (2018). Nietypowe zaburzenia odżywiania – pregoreksja; pobrane 16 lipca 2021 z: https://www.akademiadietetyki.pl/dietetyka/nietypowe-zaburzenia-odzywiania-pregoreksja/
Dąbska, O. (2019). Co to jest pregoreksja? Przyczyny, konsekwencje i sposoby leczenia ciążoreksji; pobrane 10 lipca 2021 z: https://zdrowie.tvn.pl/a/co-to-jest-pregoreksja-przyczyny-konsekwencje-i-sposoby-leczenia-ciazoreksji
Kaczyńska, M.J. (2017). Pregoreksja; pobrane 14 lipca 2021 z: https://www.wspolczesnadietetyka.pl/psychodietetyka/pregoreksja
Lavan, G. (2017). Pregorexia; pobrane 16 lipca 2021 z: https://bodymatters.com.au/pregorexia/
Lindberg, S. (2020). Could You Be Experiencing ‘Pregorexia’? Here’s How to Break the Cycle; pobrane 8 lipca 2021 z: https://www.healthline.com/health/pregnancy/pregorexia
Palczak, R., Mańdziuk, M., Cyganik, W. (2018). Program wsparcia psychoprofilaktycznego i pielęgnacyjnego kobiet w ciąży i młodych matek oraz rodziców zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym; pobrane 30 sierpnia 2021 z: https://rpo.podkarpackie.pl/images/dok/2019/wup/nabory/8.3_39_28.06.2018/Za%C5%82_.21_Program_wsparcia_psychoprofilaktycznego_i_piel%C4%99gnacyjnego_kobiet_w_ci%C4%85%C5%Bcy.docx promisesbehavioralhealth.com (2013). What is pregorexia? pobrane 10 lipca 2021 z: https://www.promisesbehavioralhealth.com/addiction-recovery-blog/what-is-pregorexia/
Stachowicz, J. (2021). Zaburzenia odżywiania w ciąży – pregoreksja; pobrane 13 lipca 2021 z: http://zobaczjestem.pl/zaburzenia-odzywiania-w-ciazy-pregoreksja/
Topór-Pamuła, M. (2013). W jednym ciele – analiza obrazu ciała i jego związków z reprezentacja- mi partnera, rodzica i dziecka u kobiet w pierwszej ciąży; pobrane 18 lipca 2021 z: http://depotuw.ceon.pl/handle/item/186
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Małgorzata Cichecka-Wilk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.